گر دشگری نیازمند تصویب قوانین حمایتی است

جامعه ۲۴، چند روزی است که، ولی تیموری جای خود را در معاونت گردشگری، با تمام خاطرات خوب و بد و بحران‌ها و چالش‌های متعدد که در سه سال گذشته از سر گذراند، به علی‌اصغر شالبافیان داده است. بر خلاف انتخابی که ضرغامی در حوزه معاونت میراث فرهنگی داشت و اعتراض و گله‌مندی و نگرانی بسیاری از فعالان این حوزه را به دنبال داشت، انتصاب معاون گردشگری باعث امیدواری فعالان گردشگری شده است. چرا که آن‌ها شالبافیان را آشنا به امور و چالش‌های این حوزه می‌دانند و امید دارند که بتواند این حوزه بحران‌زده را از وضعیتی که در آن گرفتار است، نجات دهد. سه‌شنبه شب گذشته شالبافیان با حضور در کلاب‌هاوس برای نخستین بار در کسوت معاون گردشگری، وعده‌هایی را به فعالان این حوزه داد که برخی از آن‌ها را به بهبود امور امیدوار کرد. اما زمان خواهد گفت که گردشگری ایران به کدام سو می‌رود.

بعد از سه سال قهر و دوری همه مسئولان وزارتخانه میراث فرهنگی از رسانه‌ها، حضور معاون گردشگری این وزارتخانه در یک شبکه اجتماعی و شنیدن سخنان فعالان این بخش را باید به فال نیک گرفت. در سه سال گذشته و از روزی که سازمان میراث فرهنگی به وزارتخانه تبدیل شد، هیچکدام از مدیران این وزارتخانه اجازه پاسخگویی به رسانه‌ها را پیدا نکردند و تنها گاهی در برنامه تلویزیونی یا رادیویی به تکرار مکررات و سخنان و وعده‌های کلیشه‌ای می‌پرداختند. به همین دلیل حضور معاون گردشگری در جمع فعالان گردشگری که بار‌ها از شنیده نشدن صدایشان در وزارتخانه گردشگری گله‌مند بودند، باعث خشنودی آن‌ها شد. معاون وزیر در این جلسه که شامگاه سه‌شنبه در شبکه اجتماعی کلاب‌هاوس برگزار شد، در کنار اظهاراتی که در خصوص سیاست‌های پیش روی وزارت گردشگری داشت، شنونده سخنان نمایندگان و فعالان این حوزه هم بود. اتفاقی که در چند سال اخیر و در اوج بحران‌های متعدد حوزه گردشگری، نیفتاده بود. امید که حضور مسئولان این وزارتخانه به عنوان شنونده تداوم داشته باشد.

یکی از مهمترین مطالبات فعالان بخش خصوصی بعد از شروع واکسیناسیون کرونا، از سرگیری صدور ویزای گردشگری بود. امری که به رغم تمام پیگیری‌های بخش گردشگری نتیجه مطلوب نداشت و ستاد کرونا همچنان در مقابل موافقت با آن مقاومت می‌کند. در جلسه سه‌شنبه شب شالبافیان با فعالان بخش خصوصی هم این موضوع مطرح شد و او با تاکید بر ضرورت تحقق این موضوع گفت: «از سرگیری صدور ویزای گردشگری یکی از سه محور و ماموریت اصلی من در معاونت گردشگری است. در چند روز گذشته تاکید وزیر مبتنی بر تسهیل شرایط سفر گردشگران خارجی به ایران بوده که امیدواریم با پیگیری مجدانه، صدور ویزای گردشگری به تدریج از سر گرفته شود»

شالبافیان همچنین به فرصتی که برگزاری نمایشگاه اکسپو در دبی در اختیار گردشگری ایران می‌گذارد اشاره کرد و ضمن درخواست از فعالان گردشگری مبنی بر جدی گرفتن این نمایشگاه، گفت: «آنچه در حال حاضر با آن روبه‌رو هستیم، موضوع نمایشگاه‌های گردشگری است که به‌حق، تورگردان‌ها انتظار دارند از سیاست دولت در این باره مطلع شوند. از هفته آینده اکسپو به مدت شش ماه در دبی برگزار می‌شود، بخش گردشگری ایران هم در این رویداد مهم حضور دارد. اکسپو یکی از تریبون‌هایی است که ما باید از آن استفاده کنیم تا بستری جذاب برای گردشگران ایجاد کنیم.

