کد خبر: ۱۴۹۰۶
تاریخ انتشار: ۰۷:۴۳ ۲۱ مهر ۱۴۰۰

صیانت بازی مجلسیان و دهن کجی به مردم

مجلسی‌ها در شرایطی که خلاف مسیر آب شنا می‌کنند، می‌کوشند خود را خیرخواه مردمی نشان دهند که فارغ از جناح بندی‌های سیاسی‌شان، به شکل‌های مختلف، مخالفتشان با این طرح را علنی کرده‌اند.

طرح صیانت از کاربران فضای مجازی
جامعه ۲۴ - اختلاف نظر‌ها هم در پارلمان و هم در بیرون از ساختمان هرمی شکل میدان بهارستان به اوج خود رسیده است. گروهی دوباره و در آستانه بررسی طرح صیانت از حقوق کاربران در کمیسیونی ویژه، آن را اقدامی علیه حق دسترسی آزادانه شهروندان به شبکه‌های اجتماعی و اینترنت می‌دانند و گروه دیگر، آن را گامی برای حمایت از کاربران معرفی می‌کنند. مجلسی‌ها هم در این گیر و دار و در شرایطی که خلاف مسیر آب شنا می‌کنند، می‌کوشند خود را خیرخواه مردمی نشان دهند که فارغ از جناح بندی‌های سیاسی‌شان، به شکل‌های مختلف، مخالفتشان با این طرح را علنی کرده‌اند.

به اختصار نامش را «طرح صیانت» گذاشتند و شد کلیدواژه‌ای برای توصیف محدودیت‌ها و قطعی‌های شبکه‌های اجتماعی. مهم نیست منشا این محدودیت‌ها مسئولان جمهوری اسلامی باشند یا مدیران فیسبوک یا هکر‌های چینی و روسی، هر عاملی که دسترسی ایرانیان به شبکه‌ای اجتماعی را محدودتر از امروز کند، با «صیانت» خطاب می‌شود.

همین کلیدواژه حالا یکی از مناقشه برانگیزترین اقدامات پارلمان یازدهم را شامل می‌شود. طرحی که به گواه کارشناسان، مستقیما با زندگی میلیون‌ها ایرانی فعال در شبکه‌های اجتماعی ارتباط دارد، ولی حداقل منشا آن، پارلمان یازدهم نبود. مرتضی آقاتهرانی، نفر اول پایداری‌ها در پارلمان و یارانش در مجلس یازدهم فقط این طرح را با همراهی اعضای کمیسیون صنایع و البته سفارش‌های بیرونی، از ترافیک کاری بهارستان عبور دادند و در شرایطی تیر ماه ۱۴۰۰ رای مجلس برای بررسی آن مطابق اصل ۸۵ قانون اساسی و دور از چشم افکار عمومی را گرفتند که نه تنها متوجه انتقاد‌ها و مخالفت‌های افکار عمومی و اهالی فن با بند بند این طرح بودند بلکه به خوبی می‌دانستند اقدام‌شان، عملا گامی در مسیر پنهان‌سازی امور از مردم است و نقض شعار‌های شفافیت خواهانه شان در روزگار تبلیغات انتخابی، اما انگار زورشان به خواسته‌ها و مطالبات و سفارش‌ها نمی‌رسید.

«صیانت» از کجا آمد؟!

نخستین بار مهرماه ۹۷ و در روزگار فعالیت مجلس دهم بود که نام طرحی تحت عنوان صیانت از حقوق کاربران در شبکه‌های اجتماعی از مجلس شنیده شد. انتشار برخی مفاد این طرح، چون ورود نهاد‌های امنیتی و نظامی، چون ستاد کل نیرو‌های مسلح به موضوع فضای مجازی، با انتقادات بسیاری همراه شد و همزمان نگرانی‌ها از نفوذ این نهاد‌ها در پارلمان و طرح نویسی برای نمایندگان افزایش داد. پیگیری‌های خبرنگار پیام ما حاکی از آن است که محل نگارش اولیه این طرح، نهادی جز پارلمان و کمیسیون فرهنگی است. شنیده‌ها از نقش پررنگ ستاد کل نیرو‌های مسلح در تهیه این طرح حکایت دارد.


