مشکل اصلی آموزش‌وپرورش کنکور است

جامعه ۲۴ -  مهدی نوید ادهم مشاور ارشد وزیر آموزش و پرورش امروز در نشست ارزیابی راهبرد اجرای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش که در مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری برگزار شد، اظهار کرد: امیدوارم مسئولان آینده کشور بیش از گذشته به اجرای سند تحول بنیادین بپردازند.

وی افزود: سند تحول بنیادین یک سند راهبردی است و ذیل سند چشم‌انداز ۱۴۰۴ کشور تنظیم شده و قرار بود اهداف این سند را در بخش آموزش و پرورش کشور پیگیری کند.

سند تحول زمان‌بر است

مشاور ارشد وزیر آموزش و پرورش در اجرای سند تحول بنیادین گفت: اقتضای سند تحول بنیادین زمان‌بر بودن است و هنگام تدوین آن بحث برنامه پنجم، ششم و هفتم مطرح بود که در این سال‌ها اجرا شود. ویژگی دوم سند این است که قرار است تحول بنیادین در آموزش و پرورش انجام شود، این وزارتخانه سازمان بزرگ‌مقیاس است و تحول در آن با سازمان‌های کوچک متفاوت است.

نوید ادهم ادامه داد: ویژگی سوم سند تحول بنیادین این است که قرار است تحول بنیادین ایجاد کند، اما آیا قرار است اصلاح انجام شود یا تعریف دیگری داریم؟ تعریفی که از تحول بنیادین مطرح می‌شود این است که همه عوامل پیدا و پنهان آموزش و پرورش در یک نگاه نظام‌مند مبتنی بر مهارت دینی و اقتضائات ایران اسلامی بازخوانی و بازتولید شود به خصوص مبانی نظری آموزش و پرورش.

وی بیان کرد: زمانی برای تغییر سراغ کتاب‌های درسی می‌رویم و دروسی را حذف یا اضافه یا در تربیت معلم تغییر ایجاد می‌کنیم. اما سند تحول بنیادین می‌گوید تمام سیستم آموزش و پرورش متحول شود. به خصوص ریشه‌ها یعنی مبتنی بر فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی نظریه‌پردازی شود که شیوه ارزشیابی، مدیریت، ساختار فیزیکی و ویژگی‌های معلم چگونه باشد، تحقق این اهداف کار بسیار سنگینی است.

مشاور عالی وزیر آموزش و پرورش در اجرای سند تحول بنیادین افزود: بخش قابل توجهی که می‌خواستیم مبتنی بر تعلیم و تربیت اسلامی انجام شود تئوری‌پردازی نشده بود. تحول بنیادین یعنی تغییر عمیق ریشه‌ای، همه‌جانبه و آینده‌پژوهانه مبتنی بر اقتضائات ایران اسلامی برای ایجاد تحول در آموزش و پرورش.

نوید ادهم با اشاره به این‌که معمولا برای تحول سه مدل پیش‌بینی می‌شود، عنوان کرد: مدل از بالا به پایین که تغییر در سیستم را از بالا آغاز می‌کند، مدل از پایین به بالا که مدیران اجرایی اختیار قانونی داشته باشند و سیاست‌گذاری و اجرا کنند و مدل ترکیبی که از روز نخست مدل ترکیبی توسط دست‌اندرکاران سند تحول بنیادین انتخاب شد.

وی با اشاره به اقداماتی که از بالا به پایین برای اجرای سند تحول بنیادین انجام شد، عنوان کرد: تنظیم سند، تدوین نقشه راه، مشخص شدن اهداف کلان و عملیاتی، تدوین راهکار‌های ۱۳۱ گانه، تدوین ۵۳۰ برنامه در ۶ نظام و تصویب آن که بسیار از سیستم انرژی گرفت هم اکنون تمام استان‌های کشور برنامه سالانه دارند و متناسب با سند فعالیت می‌کنند حتی به مدرسه رسیدیم و درصد قابل توجهی از مدارس برنامه دارند و آموزش و پرورش نسبت به بیشتر دستگاه‌های اجرایی کشور به لحاظ برنامه محور بودن پیشگام است.

سند تحول بنیادین در درون مدارس

مشاور ارشد وزیر آموزش و پرورش در اجرای سند تحول بنیادین ادامه داد: برای اجرای سند در مدارس در چند سال اخیر بحث گفتمان‌سازی در دستور کار است و دوره‌های آموزشی، کارگاه‌ها و کلاس‌هایی برگزار شد و هم‌اکنون دوره آشنایی با تربیت در ساحت‌های شش‌گانه در حال برگزاری است تا معلم بداند در هر درس چگونه می‌تواند به تربیت در ساحت‌های شش‌گانه بپردازد.

نوید ادهم درباره دلایل تدوین سند تحول بنیادین به جای مجلس در شورای عالی انقلاب فرهنگی، متذکر شد: استراتژی نظام بود که این سند به جای مجلس به شورای عالی انقلاب فرهنگی برود و اینکه این سند به شورای عالی انقلاب فرهنگی برود یا خیر را مسئولان آموزش و پرورش تصمیم نگرفتند و این کار نیز خلاف قانون نیست؛ مصوبه اخیر شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره نیروی انسانی آموزش و پرورش را رهبر انقلاب گفتند شورای عالی انقلاب فرهنگی مشکل را حل کند.