بیشتر بخوانید: بازگشایی کاخ‌ها و موزه‌های تهران

برنامه‌هایی برای تسهیل حضور کسب و کار‌های گردشگری با حمایت ویژه از کسب‌وکار‌های نوپا به منظور حضور در اکسپو در نظر گرفته شده است و جلساتی با فعالان و بخش خصوصی نیز خواهیم داشت تا حداکثر بهره‌برداری را از این نمایشگاه داشته باشیم. به همین دلیل وزیر گردشگری از طریق دولت درباره از سرگیری صدور ویزا برای گردشگران پیگیری‌هایی داشته است» ابراهیم پورفرج، اما نکته‌ای در خصوص این نمایشگاه گفت که قابل تامل است، او باز هم بر ضرورت از سرگیری صدور ویزای گردشگری اشاره کرد و تاکید کرد: «اگر صدور ویزا امکان‌پذیر شود، قطعا گردشگران به سرعت و فوری روانه ایران نمی‌شوند. اصولا گردشگر خارجی برای برنامه‌ریزی سفر به چند ماه زمان نیاز دارد، بنابراین اگر امروز ویزای ایران آزاد شود، چند ماه طول می‌کشد تا توریست‌ها به ایران سفر کنند. اما درخواست ما برای از سرگیری صدور ویزای توریستی بسیار جدی است، چون ما حتی اگر در دبی یا هر نمایشگاه دیگری حضور داشته باشیم و نتوانیم درباره وضعیت صدور ویزا در کشورمان پاسخ قطعی بدهیم، حضور در این نمایشگاه و بازاریابی در حوزه گردشگری بی‌معنی و بی‌منطق خواهد بود»

نمایشگاه اکسپو ۲۰۲۰ دبی که قرار بود سال گذشته برگزار شود، به دلیل شرایطی که کرونا ایجاد کرد یک سال به تعویق افتاد. این نمایشگاه به مدت ۶ ماه از ۲۸ مهرماه ۱۴۰۰ (۲۰ اکتبر ۲۰۲۱) آغاز و تا ۲۱ فروردین ۱۴۰۱ (۳۱ مارس ۲۰۲۱) ادامه خواهد داشت. بسیاری از صاحبنظران اقتصادی معتقدند این نمایشگاه با شرایطی که دارد می‌تواند فرصتی مغتنم برای بازسازی چهره ایران در فضای بین‌المللی باشد. احمد پورفلاح مشاور عالی رئیس اتاق بازرگانی ایران چندی پیش در خصوص این نمایشگاه و نقش بخش گردشگری در آن گفته بود: «خوشبختانه در این اکسپو بحث‌های سخت‌افزاری در اولویت نیستند و تمرکز اصلی بر ایده‌پردازی‌ها و مدل‌سازی‌هایی است که برای آینده مدنظر است، این می‌تواند با توجه به محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها که موجب شده صنایع ایران تا حدی از تکنولوژی‌های روز دنیا عقب بمانند، خوب باشد چرا که شاید در عرضه محصولات توان رقابت نداشته باشند. از جمله موضوعاتی که باید مدنظر باشد، گردشگری است. البته در این بحث فقط معرفی اماکن تاریخی و جاذبه‌های طبیعی و آب‌وهوایی مطرح نیست و باید از شیوه‌های نو و تکنولوژی‌های روز برای معرفی توانمندی‌های گردشگری کشور استفاده کنیم.

