مهمترین علل ارتکاب قتل‌های خانوادگی/افزایش قتل‌های خانوادگی

جامعه ۲۴ قتل در نوع خود می‌تواند تاثیر عمیقی را بر سلامت روحی و روانی فردی و اجتماعی شهروندان بر جای بگذارد و تا مدت‌ها آثار و آسیب‌های روحی و روانی آن ماندگار باشد.

اداره برآورد اجتماعی و افکارسنجی معاونت اجتماعی فرماندهی انتظامی تهران بزرگ، طی پژوهشی، به بررسی پیامد‌های فردی و اجتماعی قتل‌های خانوادگی در شهر تهران بصورت توصیفی- تحلیلی با روش اسنادی و کتابخانه‌ای و مصاحبه میدانی، پرداخته است، وارائه آمار از پلیس امنیت ومعاونت عملیات فاتب می‌تواند تعیین کننده قتل‌های خانوادگی در سال‌های مورد بررسی باشد که در این تحقیق نیز به تفصیل بیان شده است.

در این پژوهش آمده است:
خانواده اساسی‌ترین نهادی است که به اعضای خود احساس امنیت و آرامش می‌دهد و پایدارترین و موثرترین وسیله حفظ ویژگی‌های فرهنگی و انتقال آن به نسل‌های بعدی است؛ اما وجود خشونت در خانواده اضطراب و ناامنی را گسترش می‌دهد و یکی از مهمترین پیامد‌های آن قتل‌های خانوادگی است.

بیشتر بخوانید:  آرمان در یک قدمی قصاص! / تلاش برای جلب رضایت خانواده غزاله ادامه دارد

«قتل‌های خانوادگی» به قتل‌هایی گفته می‌شود که رابطه نسبی یا سببی بین قاتل و مقتول دیده می‌شود و با مرگ یکی از افراد احساس امنیت کمرنگ شده و خانواده کارکرد فرهنگی خود را از دست می‌دهد. هنگامی که مرد یا زنی همسر و شریک زندگی خود را به قتل می‌رساند، نه تنها افکار عمومی جریحه دار می‌شود، بلکه حساسیت خاصی در جامعه بر می‌انگیزد. به نظر میرسد که دلیل این حساسیت آن است که انسان همواره خانه را امن‌ترین مکان می‌شناسد. از این رو هنگامی که مرد یا زنی همسر خود را می‌کشد، جامعه دچار تشنج می‌شود و انسان‌ها به شدت احساس نا امنی می‌کنند

با نگاهی گذرا بر صفحات حوادث روزنامه‌ها می‌توان رد پایی از خشونت را در خانواده‌های ایرانی جستجو کرد. حوادثی که بیانگر پرخاشگری و خونریزی در خانواده و نشان از یک بحران هستند، بحرانی که هرروز بر وسعت آن افزوده می‌شود. در بیشتر ازدواج‌های سالم، اختلافاتی وجود دارد؛ که به طرزی محترمانه حل و فصل می‌شود. اما در روابط بیمارگونه این اختلافات با خشونت جسمانی و ضرب و شتم، یا توهین و تحقیر و سرزنش همراه اند و گاه به شکل قهر و آشتی‌های مکرر و حتی طلاق‌های مکرر بصورت عادی و ابدی باقی می‌مانند.

تحقیقات نشان می‌دهد خطر حمله جدی و شدید از سوی همسران، اعضای خانواده، دوستان و آشنایان، نزدیک به دو برابر بیگانگان است
عوامل موجود و موثر بر قتل‌های خانوادگی در شهر تهران می‌توان از هم گسیختگی خانوادگی، طلاق، اعتیاد، اختلافات مالی، استفاده از مشروبات الکی، در دسترس بودن سلاح، مهاجرت، بیکاری، مواد مخدر نام برد که تأثیر بالایی برکاهش امنیت اجتماعی شهر تهران دارد، ایجاد امنیت تنها کار پلیس یا نیروى انتظامى یا نیروى امنیتی نیست؛ بلکه تمام دستگاههاى فرهنگى و تبلیغى از آموزش و پرورش و دانشگاه‌ها گرفته تا رسانه‌هاى گروهى، همه و همه باید دست به دست هم بدهند تا نظم، انضباط و احترام به قانون به یک ارزش تبدیل شود این امر مستلزم یک تحول عمیق فرهنگى است؛ تا این تحول نگاهى به آمارهاى مربوط به قتل در کشور و همچنین در شهر تهران حاکى از روند رو به رشد جرائم در بین افراد جامعه می شود. 

بر پایه نتایج به دست آمده درکلان شهری مثل تهران هزینه‌های زندگی و فشار‌های روحی و روانی بالاتر و نرخ مشارکت اقتصادی پایین‌تر و جمعیت بیشتر است که به تبع آن تعداد موارد قتل نیز افزایش می یابد که به توجه به تحقیقات به عمل آمده تاثیر هزینه های زندگی از طریق شاخص قیمت مصرف کننده بر وقوع قتل های عمد را مثبت و معنی دار ارزیابی کرده اند، زیرا با افزایش هزینه های زندگی تمایل به زورگیری و ارتکاب قتل عمد در بین مجرمان بالقوه افزایش می یابد.

با توجه به مطالب فوق به نظر می‌رسد: موضوع قتل در شهر تهران در نوع خود می‌تواند تاثیر عمیقی را بر سلامت روحی و روانی فردی و اجتماعی شهروندان تهرانی بر جای بگذارد و تا مدت‌ها موجب مکدر شدن روحیه لطیف و حساس آنان شود از سوی دیگر این اتفاق ناگوار موجب از بین رفتن جان یک یا چند انسان بی گناه یا حتی گناهکار می‌شود که هر دوی این موارد به دنبال خود تبعات و مشکلات عدیده‌ای را به همراه دارد که به نوبه خود می‌تواند امنیت و آرامش جامعه را به مخاطره بیندازد..

دراین گزارش اجتماعی نظر کارشناسان اجتماعی و فرهنگی نیز آورده شده و نتایج به دست آمده به شرح ذیل است: راهکارها:
- تقویت روابط خانواده با نظام قضایی – انتظامی
-تقویت قوانین درون خانگی و تقویت عناصر بازدارنده جرائم خشن در مناسبات خانوادگی
-مدیریت و برنامه ریزی موارد اختلاف بر انگیز و مناقشه زا در خانواده
-تغییر جایگاه زنان و روابط منزلت اجتماعی آن‌ها در سیستم خانواده
-تلاش در جهت کاهش نگرش مرد محورانه خانواده و ترویج فرهنگ مشورت ومدارا
-پیاده سازی نتایج پژوهش‌ها در راستای برون رفت از بحران جرائم خشن
سرهنگ دوم الهام ناصری دکترای علوم تربیتی