حفاظت از حریم شهر تهران چگونه انجام می‌شود؟

جامعه ۲۴ -  یکی از مشکلات در کلان شهر تهران در گذشته برخورد نیرو‌های شهربان و حریم بان با دستفروشان و ... بود.

ساخت وساز‌های مختلفی در حریم شهر صورت می‌گرفت و نارضایتی‌ها در این زمینه وجود داشت، البته در بحث حریم نهاد‌های دیگری هم دخیل هستند.

در خصوص آخرین وضعیت نیرو‌های شهربان، ساماندهی بساط گستران، وضعیت حریم و ... با سید امیر فتاحیان مدیرعامل شهربان و حریم بان شهرداری تهران به گفتگو نشستیم.

در خصوص آخرین وضعیت شرکت شهربان حریم بان توضیح دهید. درگیری‌های زیادی قبلا بین نیرو‌های شهربان با دستفروشان و ... رخ می‌داد چه اقداماتی برای کاهش این اتفاقات انجام شد؟

شرکت شهربان و حریم بان با توجه به حساسیت ها، اهمیت و پیچیدگی‌های موجود در وظایف و مأموریت هایش در سه حوزه وسیع «شهر، حریم و معبر»، به عنوان «ویترین شهرداری تهران» شناخته می‌شود. به دلیل همین حساسیت ها، افکار عمومی و رسانه‌های داخلی به شرکت شهربان و حریم بان به عنوان یک نهاد حاکمیتی می‌نگرند و اقدامات این مجموعه و نیرو‌های اجرایی مرتبط با این شرکت را در همین چهارچوب تحلیل و تفسیر می‌کنند و رسانه‌های خارجی و معاند نیز با نگرش و رویکرد امنیتی-سیاسی به اقدامات شهربان می‌نگرند و به همین دلیل است که رسانه‌های معاند همواره در تلاش هستند تا در صورت وقوع یک حاشیه در ماموریت‌های این شرکت، از آن سوء استفاده‌های سیاسی کرده و دست به شانتاژ رسانه‌ای برای تحریک افکار عمومی بزنند.

بر همین مبنا، از همان ابتدا که توفیق خدمت در این مجموعه مهم و اثرگذار نصیب شد، مبتنی بر همین نگاه که شرکت شهربان یک مجموعه حاکمیتی حساس است تلاش کردیم برنامه ریزی و رویکرد خود را در مسیری قرار دهیم که اجازه سوءاستفاده را از محافل رسانه‌ای معاند سلب کنیم تا مبادا از ناحیه این مجموعه، ناخواسته آسیبی به احساسات شریف مردم و خدشه‌ای به وجهه نظام مقدس جمهوری اسلامی وارد شود.

برای پیشبرد این هدفِ مهم، نیازمند تغییر بنیادینِ رویکرد‌ها در کیفیت ماموریت هایِ شهربان بودیم. در نخستین اقدام، آموزش کاربردی نیرو‌های اجرایی شهربان با محور‌هایی همچون «سواد رسانه ای»، «کنترل خشم»، «مدیریت تنش»، «روانشناسی رفتار با افراد دشوار» و... در دستور کار قرار گرفت.

همزمان، برای تغییر نگرش شهروندان به مأموریت‌های این مجموعه از نگرش منفی به مثبت، طرح‌ها و اقدامات فرهنگسازانه و آگاهی بخش را طراحی و آغاز کردیم که «پویش شهروندی من انضباط شهری را دوست دارم»، «پویش شهروندی نه به سدمعبر»، «پویش شهروندی من هم یک حریم بان هستم» (در راستای مشارکت شهروندان در صیانت از حریم شهر تهران)، «اجرای طرح گل برای گل» (اهدای گل توسط ماموران اجرایی شهربان به شهروندان در مناسبت‌های گوناگون، با هدف ایجاد پیوندِ مهربانانه بین شهروندان و نیرو‌های شهربان)، «برگزاری مسابقه بزرگ نقاشی کودک با موضوع نه به سدمعبر»، «مشارکت در طرح‌های کمک به مناطق محروم تهران»، «اجرای طرح مهرباران ویژه کمک نیرو‌های شهربان به آزادی زندانیان جرایم غیرعمد»، «اجرای طرح سفیر مهربانی ویژه کمک نیرو‌های شهربان به کودکان کار» (اهدای کوله سلامت به کودکان کار در شرایط کرونایی)، همراهی با شهروندان و مناطق در مدیریت شرایط بارش برف و باران و... به اجرا درآمد.