همچنین می‌توانیم با جلسات رودررویی که در اکسپو برگزار می‌شود، تجربیات جهانی در این حوزه را به دست آوریم و از آن‌ها استفاده کنیم.» پورفلاح عضو ستاد اکسپوی اتاق ایران معتقد است: «باید از این فضا برای بازسازی چهره ایران استفاده کنیم. در ابتدا فکر می‌کردیم شاید بشود از ۳۵ میلیون بازدیدکننده‌ای که پیش‌بینی می‌شود به دبی سفر کنند، جذب گردشگر کنیم و از فضا‌های قشم و کیش در اختیار امارات قرار دهیم. هرچند امارات در این حوزه قدرتمندانه برنامه‌ریزی کرد»

در نشست سه ساعته معاون گردشگری با فعالان این بخش در کلاب‌هاوس شالبافیان با تاکید بر اینکه جهت‌گیری اصلی برنامه‌هایی که در نظر دارد، بر جلب همکاری تمام بخش‌ها از خصوصی تا دولتی است به ضرورت حضور فعال در مجامع، محافل و شورا‌ها اشاره کرد و گفت: «رویکردی که از این جریان دنبال می‌شود اصلاح و تعریف قوانین است، مثل قانون توسعه ایرانگردی و جهانگردی که نزدیک به سه دهه از تصویب آن می‌گذرد و اکنون به اصلاح و بازنگری نیاز دارد. گردشگری به تدوین و تصویب قوانین حمایتی نیز نیاز دارد»

شالبافیان در سخنان خود در این جلسه از فعالان این بخش درخواست همراهی کرد و گفت: «در شرایط بحران‌زده کنونی که کسب و کار‌های گردشگری به شدت آسیب دیده‌اند، به همدلی، یک‌صدایی و انسجام نیاز داریم تا این حوزه را به تدریج از وضعیت موجود خارج کنیم. به دلیل ارتباطی که با بخش‌های مختلف این حوزه داشتم تصورم این است که با کمک یکدیگر می‌توانیم اقدامات موثری انجام دهیم.» در این نشست برخی فعالان هم نکاتی را در جهت بهبود وضعیت مطرح کردند از جمله محسن امامی؛ کارشناس گردشگری که در خواستی را مطرح کرد و گفت: «درخواست راه‌اندازی دوباره کانون ملی هماهنگی گردشگری را داریم. در این کانون حدود ۴۰ دستگاه عضو بودند و مصوبات آن در سطح هیأت وزیران ارزش داشت، اما سال‌ها است که غیرفعال شده، اکنون با توجه به انبوه مشکلاتی که گردشگری دارد این کانون بهتر است دوباره پس از این وقفه طولانی راه‌اندازی شود»

ایرج نوروزی، راهنما و فعال گردشگری هم با اشاره به تصمیم‌های خلق‌الساعه و ناگهانی به‌ویژه در خصوص سیاست‌های لغو ویزا با کشور‌های مختلف گفت: «در دوره قبل یک تصمیم یک‌باره و بدون برنامه‌ریزی درباره لغو یک‌طرفه ویزای ایران برای اتباع چینی گرفته شد، این تصمیم باعث شد گردشگران بدون کیفیت وارد ایران شوند» حرمت‌الله رفیعی، رئیس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی هم به بازنگری بخشنامه‌هایی که در یکی دو سال اخیر صادر و ابلاغ شده اشاره کرد و از معاون گردشگری خواست تا اقدامات لازم را برای مشارکت بخش خصوصی در تدوین مباحث مربوط به بخش گردشگری در برنامه هفتم، انجام دهد.

رفیعی سنگ‌اندازی در فرآیند صدور مجوز‌ها که باعث فرار سرمایه‌گذاران می‌شود، لزوم توجه به گردشگری ریلی و دریایی، برخورد‌های سلیقه‌ای و خارج از ضوابط و مقررات معاونت‌های گردشگری در استان‌ها را به عنوان چالش‌های اصلی این حوزه مطرح کرد. رفیعی همچنین به نامشخص بودن وضعیت حساب‌های اقماری هم اشاره کرد، موضوعی که وزیر سابق گردشگری بار‌ها وعده به نتیجه رساندن آن را داد، ولی همچنان گردشگری ایران به دلیل نامعلوم بودن وضعیت حساب‌های اقماری، از داشتن آمار شفاف برای برنامه‌ریزی درست محروم است.