بايدها و نبايدهاي شكار در خطه مازندران
با شروع پاييز، با شروع مهاجرت‌هاي پرندگان، فصل هشدارهاي محيط‌زيستي و سلامت و شكار در مازندران آغاز شده است. از هشدار نسبت به شيوع آنفلوآنزاي فوق حاد در بين پرندگان مهاجر گرفته تا هشدار نسبت به شيوع بيماري طاعون نشخواركنندگان. در ميان اين هشدارها، بايدها و نبايدهاي شكار در اين فصل و اين استان هم اعلام مي‌شوند.
جامعه ۲۴ - روز گذشته یکی از شروط شکار پرندگان اعلام شد. رییس اداره حیات‌وحش محیط‌زیست مازندران شکار پرندگان مهاجر با اسلحه و صید‌های دسته جمعی را غیرمجاز اعلام کرد و گفت که تنها صید به روش سنتی «دوما» آن‌هم برای دوماداران دارای پروانه در حد محدود مجاز است.
دوما واژه محلی مازندرانی به معنای دامگاه است. در این روش شکارچیان با استفاده از پرنده دست‌آموز، پرندگان دیگر از جمله غاز‌های گردن سبز را در دام چال‌ها فرود می‌آورند و شکارچیان هم آن‌ها را زنده شکار می‌کنند. ایرنا در مورد این روش شکار و شرطی که سازمان محیط‌زیست در مورد شکار پرندگان مهاجر گذاشته توضیح داده است که دوما سنتی‌ترین روش صید پرندگان در مازندران است که در آن علاوه بر رعایت اخلاق و آداب صید که آسیبی به پرندگان نمی‌رساند، تعداد کمی پرنده شکار می‌شود و منفعت‌طلبی و سودجویی در آن وجود ندارد.
کوروس ربیعی، رییس اداره حیات‌وحش محیط‌زیست مازندران به ایرنا گفته است: «صید پرندگان مهاجر و زمستان‌گذران با روش سنتی دوما تنها برای دومادارانی مجاز است که نسبت به اخذ پروانه شکار اقدام کنند و دامگاه آن‌ها هم در مناطق حفاظت شده فریدونکنار واقع باشد. شکار و صید پرندگان مهاجر به‌جز روش دوما در تالاب فریدونکنار ممنوع است و شکار با دیگر روش‌های سنتی و استفاده از سلاح گرم پیگرد قانونی دارد و با متخلفان برخورد خواهد شد. هدف حفاظت محیط‌زیست، حفظ سنت دوما و جلوگیری از کشتار بی‌رویه و بی‌رحمانه، به‌منظور استمرار و حفظ گونه‌های حیات‌وحش برای نسل‌های آینده و نسل حاضر است و انتظار می‌رود تا دامگاه‌داران نیز در این خصوص همکاری لازم را با محیط‌زیست داشته باشند.»
بیشتر بخوانید: تالاب‌های خوزستان قتلگاه پرندگان مهاجر
او در پاسخ به این پرسش که چرا سال جاری صید پرندگان به روش دوما مجاز اعلام شده است، توضیح داد: «در سال‌های گذشته به علت تمکین نکردن دامگاه‌داران به حذف روش‌های صید غیر گزینشی مانند کرس، گذر، دام هوایی و شب دام، اجرای طرح شکار پرندگان مهاجر تنها با ابزار شکار دوما در تالاب فریدونکنار امکان‌پذیر نشد، اما برای سال جاری با تشدید نظارت، با شکارچیانی که قانون را اجرا نکنند، برخورد قضایی می‌شود. محیط‌بانان درباره ممنوعیت شکار به روش‌های غیرمتعارف در حال نصب بنر و پارچه‌نوشته‌هایی در اطراف و مسیر تالاب فریدونکنار برای اطلاع‌رسانی هستند و از طریق رسانه‌ها هم این موضوع در حال اطلاع‌رسانی است در نتیجه هیچ بهانه‌ای از متخلفان پذیرفته نخواهد بود.»
بنا بر توضیحات ربیعی تاکنون دست‌کم یکصد دومادار برای دریافت مجوز صید پرندگان در تالاب فریدونکنار اقدام کرده‌اند و مزیت اخذ پروانه این است که علاوه بر مشخص کردن روش صید، گونه‌های قابل صید، تعداد صید، مکان و روز صید پرندگان هم برای‌شان مشخص و در پروانه درج می‌شود. مازندران با برخورداری از سه تالاب میانکاله، کیاسر و سرخرود و حدود ۸۰۰ آب‌بندان و آبگیر و وجود ذخیره‌گاه‌های زیستی، همه‌ساله میزبان یک میلیون بال پرنده از اقصا نقاط جهان به خصوص سیبری است.
