نگرانی وزیر علوم از شخصیت علمی کشور

جامعه ۲۴ - دکتر محمدعلی زلفی‌گل در مراسم تودیع و معارفه روسای سابق و جدید دانشگاه صنعتی شریف که عصر امروز در این دانشگاه برگزار شد، ضمن بیان این مطلب اظهار کرد: دانشگاه شریف نماد آموزش عالی کشور است. شریف به محلی تبدیل شده که آرزوی هر داوطلب کنکور است که در صندلی کلاس‌های درس این دانشگاه بنشیند.

وی با مطرح کردن چند سوال ادامه داد: برای توزیع متوازن استعداد‌های کشور در رشته‌های مختلف چه کرده‌ایم؟ در حال حاضر توزیع متوازن استعداد‌ها را نداریم به همین جهت من برای آینده شخصیت علمی کشور نگران هستم. اینکه فردی در المپیاد علمی مدال کسب کند و در آینده در شغلی غیرمتربط با رشته خود مشغول به کار شود برای من ناخوشایند است. چرا ما در رشته‌های علوم انسانی و علوم پایه نباید برترین استعداد‌ها را تحویل جامعه بدهیم و این یک دغدغه جدی است.

وی ادامه داد: دیگر شرایطی که می‌توانیم ایجاد کنیم این است که داوطلبین کنکور براساس علاقه خود انتخاب رشته کنند نه آینده شغلی. در حال حاضر شرایطی در کشور است که داوطلبین کنکور براساس آینده شغلی انتخاب رشته می‌کنند که معظل بیکاری این مشکل را رقم زده است. اگر معظل بیکاری را معظل اول کشور قلمداد کنیم این مشکل رفع خواهد شد.

زلفی‌گل با طرح این سوال که آیا دانشگاه‌های ما براساس نیاز کشور فارغ‌التحصیل دارند و دانشجو جذب می‌کنند، خاطرنشان کرد: قرار است دانشگاه‌های دولتی برای عموم جامعه خدمات‌رسانی کنند و براساس نیاز‌ها اقدام کنند.

وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با بیان این سوال که علت مهاجرت نخبگان چیست، تصریح کرد: بخشی از مهاجرت نخبگان طبیعی است چراکه دانشمندان فراتر از مرز‌های جغرافیایی هستند، ولی این مساله یکطرفه و از حالت تعاملی خارج شده است و ما نگران این موضوع هستیم و باید برای خروج نخبگان فکر کنیم که این موضوع به جایگاه اشتغال برمی‌گردد. اگر نخبگان از جایگاه شغلی خود مطمئن باشند هیچ‌گاه ترک وطن نمی‌کنند.

وی با طرح این سوال که برای اثربخشی دانشگاه‌ها در رفع مشکلات اجتماعی چه باید کرد، گفت: توفیقات امروز در زمینه‌های مختلف نتیجه زحمات دانشگاهیان است، اما در قرن بیست و یک باید تاثیر دانشگاه‌ها در حل مشکلات جامعه بیشتر شود و باید در این راستا اکوسیستم‌های جدیدی طراحی کرد. گرچه در این زمینه کار‌هایی انجام داده‌ایم و نظام ملی پیشنهادات و سامانه جامع تحقیقات نیازمحور را ایجاد کرده‌ایم تا تحقیقات کشور نیازمحور شوند. باید شرایطی ایجاد کنیم که صنعت سراغ دانشگاهیان بیاید و یکی از راهکار‌های آن تاسیس صندوق علوم است که ریاست جمهوری مجوز این صندوق را امضا کرده و در سال ۱۴۰۱ درصدی از بودجه دولت در این سامانه قرار می‌گیرد.

بیشتر بخوانید: تاثیر کرونا بر آسیب‌های روحی و روانی دانشجویان

وزیر علوم با بیان اینکه دانایی تدریجی و پلکانی است، اظ‌ها کرد: در چهار دهه بعد از انقلاب مسیر دانشگاه‌ها طبیعی طی شده و امروزه بروز نیاز‌های جدید می‌طلبد که سیستم‌های جدیدی به کار گیریم. بپذیریم که هر دانشگاه مستقل است و هر دانشگاه از وزارت علوم توانمندتر است.

زلفی‌گل با تاکید بر اینکه هر دانشگاه خودش یک وزارت علوم است، تصریح کرد: دانشگاهیان باید وزارت علوم را راهنمایی کنند و افکار خود را به وزارت علوم بدهند تا وزارت علوم مجری آن‌ها باشد.

وی در پایان در خصوص دانشگاه صنعتی شریف افزود: ما از شریف انتظار داریم که الگوی آموزش عالی باشد گرچه که تاکنون نیز بوده است. بن‌مایه شریف جذب اعضای هیات علمی قوی است و شرایط و اکوسیستم آن با دیگر دانشگاه‌ها متفاوت است پس وزارت علوم نیز انتظار متفاوتی از این دانشگاه دارد. برای وزارت علوم آرزو دارم که هیچ فارغ‌التحصیل دانشگاهی ما بدون شغل و بیکار نباشد. آموزش و پژوهش دانشگاه‌های ما به‌گونه‌ای باشد که از سطح بالای علمی برخوردار باشند، یا کارآفرین باشند یا کارآفرینان آنان را انتخاب کنند.