بیشتر بخوانید: نماینده چابهار: کاش به جای رای به اولویت صیانت از حقوق کاربران، به صیانت از جان مردم رای می‌دادیم


یکی از اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس یازدهم که نخواست نامش فاش شود، با تایید این مساله، بر نقش ستاد کل نیرو‌های مسلح، سازمان پدافند غیرعامل و پلیس فتا در نگارش آن تاکید کرد. آقاتهرانی هم در مجلس یازدهم و در روز تصویب اصل ۸۵ شدن این طرح، نامه‌ای بر میز نمایندگان گذاشته بود که تصویب این طرح را خواست «نهاد‌های حاکمیتی» توصیف کرده بود. در مجلس دهم، هم کمیسیون فرهنگی مجلس با این طرح مخالف بود، هم وزارت وقت ارتباطات و هم افکار عمومی پس اصرار‌ها به جایی نرسید تا اینکه آبان ۹۹ و در مجلس یازدهم طرحی با عنوان «حمایت از کاربران و خدمات فضای مجازی» اعلام وصول شد.

شباهت عنوان این طرح با طرح صیانت، توجهات و انتقادات به این طرح را دو چندان کرد. رضا تقی پور، نماینده مجلس یازدهم برای کاستن از فشارها، این طرح را تکمیل شده طرح صیانت معرفی کرد، ولی فشار‌ها مجلس را به بررسی بیشتر طرح در کمیسیون وا داشت. مرداد ۹۹ از این طرح پس از چکش کاری‌های بسیار با عنوانی جدید رونمایی شد: «حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی».

مفاد طرح تغییر کرده بودند، ولی نه در جهت صیانت از حق و حقوق قانونی مردم برای دسترسی آزادانه به شبکه‌های اجتماعی بلکه حضور پررنگ‌تر نهاد‌های نظامی و امنیتی و قضایی در این شبکه ها. انتقاد‌ها ادامه یافت، ولی مجلس به جای تامین نظر مردم، تیر ماه ۱۴۰۰ و با لابی‌های جبهه پایداری ها، رای به بررسی این طرح مطابق اصل ۸۵ قانون اساسی و دور از چشم افکار عمومی دارد. لابی‌هایی که با مخالفت برخی چهره‌های نزدیک به قالیباف همراه شد، ولی تلاش آن‌ها برای ابطال این رای راه به جایی نبرد تا یکی دو روز گذشته اعضای کمیسیون ویژه صیانت هم معرفی شوند.

بی اعتنا به مردم

طرح صیانت در شرایطی حالا مراحل نهایی برای آغاز روند بررسی خود در کمیسیون مشترک به جای صحن علنی را سپری می‌کند که مجلس یازدهمی‌ها به یکی از منسجم‌ترین و در نوع خود کم‌بی‌سابقه‌ترین کارزار‌های ایرانیان برای دفاع از حقوق مدنی خود بی‌اعتنا هستند. کارزار یک میلیون نفری مخالفت با این طرح در کنار کارزار «اعدام نکنید» از جمله تلاش‌های مدنی، منسجم و خودجوش ایرانیان است که هیچ کدام تا اینجای کار به سر منزل مقصود نرسیده است.

مرتضی آقاتهرانی، رئیس کمیسیون فرهنگی اخیرا در اظهاراتی از ایستادگی مقابل این اظهارات خبرداد و با بیان اینکه «اگر مخالفان طرح صیانت از اینترنت ۱۰۰ میلیارد پیج هم ساخته می‌شد ما در دولت و مجلس کار خودمان را می‌کردیم»، عملا از بی اعتنایی به افکار عمومی سخن گفت. موضوعی که با انتقاد یک نماینده مجلس همراه شد.