وی اظهار کرد: تاسیس دانشگاه فرهنگیان حکم صریح سند تحول بنیادین است و جزو اولین مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی ذیل سند تحول بنیادین اساسنامه دانشگاه فرهنگیان بود.

نقش پررنگ عوامل بیرونی در عدم اجرای سند تحول

مشاور ارشد وزیر آموزش و پرورش در اجرای سند تحول بنیادین گفت: ۱۰ سال از تدوین و ابلاغ سند گذشته است، اما آنچنان که پیش‌بینی می‌شد اجرا نشد برخی از عوامل عدم اجرای مطلوب سند در درون آموزش و پرورش و بخشی در بیرون آموزش و پرورش است که نقش عوامل بیرونی پررنگ‌تر است.

بیشتر بخوانید: امتحانات نهایی استاندارد می‌تواند جایگزین کنکور شود

نوید ادهم ادامه داد: بخش‌های قابل توجهی از سند تحول بنیادین اجرا شده است، اما بهتر از این می‌توانست اجرا شود و مطلوبیت در فرایند اجرا وجود نداشت؛ آموزش وپرورش در کلان در اولویت دولت‌های مختلف و اساسا در اولویت نظام در دوران قبل و بعد از انقلاب نبوده است که نام این پدیده را کوچک‌انگاری آموزش و پرورش گذاشته‌ام.

دولت و مجلس، وزیر می‌آورند و می‌برند

وی مطرح کرد: اگر انسان را محور توسعه می‌دیدیم، آن وقت سراغ آموزش و پرورش می‌رفتیم. کاری که سنگاپور و کره جنوبی کردند، اما ما توسعه را در صنعت و تکنولوژی دیدیم. همه وزرای آموزش و پرورش در این سال‌ها افتخارشان این بود که حقوق را به موقع پرداخت کرده‌اند. آیا این کار وزیر است؟ وزرا باید التماس می‌کردند حقوق معلم را به ما بدهید. چرا آموزش و پرورش نقش خود را ایفا نکرده است؟ چون کوچک دیده شده و تجلی این کوچک‌انگاری، بی‌ثباتی مدیریت است. عمر وزرا به طور متوسط ۲۱ ماه است. در حالی که کار تعلیم و تربیت درازمدت است، اما تا وزیر آموزش و پرورش به مشکلات مسلط شود، می‌گویند برو. دولت و مجلس وزیر می‌آورند و می‌برند.

مشاور ارشد وزیر آموزش و پرورش در اجرای سند تحول بنیادین با اشاره به اینکه مشکل اقتصادی آموزش و پرورش را زمین‌گیر کرده است و چرا وزیر باید دغدغه آتش گرفتن بخاری داشته باشد، اظهار کرد: یک وزیر آموزش و پرورش نشان دهید که برای نیروی انسانی صحبت نکرده باشد. برخی وزرا می‌گفتند حق‌التدریس‌ها را استخدام نمی‌کنند یا حداقل با آزمون استخدام شوند، اما کارت زرد گرفتند و مجلس قانون نوشت حق ندارید از این‌ها آزمون بگیرید. متاسفانه به کار آموزش و پرورش به صورت تخصصی نگاه نمی‌کنند. آیا برای دانشگاه‌ها و بخش پزشکی می‌توانند چنین تصمیمی بگیرند؟

کنکور مانع جدی اجرای تحول

نوید ادهم گفت: راهبرد اجرای سند تحول بنیادین با مشکلاتی مواجه است و تا زمانی که موانع برطرف نشود، سند اجرا نخواهد شد. کنکور مانع جدی اجرای سند تحول بنیادین است و تا زمانی که این مانع را از سر راه آموزش و پرورش برنداریم، این وزارتخانه نمی‌تواند سند تحول بنیادین را اجرا کند. چون سند بر تربیت در ساحت‌های شش‌گانه تاکید دارد و کنکور می‌گوید محفوظات.

مشاور ارشد وزیر آموزش و پرورش در اجرای سند تحول بنیادین گفت: چقدر فریاد زدیم کنکور، مشکل آموزش و پرورش است و آن را حل کنید، اما تاکنون این کار انجام نشده است. اگر می‌خواهیم سند اجرا شود، باید عزم ملی ایجاد شود و آموزش و پرورش اولویت پیدا کند. تیم مدیریتی آموزش و پرورش باید در سطوح مختلف از وزیر تا مدیر مدرسه تقویت شود همچنین در طول ۸۰ سال گذشته تربیت معلم داشتیم و تربیت مدیر برای آموزش و پرورش نداشتیم، اما امسال دانشگاه رجایی برای هنرستان‌ها مدیر تربیت می‌کند و قطعا کار تخصصی برگرفته از سند تحول بنیادین است.