از همان ابتدای انجام وظیفه در شرکت شهربان و حریم بان، اصل «ماموریت با خشونت، خط قرمز است» به همه نیرو‌های اجرایی و شرکت‌های پیمانکاری طرف قرارداد با شهربان ابلاغ و هماهنگی‌های لازم با شهرداری‌های مناطق صورت گرفت که این اصل با همدلی نیرو‌های اجرایی و همکاری شهرداری‌های مناطق محقق شد تا انجام مأموریت‌های سخت شهربان مولد حواشی اجتماعی، سیاسی و امنیتی نباشد.

برای هوشمند سازی چه اقداماتی صورت گرفت در این باره توضیح دهید؟ در خصوص حریم مشکلاتی وجود دارد برای صیانت از حریم چه اقداماتی صورت گرفته است؟

ساختار و فرایند‌ها در شرکت شهربان و حریم بان با وجود اهمیت و حساسیت رسالتش، سنتی بود و همین یکی از مهمترین عوامل وقوع ناهنجاری و مفسده به شمار می‌رفت، در همین راستا، طرح هوشمندسازی فرایند‌ها و ساختار با هدف شفافیت و همچنین مدیریت زمان و هزینه در انجام مأموریت‌ها در دستور کار قرار گرفت که اجرای طرح‌هایی همچون «راه اندازی سامانه رصد هوایی حریم شهر تهران»، «هوشمندسازی صیانت از حریم»، «نصب AVL بر روی ناوگان خودرویی و موتوری شهربان در مناطق ۲۲ گانه»، «راه اندازی سامانه ارتباطات الکترونیک شهربان» (رسیدگی سریع به مطالبات و خواسته‌های کارکنان از طریق سامانه الکترونیک)، پیاده سازی سامانه اطلاعات جغرافیایی GIS با هدف ایجاد و توسعه ساختار نظارت هوشمند برای جلوگیری از تخلفات ساختمانی و همچنین «سامانه هوشمند منابع انسانی و الکترونیک سازی تردد نیرو‌های اجرایی در مناطق ۲۲ گانه» (در راستای پرداخت عادلانه حقوق و دستمزد و برقراری نظم حضور کارکنان)، «رصد الکترونیک ورود و خروج خودرو‌ها و عوامل انسانی در گلوگاه‌های حریم شهر تهران با هدف صیانت از حریم» (تجهیز ۱۴ نقطه از ورودی‌های حریم شهر تهران به دوربین)، «اجرای پروژه مرکز مانیتورینگ شهربان»، «الکترونیک سازی صورت وضعیت ها» و ... از جمله طرح‌های مرتبط با هوشمندسازی ساختار و فرایند‌ها در شرکت شهربان و حریم بان است.

برای امنیت شغلی و افزایش حقوق نیرو‌ها چه اقداماتی انجام شده است؟

شهربان به عنوان یک خانواده بزرگ با بیش از ۲ هزار نیروی اجرایی که با اعضای خانواده هایشان یک جامعه حدود ده هزار نفری را تشکیل می‌دهند، بر همین اساس، منابع انسانی، رکن اصلی این شرکت است که به تعبیر امیرالمؤمنین حضرت علی (ع)، به مثابه جواهر هستند؛ این در حالی است که یکی از مهمترین دغدغه‌های این خانواده بزرگ، معیشت و پایین بودن سطح حقوق و دستمزد‌ها بود که بحمدالله با پیگیری‌های انجام شده، افزایش قابل توجهی در حقوق این عزیزان صورت گرفت که رضایتمندی این خانواده بزرگ را در پی داشت.

