ترافیک تهران شرم آور است

جامعه ۲۴ -سرهنگ سید هادی هاشمی رییس پلیس اسبق راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ  درباره وضعیت ترافیک شهر تهران گفت: خودرو یک جسم فیزیکی است و برای عبور یک جسم فیزیکی نیاز به فضا و جا داریم. خاطرم هست آن زمان که در سال ۸۶ رییس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ بودم، معابر شهر تهران، زیرِ عبور ۳.۶ برابر ظرفیت خودرو با سرعت ۳۰ کیلومتر بود؛ یعنی معابر تهران آن زمان شرایط اشباع را داشت برهمین اساس در تلاقی سفرها در صبح و عصر که شامل سفرهای اداری، کاری و بازار، آموزشی، تفریحی و ... مردم بود؛ پیک ترافیک تشکیل می‌شد. در آن‌سال‌ها پیک ترافیک ما در صبح‌ها دو ساعت و در عصرها حدود ۲ تا ۳ ساعت بود.

وی ادامه داد: از آن زمان تاکنون که ما ترافیک را دنبال می‌کنیم آنچنان توفیقی در توسعه زیرساخت‌ها ایجاد نشده است. برای اینکه ما بتوانیم در کلانشهرها و شهرها ترافیک را مدیریت کنیم، یک اصل وجود دارد و آن اصل این است که به مدیریت تقاضای سفر با توسعه حمل و نقل عمومی بپردازیم، یعنی به جای اینکه به فکر جابجایی ماشین‌ها باشیم به فکر جابجایی افراد باشیم، این امر با مدیریت تقاضای سفر و توسعه حمل و نقل عمومی انبوه‌بَر میسر است.

وظیفه اصلی مدیران شهری مدیریت شهری

رییس پلیس اسبق راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ با بیان اینکه متاسفانه یکی از مشکلاتی که وجود دارد و من بیشتر این مشکل را به دلیل نقص قوانین و مقررات می دانم، سهم دولت در توسعه حمل و نقل عمومی در شهرها است، تصریح کرد: براساس این قانون دولت باید سهمی را برای توسعه حمل و نقل عمومی پرداخت کند، اما وظیفه خود را در این سهم انجام نمی‌دهد و این دستاویزی شده است که مدیریت شهری با تمسک با این دستاویز تکالیف خود را به خوبی انجام نداده و این کار مهم را روی زمین بگذارد.

سرهنگ هاشمی با بیان اینکه وظیفه اصلی مدیران شهری، مدیریت شهری است، خاطرنشان کرد: در امور شهری حمل و نقل و ترافیک، جابجایی و ایمنی سفرهای شهروندان و ایمنی شهروندان از اهم امور هست، یعنی شهروندان در یک شهر باید قادر به دسترسی آسان به کاربرهای مختلف باشند تا بتوانند سرویس‌های مختلف مانند سرویس‌های اداری، درمانی، خدماتی، تفریحی و غیره را دریافت کنند و به امورات خود بپردازند، اما مدیریت شهری این مهم را منتسب کرده به اینکه دولت تکالیف خود را انجام نداده است و البته دولت هم تکالیف خود را در این زمینه هیچ وقت به موقع و تمام و کمال انجام نداده است و از طرفی شهرداری هم تکالیف خود را انجام نمی‌دهد.

توسعه زیرساخت‌ها و حمل و نقل عمومی از نان شب برای مردم تهران واجب‌تر است

وی با تاکید براینکه توسعه زیرساخت‌ها و حمل و نقل عمومی از نان شب برای مردم تهران واجب‌تر است، تصریح کرد: آلودگی هوای تهران نیز در گروی همین قصور مدیریت شهری است؛ یعنی اگر ما حمل و نقل عمومی توسعه یافته، کارآمد و بهینه داشته باشیم و مردم از وسیله نقلیه شخصی کمتر استفاده کنند، سبب می‌شود که کاهش آلودگی هوا و آرامش در فضای شهری را شاهد باشیم، اما متاسفانه در حال حاضر اینگونه نیست.

