بی‌پولی شهرداری، گره توسعه مترو تهران را کورتر می‌کند؟/ تشکری هاشمی؛ بهره‌برداری حداکثر ۴ ایستگاه تا پایان سال!

جامعه ۲۴- کرونا ضعف‌های سیستم حمل و نقل عمومی به ویژه مترو را بیش از حد نمایان کرد. به اضافه اینکه همزمان کشور درگیر بحران‌های اقتصادی ناشی از پاندمی و تحریم‌ها شد و توسعه خطوط مترو و خرید واگن با سد بزرگی برخورد کرد. تهران با ۷ خط مترو حداقل به ۲ هزار واگن جدید نیاز دارد. به اضافه اینکه اوضاع واگن‌های در حال استفاده نیز خوب نیست.

جعفر تشکری هاشمی، رییس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران چندی پیش در گفتگو با جامعه ۲۴ اعلام کرد که ۵۰۰ واگن مترو نیازمند تعمیر و اورهال فوری هستند و در بهترین حالت تا پایان سال، ۳۰۰ واگن تعمیر خواهند شد.

وضعیت نگران کننده حمل و نقل عمومی در تهران

محسن هاشمی رئیس شورای پنجم شهر تهران نیز در واپسین روز‌های حضورش با اشاره به وضعیت نگران کننده حمل و نقل عمومی در تهران گفته بود که هر سه خط مترویی که در سال‌های اخیر افتتاح شده هنوز به اندازه نیاز واگن و تجهیزات آن تأمین نشده است و این خطوط، تجهیزات سایر خطوط را استفاده می‌کنند و طبیعی است این مشکلات، موجب کمبود تجهیزات، افزایش استهلاک، عدم اورهال و تعمیرات اساسی به موقع در تجهیزات می‌شود.

به گفته علی امام، مدیرعامل متروی تهران، برای اورهال کردن رام قطار‌ها چیزی حدود ۲۰ تا ۳۰ میلیارد تومان پول نیاز است. همزمان روند افتتاح ایستگاه‌ها نیز به شدت کند شده است که مطابق با اظهارات امام، از خط ۶، ۱۹ ایستگاه و از خط ۷ نیز ۶ ایستگاه باقیمانده است که با رقمی حدود ۱۲ هزار میلیارد تکمیل می‌شود. ساخت هر کیلومتر مترو به همراه ناوگان آن چیزی حدود ۱،۳۰۰ میلیارد تومان هزینه می‌برد.

علاوه بر چالش‌های متعددی که شهرداری تهران برای تامین وثیقه جهت دریافت پول اوراق مشارکت دارد؛ برخی از ظرفیت‌های قانونی و یا وعده داده شده از سوی دولت نیز به سرانجام رسید. یکی از مهم‌ترین آن‌ها قرارداد تأمین ۶۳۰ واگن مترو از طریق فاینانس با چین بود.

به گزارش جامعه ۲۴، در اواخر سال ۹۷ قرارداد تأمین ۶۳۰ دستگاه واگن مترو از طریق دریافت تسهیلات مالی خارجی بین وزارت کشور (سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور) و کنسرسیوم چینی - ایرانی (واگن‌سازی تهران و سی آر سی چین با راهبری شرکت نورینکو) منعقد شد که جاری‌سازی قرارداد منوط به تأمین سهم ۱۵ درصدی دولت به عنوان پیش‌پرداخت فعال‌سازی فاینانس تأمین ۶۳۰ دستگاه واگن شد که هنوز محقق نشده و از زمره دیون دولت به شهرداری تهران تلقی می‌شود.

به گفته مدیرعامل مترو، مهم‌ترین نیاز در حوزه مترو تأمین واگن است و دولت‌های پیشین به این موضوع بی‌توجهی کردند؛ نمونه آن عدم پرداختن به این وظیفه از سوی دولت و بی‌سرانجام ماندن وضعیت قرارداد تأمین ۶۳۰ واگن مترو در دولت گذشته بود که نیاز به فاینانس باز شدن ال سی دارد ضمن اینکه باید ۱۵ درصد هزینه‌های آن‌ را ایران تأمین کند.

بیشتر بخوانید: خزانه خالی شهرداری تهران طی ۶ ماهه اول سال/ تکمیل پروژه‌های بزرگ نیمه‌تمام؛ شاید سال آینده!

با تمام این تفاسیر، اما متروی تهران نیازمند توجه جدی و خروج از وضعیت بحرانی است به نحوی که علاوه بر توسعه میزان خدمت‌رسانی سیستم‌های فعلی نیز کارکرد مناسبی داشته باشند؛ موضوعی که در گروی تامین منابع از راه‌های مختلف است. از جمله اوراق مشارکت که مدت‌ها است در پیچ و خم تامین وثیقه مانده و به متروی تهران تزریق نشده است.