جلال رشیدی کوچی، اظهارات این نماینده مجلس را «بنزینی بر آتش دل» افکار عمومی خواند و آن را «نگران کننده» توصیف کرد.

محمد مهاجری، فعال سیاسی اصولگرا هم خطاب به آقاتهرانی نوشت: «زحمت بکشید و طرح صیانت را رها کنید. همه چیز آرام می‌شود؛ درک اینکه مشکل خود شما و دوستانتان هستید چندان سخت نیست.»

محمدعلی ابطحی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب دیگر منتقد آقاتهرانی بود. او این اظهارات را «پوست خربزه» زیر پای قالیباف توصیف کرد و به طعنه خطاب به او نوشت: «شاید باز هم با مردم کار داشتید».

«صیانت» چطور بررسی خواهد شد؟

اصرار و حمایت برخی «نهادها» برای تصویب این طرح در مجلس، اما از قرار معلوم کافی نبود چراکه اعضای کمیسیون ویژه صیانت هم به شیوه‌ای انتخاب شدند که این طرح به سلامت از آن عبور کند. احمدحسین فلاحی، عضو کمیسیون صیانت درباره چند و، چون انتخاب اعضای این کمیسیون گفت: «اینطور نبود که کمیسیون‌ها برای حضور اعضایشان در این کمیسیون رای‌گیری کنند. از کمیسیون صیانت دعوتنامه‌ای ارسال شد و گفتند از هر کمیسیون مثلا ۲ نفری که دوست دارند، خودشان را معرفی کنند. این‌طور شد که اعضای این کمیسیون انتخاب شدند.»

اینکه این افراد چطور قرار است طرح صیانت را بررسی کنند، دیگر پرسش مطروحه است. فلاحی گفت که «از کارشناسان دعوت می‌شود تا در جلسات کمیسیون حاضر باشند و همراه ما طرح را بررسی کنند»، اما لطف الله سیاه‌کلی، سخنگوی کمیسیون صیانت در جریان گفت‌وگوی خود، این مساله را رد کرد و گفت: «هنوز هیچ چیز مشخص نیست. یکشنبه هفته آینده قرار است جلسه‌ای در کمیسیون بررسی کنیم تا روند اجرایی مشخص شود. اینطور نیست که از الان بگوییم کارشناسان در تمام جلسات حاضر خواهند بود.»

کمیسیون پخش زنده خواهد شد؟

این سردرگمی ها، اما پایان ماجرا نیست. برخی اعضای کمیسیون ویژه صیانت، چون مهرداد ویس کرمی، از احتمال پخش جلسات این کمیسیون گفتند. او البته تاکید کرد که «این پیشنهاد مطرح است که مذاکرات ثبت و ضبط شود و پس از حذف موارد زائد در اختیار افکار عمومی قرار بگیرد.»

پیشنهاد دیگری که به هیات رئیسه کمیسیون داده شده، پخش زنده جلسات کمیسیون از سوی صداوسیما است. احمدحسین فلاحی، عضو این کمیسیون با تایید این مسئله درباره جزئیات این پیشنهاد، گفت: «پیشنهاد داده‌ایم جلسات کمیسیون به صورت زنده از صداوسیما و پایگاه اطلاع رسانی مجلس پخش شود. این پیشنهاد در هیات رئیسه کمیسیون است و برای اجرا به تایید هیات رئیسه مجلس هم نیاز دارد.»

او تاکید کرد که «ما هر اتفاقی که در جلسه کمیسیون رخ دهد را به اطلاع مردم می‌رسانیم.» سیاه‌کلی، سخنگوی این کمیسیون، اما گفت: «پخش جلسات از صداوسیما و اطلاع رسانی به این شکل به مردم، تنها یک پیشنهاد است و قطعی نیست. این احتمال وجود دارد که جلسات کمیسیون همچون سایر کمیسیون‌ها به اطلاع مردم برسد.»

دیدگاه کاربران