اما موضوع شیوه شکار متعارف یا غیرمتعارف و حفاظت از پرندگان مهاجر تنها دغدغه سازمان محیط‌زیست مازندران نبوده است. یکی از هشدار‌هایی که سه روز قبل از این خبر داده شده بود، نسبت به شیوع آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان بود. روز ۲۷ مهرماه ربیعی بار دیگر در مصاحبه‌ای با ایرنا در مورد شکار پرندگان صحبت کرده بود و این‌بار در مورد خطر سرایت این بیماری هشدار داده بود. او گفته است با همکاری دامپزشکی مازندران گشت مشترک و طرح پایش و بررسی ۶۰۰ هزار هکتار از تالاب، آب‌بندان و آبگیر‌های مازندران و تالاب میانکاله برای مدیریت و مقابله با آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان از یک هفته پیش شروع شد و به مدت سه ماه ادامه می‌یابد.
هرچند بنا به گفته او امسال و تاکنون موردی از این بیماری رویت نشده، اما این بیماری در بین طیور و انسان مشترک است و شکارچیان اولین افرادی هستند که در معرض این بیماری خطرناک قرار خواهند داشت. ایرنا به نقل از او نوشت: «باتوجه به اینکه مبدا اصلی زیستگاهی پرندگان مهاجر به تالاب‌های فریدونکنار، میانکاله و سایر آب‌بندان‌های مازندران از کشور روسیه بوده و مشترک است، در صورت شیوع آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان، احتمال آلودگی و بیماری در تمامی پرندگان مهاجر وجود دارد و توصیه می‌شود دستورالعمل بهداشتی در تمامی محیط‌های تالابی در برخورد با پرندگان وحشی رعایت شود.
مردم از هرگونه شکار و صید، خرید، فروش و مصرف پرندگان وحشی، همچنین از فرستادن طیور بومی مانند غاز و اردک پرورشی به زیستگاه‌های تالابی به جد خودداری کنند.» رییس اداره نظارت بر امور حیات‌وحش محیط‌زیست مازندران افزود: «مردم در صورت مشاهده هرگونه پرنده بیمار و لاشه تلف شده پرندگان، ضمن خودداری از دست زدن و لمس کردن لاشه، مراتب را در سریع‌ترین زمان ممکن، به ادارات محیط‌زیست و دامپزشکی محل زندگی خود اطلاع دهند.» به گفته او تماس با مدفوع، خون، ترشحات تازه مجاری تنفسی پرندگان بیمار و محیط‌زیست آلوده، راه‌های انتقال بیماری آنفلوآنزای پرندگان به انسان است. ربیعی بار دیگر نسبت به آغاز دوباره فعالیت بازار پرنده‌فروشان شهرستان فریدونکنار همزمان با کوچ پرندگان زمستان‌گذران به تالاب، آب‌بندان و آبگیر‌های استان هشدار داد و گفت: برای جلوگیری از شیوع بیماری آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان در بین انسان و طیور این مرکز باید تعطیل شود.
خطر در میان چهارپایان
به جز هشدارها در مورد شکار پرندگان، بخشی از هشدارها هم متوجه شکار در میان چهارپایان است. نیمه‌های مهر بود که بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک جثه در استان‌های البرز و مازندران و خراسان شمالی تایید شد و نگرانی‌هایی را بابت سرایت آن به سایر مناطق و استان‌های کشور به وجود آورد.
همان زمان شهاب‌الدین منتظمی، مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت حیات‌وحش سازمان حفاظت محیط‌زیست، به پایگاه اطلاع‌رسانی سازمان حفاظت محیط‌زیست گفت: «به دنبال دریافت گزارش‌های دریافتی مبنی بر تلفات جمعیت قوچ، میش و کل و بز در استان‌های مازندران، البرز و خراسان شمالی هماهنگی‌هایی انجام شد و از همکاران درخواست شد جهت نمونه‌برداری و ارسال لاشه‌های درگیر با این بیماری به سازمان دامپزشکی وآزمایشگاه‌های مربوطه اقدامات لازم را انجام دهند. در گزارش‌های دریافتی از سوی دامپزشکی به بیماری طاعون اشاره شده بود، از این رو همکاران ما درسازمان محیط‌زیست بلافاصله اقدامات اولیه جهت کنترل این بیماری را به عمل آوردند.» منتظمی ادامه داد: «اجرای دستورالعمل‌های صادره از سوی سازمان دامپزشکی جهت کنترل واقدامات اولیه به سرعت صورت گرفت همچنین این دستورالعمل جهت اجرا به سایر ادارات کل استان‌های کشور ابلاغ شد.