بیشتر بخوانید:چرا خیابان‌های تهران قفل شده است؟

این کارشناس ارشد شهرسازی با بیان اینکه زیرساخت‌های ما برای حمل و نقل عمومی کارآمد و بهینه نیست، گفت: بیش از ۵۰ درصد جابجایی ما با وسایل نقلیه شخصی صورت می‌گیرد و تردد وسایط نقلیه شهری و پارک در فضای شهری هزینه آنچنانی برای مردم ندارد البته شهروندان مجبور هستند که از وسیله نقلیه شخصی استفاده کنند و این امر وضع ما را بحرانی کرده و بسیار خطرناک است. تا جایی که در یکی از دولت‌های پیشین بحث جابجایی پایتخت مطرح بود در حالی که بیش از یک دهه قبل شهرسازان بزرگ دنیا در کنفرانس ملینیوم مصوبه‌ای را تصویب کردند که در این مصوبه آمده است که جمعیت کلانشهرها تا سال ۲۰۳۰ به بیش از صدمیلیون نفر خواهد رسید زیرا آزادی به معنای واقعی در کلانشهرها شکل می‌گیرد یعنی در کلانشهرها آنقدر که خودتان اجازه دسترسی به همسایه کناری بدهید از شما شناخت خواهد داشت و گرنه هیچ شناختی از شما ندارد و در شهرهای بزرگ افراد گرفتار تبعات قومی و قبلیه ای هم نبوده و لذا در شهرهای بزرگ کسی، کسی را نمی شناسد و مدعی هستند در پناه این آزادی، نبوغ و خلاقیت شکل می گیرد.

اظهارنظرهای مدیران شهری با رویکرد علمی و حرفه‌ای جهانی مغایرت دارد

سرهنگ هاشمی خاطرنشان کرد: در شهر تهران جمعیت ثابت ما حدود ۱۰ میلیون نفر است و ما در مدیریت همین جمعیت هم مانده‌ایم. گاها صحبتها و اظهار نظرهای مدیران شهری با رویکرد علمی و حرفه‌ای جهانی مغایرت داشته و به گونه‌ای نمود پیدا می کند که در خلاف جهت آب شنا کردن است. تهران در حال رشد است و در مقایسه با شهرهای بزرگ دنیا ما زیرساخت‌ها را برای همین جمعیت آماده نکرده‌ایم و شهرداری می اندازد گردن دولت و دولت می اندازد گردن شهرداری، بالاخره تکلیف مردم در این میان مشخص نیست در حالی که نقشه راه مشخص است و چنانچه رویکردمان را تغییر دهیم و با توسعه حمل و نقل عمومی در خطوط مترو و بی‌آرتی افزایش ظرفیت ایجاد کنیم، می‌توانیم موفق شویم. البته در مترو توفیق خوبی داشته اما باید سرفاصله ها را کمتر و ظرفیت جابجایی را افزایش دهیم. متاسفانه شیوع بیماری کرونا یک آسیبی در این میان برای حمل و نقل عمومی ایجاد کرد. و با این اوصاف نیز شاهد ترافیک سنگینی در معابر شهر تهران هستیم. بخاطر دارم در آن زمان که در پلیس تهران بودم وقتی پیک ترافیک شکل می‌گرفت به اصطلاح پلیس می‌گفتند ترافیک دُم گرفته و پس زده است در آن زمان حدود ۲۰۰ متر ترافیک پس می‌زد اما در حال حاضر ترافیک بیش از ۵ کیلومتر پس می زند.

وی در پاسخ به این سوال که پلیس چه کاری می‌تواند در این زمینه انجام دهد، گفت: شاه بیت ترافیک قابل قبول و جابجایی صحیح و منطقی مردم، توسعه زیرساخت های حمل و نقلی، خصوصا توسعه ی حمل و نقل عمومی و افزایش هزینه استفاده از وسایل نقلیه شخصی است، لیکن هنگامی که در شرایط کنونی معابر شهری مملو از وسایل نقلیه شخصی است و حرکت متوقف و ترافیک قفل می گردد پلیس قادر به انجام معجزه نیست. ظرفیت معابر شهر تهران برای خودروها با سرعت ۳۰ کیلومتر چیزی حدود ۶۰۰ هزار دستگاه خودرو می باشد، لیکن در حال حاضر در شهر تهران بیش از ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار دستگاه خودرو موجود می باشد، پلیس چه کاری می‌تواند انجام دهد. ما چاره‌ای جز توسعه ی زیرساخت های حمل و نقلی و مدیریت تقاضای سفر و استفاده از حمل و نقل عمومی نداریم. مترو در پایین و اتوبوس‌های بی آر تی در بالا و با فیدرهای ارتباطی بین خطوط باید باهم لینک شوند و در تلاقی معابرها، تبادل سفر شهروندان صورت گرفته تا مردم بتوانند به راحتی جابجا شوند.