بیشتر بخوانید: صدور خودسرانه مجوز ویلاسازی در حریم پایتخت

همچنین، یکی از دیگر از دغدغه‌های نیرو‌های اجرایی، برخورد‌های سلیقه‌ای و غیرحرفه‌ای با آنان و قطع همکاری‌های بلاوجه بود که با تدوین و ابلاغ دستورالعمل ساماندهی منابع انسانی شرکت شهربان و حریم بان، این نقیصه نیز رفع شد و در کنار این اقدام، در راستای رسیدگی به تخلفات احتمالی برخی نیروها، کمیته تخلفات شهربان راه اندازی شد تا در صورت اثبات تخلف، اقدام قانونی لازم و یا پایش مورد نیاز با حضور مدیران نظارتی صورت گیرد.

همچنین در راستای تقویت حس تعلق سازمانی و کاهش فاصله بین مدیران و کارکنان، «کمیته تکریم شهربان» راه اندازی شده است که تشویق نیرو‌های پاکدست و متعهد، تشویق نیرو‌هایی که با وجود حمله متخلفان کنترل خشم کرده و از ورود به درگیری خودداری می‌کنند، عیادت و تکریم نیرو‌های مصدوم و... را به صورت مستمر انجام می‌دهد.

تاسیس و راه اندازی پایگاه بسیج شهربان مزین به نام «شهید عبدالرسول زرین» از دیگر اقدامات صورت گرفته است و این اقدام در شرایطی انجام شد که با وجود حدود ۱۳ سال از تاسیس شرکت شهربان و حریم بان، این مجموعه فاقد پایگاه بسیج بود. همچنین از دیگر الزامات مغفول مانده در شرکت شهربان، توسعه واحد HSE بود که محقق شد.

چه تعداد ماموریت در حصوزه نظارت بر ساخت و ساز شهری و حریم صورت گرفته است؟ در خصوص جمع آوری متکدیان و بساط گستران توضیح دهید؟

هم زمان با اجرای طرح‌های زیرساختی و تغییر و تحولات صورت گرفته و برگزاری ۶۰ جلسه هم اندیشی نظارت ستادی شهربان در مناطق ۲۲ گانه، ماموریت‌های روزانه شرکت شهربان و حریم بان با همکاری شهرداری‌های مناطق، به صورت منظم و مستمر انجام شده و می‌شود، حسب گزارش ثبت شده در مرکز کنترل و نظارت هوشمند شرکت شهربان و حریم بان، از آبان ماه ۹۷ تا کنون یک میلیون و ۴۶۷ هزار و ۲۶۲ ماموریت شهربان در سه حوزه «شهر، حریم و معبر» انجام شده است که تعداد ۹۲۷ هزار و ۳۷۴ مأموریت مربوط به حوزه شهربان (نظارت بر ساخت و ساز شهری)، تعداد ۴۳۷ هزار و ۹۳۵ مأموریت مربوط به حوزه معبربان (حفاظت از معابر عمومی و رفع سدمعبر) و تعداد ۱۰۱ هزار و ۹۵۳ مأموریت نیز مربوط به حوزه حریمبان (صیانت از حریم شهر تهران) است.

از مجموعه مأموریت‌های انجام شده در حوزه شهرسازی، ۲۲ درصد مربوط به نگهداشت شهر، ۴ درصد مربوط به اجراء و صیانت از ماده صد، ۶ درصد مربوط به جلوگیری از تخلف املاک دارای پروانه، ۶ درصد مربوط به جلوگیری و رفع تخلف از ساخت و ساز‌های غیرمجاز، ۱ درصد مربوط به پیشگیری از تغییر کاربری و ۷۰ درصد هم مربوط به صیانت و بازدید‌های مستمر است.