وی درباره دیگر اقدامات فوری جهت کنترل این بیماری گفت: «افزایش گشت‌زنی در مناطق اعلام شده جهت کنترل و احیانا پیدا شدن لاشه‌ها با مشخصات گفته شده در دستور کار قرار گرفت. به همکاران اعلام شده که در صورت پیدا شدن هرگونه لاشه ضمن جمع‌آوری آن طبق اقدامات ابلاغی دستورالعمل مراتب پیشگیری را رعایت کنند، زیرا یکی از عوامل مهم انتشار این بیماری رها بودن لاشه‌ها در محیط‌های طبیعت است.»
ایسنا در مورد این بیماری توضیح داده است: «بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک (PPR) یکی از مهم‌ترین بیماری‌های ویروسی واگیر دامی است که طی سال‌های گذشته موجب تلفات زیادی در بین علفخواران وحشی کشور شده است. عامل این بیماری یک ویروس است که منجر به بروز یک بیماری حاد می‌شود و معمولا در درجه اول کل و بز و قوچ و میش را تحت تاثیر قرار می‌دهد. طاعون نشخوارکنندگان کوچک در ایران بیشتر از دام‌های اهلی آلوده به این بیماری که واکسیناسیون نشده‌اند و از طریق آلوده شدن علوفه مرتعی و آبشخور‌های مشترک میان حیات‌وحش و دام اهلی به حیات‌وحش منتقل می‌شود. حیات‌وحش نیز به‌علت حساسیتی که به این بیماری دارند در بسیاری از موارد پس از ابتلا تلف می‌شوند.»
این بیماری گرچه به انسان قابل سرایت نیست، اما خطر بزرگی است که دام‌های دامداران و معیشت آن‌ها را مورد تهدید قرار می‌دهد.
روز پنجشنبه، فرمانده یگان حفاظت محیط‌زیست مازندران اعلام کرد که به دلیل خطر شیوع طاعون نشخوارکنندگان، مجوز شکار حیات‌وحش از جمله چهارپایان در عرصه‌های طبیعی و مناطق حفاظت شده محیط‌زیست این استان با هدف حفظ سلامت غذایی آحاد جامعه صادر نمی‌شود. ایرنا به نقل از مسلم آهنگری نوشت: «در سال جاری اقدامات سخت‌گیرانه‌ای برای برخورد با متخلفان و شکارچیان حیات‌وحش در‌نظر گرفته‌ایم و صادر نشدن مجوز شکار یکی از این برنامه‌ها است.»
او با تاکید بر اینکه شیوع بیماری نشخوارکنندگان در استان مازندران بسیار جدی و نگران‌کننده است، هشدار داد: «با توجه به اینکه این بیماری می‌تواند به دام‌های سبک و سنگین استان هم سرایت کند، پایش عرصه‌های ملی و حفاظت شده استان برای جلوگیری از هرگونه شکار نشخوارکنندگان در یک ماه گذشته از سوی یگان حفاظت محیط‌زیست افزایش چشمگیری داشته است. به‌طور قطع در سال جاری مجوزی برای شکار پرندگان و نشخوارکنندگان در استان مازندران صادر نخواهیم کرد و در صورت هرگونه قانون‌شکنی با متخلفان برخورد قاطعانه‌ای انجام می‌شود.»
به گفته فرمانده یگان حفاظت محیط‌زیست مازندران از ابتدای فروردین سال جاری تاکنون ۳۰۰ قبضه اسلحه شکاری توسط نیرو‌های یگان حفاظت استان از شکارچیان متخلف کشف و ضبط شد و ۳۲۰ شکارچی هم با تشکیل پرونده به مراجع قضایی معرفی شدند.
منبع: روزنامه اعتماد
دیدگاه کاربران
گوناگون
آخرین اخبار
پربحث ترین
پربازدید ترین