آخرین وضعیت واریز پول اوراق مشارکت به حساب متروی تهران

سید جعفر تشکری هاشمی، رییس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران در پاسخ به پرسشی مبنی بر آخرین وضعیت واریز پول اوراق مشارکت به حساب متروی تهران به جامعه ۲۴ می‌گوید: در بحث وثائق شهرداری تهران مشکل داشته و نتوانستند پول مشارکت را بگیرند. در آخرین جلسه‌ای که با معاون حمل و نقل ترافیک شهرداری داشتم ایشان گفتند در حال پیگیری مقداری وجه نقد و وثیقه برای پرداخت این پول هستند. به نظر می‌رسد که روند اجرایی آن همین روز‌ها در حال انجام است.

او ادامه می‌دهد: امیدوارم با توجه به توضیحات ایشان شاهد آزادسازی بخشی از این اوراق مشارکت در نیمه اول مهر ماه باشیم. سیستم بروکراسی بانکی و حوزه‌های اجرایی یک سیستم کند است و باید قدری روی موضوع چاره اندیشی اساسی شود. ما بحث مترو را حتما به جد دنبال می‌کنیم، اما چون در آخرین جلسه آقای هاشمی گفتند مذاکراتی با بانک‌ها کردند و به زودی مشکل حل خواهد شد چند روزی صبر می‌کنیم تا ببینیم نتیجه چه خواهد شد و اگر حل نشد باز هم در کنارشان خواهیم بود و پیگیری می‌کنیم تا به نتیجه برسد.

به گزارش جامعه ۲۴، چندی پیش این عضو شورا در گفتگو با یکی از خبرگزاری‌ها گفته بود که مترو با کمبود شدید نقدینگی مواجه بوده و اعتباراتی که برای آن پیش‌بینی شده تنها می‌تواند نیاز‌های روزمره را تأمین کند. او تاکید کرده که ما برای انجام تعمیرات واگن‌ها و تأمین قطعات برای مترو نیاز داریم که منابع جدیدی را پیش‌بینی کنیم و اگر به صورت لایحه به شورا نیاید در خصوص افزایش اعتبارات مترو طرحی را به شورا خواهیم آورد.

این عضو شورا حالا در گفتگو با جامعه ۲۴ می‌گوید: در وهله اول اعتبار مصوب قبلی مترو باید جذب شود و بعد اگر دریافت شد روی کسری آن کار کرده و پیگیری می‌کنیم. ما در حال حاضر پیگیر هستیم که آنچه که مصوب شده با توجه به اولویت‌هایی که حوزه حمل و نقل دارد تخصیص پیدا کند و بعد به دنبال جبران کسری‌ها باشیم.

مذاکراتی برای زنده کردن ۶۳۰ واگن

او اضافه می‌کند: درباره اوراق مشارکت و گرفتن تسهیلات داخلی و خارجی برای توسعه مترو چه در بحث واگن‌ها و چه در بحث فعالیت‌های جاری مترو هم معاون حمل و نقل و دکتر زاکانی مذاکرات و پیگیری‌هایی برای زنده کردن ۶۳۰ واگن داشتند و امیدواریم این پیگیری‌ها به ثمر برسد. ما هم روند را پیگیری می‌کنیم تا ببینیم کجای کار با موانع برخورد می‌کنیم و از جایی که احیانا بتوانیم کمک کنیم این کمک را خواهیم داشت.

هاشمی در پاسخ به این پرسش که تا پایان سال چند ایستگاه جدید مترو به بهره‌برداری می‌رسد، می‌گوید: پیش‌بینی‌مان این است که حداقل در خط شش و هفت دو ایستگاه و حداکثر چهار ایستگاه تا پایان سال به بهره برداری برسد، اما چیزی که در حال حاضر می‌بینیم حداقل یک ایستگاه آماده بهره برداری است و همین روز‌ها باید افتتاح شود. کارهای عمرانی ایستگاه دوم، تا دو سه هفته دیگر تمام می‌شود و سپس تجهیزات نصب خواهند شد. ساخت دو ایستگاه دیگر که کار کم‌تری دارند را نیز درخواست کردیم که در اولویت بگذارند تا پایان سال ۴ ایستگاه به بهره‌برداری برسد.

به گزارش جامعه ۲۴، علیرضا زاکانی، شهردار فعلی تهران در سایه روابط دوستانه‌ای که با دولت سیزدهم دارد در جلسات هیئت دولت شرکت می‌کند، حضوری که برخی از اعضای شورا در صورتی که برای تهران آورده‌ای داشته باشد، مفید می‌دانند در غیر اینصورت دعوت تشریفاتی زاکانی به جلسات هیئت دولت دردی از هزاران مشکل تهران دوا نخواهد کرد.

یکی از بزرگ‌ترین مشکلات تهران توسعه مترو است که در سال‌های گذشته دولت‌ها کمک حداقلی نیز به توسعه آن نکرده و یکدستی دولت با مدیریت شهری برخلاف دوره گذشته توقع کمک جدی به این حوزه را در میان شهروندان و اعضای شورا ایجاد کرده است.