از مجموعه مأموریت‌های انجام شده در حوزه حریم، ۶ درصد مربوط به رفع خلاف و ۹۴ درصد مربوط به صیانت و پیشگیری از ساخت و ساز در حریم شهر تهران بوده است. در حوزه معبربانی نیز، ۵۳ درصد مربوط به رفع و جلوگیری از سدمعبر سیار، ۲۴ درصد مربوط به جلوگیری از سدمعبر صنفی، ۱۹ درصد مربوط به پیشگیری از سدمعبر بساط گستران و دستفروشان و ۴ درصد مربوط به جلوگیری از سدمعبر شبه متکدیان است.

پیرو مأموریت‌های انجام گرفته، تخلفات در حوزه شهرسازی ۳۵ درصد و تخلفات در حوزه حریم شهر تهران ۳۹ درصد کاهش داشته و همچنین در حوزه سدمعبر، کاهش ۶۰ درصدی به ثبت رسیده است. همچنین، نواقص نگهداشت شهر در ۲۰ دوره برداشت، ۶۶ درصد کاهش داشته و بیش از ۵۵ طرح فوریتی برای برقراری انضباط شهری در ۳۳ محور پایتخت از سال ۹۷ تا سال ۱۴۰۰ به اجرا درآمده است.

مناقصات در شرکت شهربان چگونه برگزار می‌شود آیا شفاف سازی لازم صورت گرفته است؟

شفاف سازی در روند برگزاری مناقصات، شکستن انحصار برای فراهم شدن شرایط شرکت همه شرکت‌های واجد شرایط بخش خصوصی در مناقصات شرکت شهربان و حذف شرکت‌های پیمانکاری ناکارآمد را از دیگر اقدامات انجام شده است.

در خصوص ساماندهی دستفروشان چه اقداماتی انجام شده است؟

ساماندهی دستفروشان تنها راهکار حرفه‌ای حفاظت از معابر عمومی، پیشگیری از تضییع حقوق مردم و همچنین کمک به معیشت دستفروشان نیازمند است، در همین راستا، شرکت شهربان و حریم بان با رصد دقیق معابر پایتخت و تدوین بانک اطلاعاتی دستفروشان و همچنین ارائه طرح‌های مبتنی بر ساماندهی، همواره در طرح‌های ساماندهی دستفروشان در معابر پرتردد پایتخت به ویژه در مناطق ۱، ۴، ۵، ۶، ۷، ۱۱، ۱۲، ۱۳، ۱۴، ۱۵، ۱۷ و ۱۹ ذیل برنامه ریزی صورت گرفته از سوی معاونت خدمات شهری و محیط زیست شهرداری تهران و شورای تامین استان، گام‌های مؤثری را با همکاری شهرداری‌های مناطق، یگان حفاظت و شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران برداشته است.

بگذارید همین جا در خصوص وضعیت کاری این شرکت و نیرو‌های اجرایی خود در ایام کرونا بگویم در شرایط کرونایی، با توجه به اهمیت مأموریت‌های این مجموعه، کارکنان ستادی و نیرو‌های اجرایی شرکت شهربان و حریم بان در مناطق ۲۲ گانه بدون وقفه و مرخصی در کنار سایر همکاران خدوم شهرداری، به صورت مستمر انجام وظیفه کرده اند و بر همین اساس هم بود که با پیگیری‌های انجام شده تلاش کردیم در راستای حفظ جان و سلامتی این عزیزان و خانواده هایشان، واکسیناسیون نیرو‌های شهربان و خانواده‌های آنان (پدر، مادر، همسر، برادر، خواهر و فرزند بالای ۱۸ سال) در اولویت قرار گیرد که بحمدالله واکسینه شدن خانواده بزرگ شهربان هم محقق شد.