رییس پلیس اسبق راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ خاطرنشان کرد: در این صورت آنهایی که از وسیله نقلیه شخصی استفاده می‌کنند ضمن اینکه بها و هزینه واقعی آن را می پردازند مسئول تبعات ماندن در ترافیک سنگین، خودشان می باشند زیرا حمل و نقل عمومی در صورت اجرای کامل پاسخگوی نیازهای جابجایی شهروندان خواهد بود. مدیریت شهری موظف است امکان استفاده از حمل و نقل عمومی را ایجاد و به مردم اعلام نماید که از حمل و نقل عمومی استفاده نمایند و حمل و نقل عمومی هم باید توام با ایمنی، آرامش بخش و ارزان و مفید باشد. در حال حاضر مدیریت شهری قادر به پاسخگویی نیازهای حمل و نقل عمومی مردم نبوده و لذا شهروندان به ناچار از وسیله نقلیه شخصی استفاده می کنند.

ترافیک تهران شرم‌آور است

سرهنگ هاشمی اظهار داشت در حال حاضر، ترافیک تهران شرم‌آور است و ما هیچ گریز و راهی برای حل مشکل ترافیک جز توسعه زیرساخت‌ها و توسعه حمل و نقل عمومی و اصلاح قوانین و مقررات نداریم.

وی با اشاره به راه‌ برون شهری نیز خاطرنشان کرد: البته این بی تفاوتی و بی حساسیتی و بی توجهی در بخش راه های برون شهری هم وجود داشته واینگونه نیست که فقط شهرهای ما دچار این معضل باشند، در بخش جاده ای نیز وجود دارد. نرخ تراکم راه در جاده های کشور در حال حاضر ۵.۲ کیلومتراست یعنی به ازای ۱۰۰ کیلومتر مربع مساحت کشورمان ۵.۲ کیلومتر، آزادراه و بزرگراه و راه های فرعی و اصلی موجود است. در حالی که در سال ۲۰۱۴ در آلمان این میزان حدود ۱۸۰ کیلومتر و در افریقای جنوبی این رقم ۷۸ و در پاکستان ۳۰ و در سوریه ۲۸ بوده است.

رییس پلیس اسبق راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ تاکید کرد: با توجه به نا چیز بودن نرخ تراکم راه (۵.۲ کیلومتر در سال ۱۴۰۰) با بحران جدی در بحث حمل و نقل برون شهری مواجه بوده و لذا زمان سفرها برای مردم طولانی و موجب اتلاف وقت، افزایش استهلاک و مصرف سوخت و باعث بهم خوردن الگوهای نظم و پایین آمدن آستانه تحمل کاربران ترافیکی و بهم ریختن اعصاب و روان و خستگی و آشفتگی روحی و روانی و رانندگی تهاجمی است و این امرموجب بروز ناهنجاری های ترافیکی و تصادفات و ضایعات جانی و مالی و تبعات سوء اجتماعی گردیده که بر دوش کشور ما به شدت سنگینی می‌کند و در حقیقت منشا بسیاری از عدول از مقررات و ارتکاب تخلف و در نهایت بروز ناهنجاری های ترافیکی و تصادفات در عوامل نهفته ای مثل کمبود راه، ضعف در نگهداری راه و نوسانات اقتصادی است.

سرهنگ هاشمی خاطرنشان کرد: در چشم‌انداز ۱۴۰۴ وزارت راه و شهرسازی در صورتی که برابر برنامه های پیش بینی شده، راه های کشور احداث شوند، نرخ تراکم راه به ۵.۸ کیلومتر خواهد رسید و این یک فاجعه است، یعنی می توان گفت ما به میزان بسیار و بسیار حداقلی در کشور راه داشته و عامل اصلی قانون گریزی و بروز تخلف و وقوع تصادف و نتایج بد حادثه ( کشته، مجروح و خسارت) کمبود شدید راه و فقدان تنوع راه و فقدان امکان انتخاب راه در کشور می باشد. جهت گیری و رویکرد حال حاضر مسئولین شهری و جاده ای به هیچ عنوان پاسخ گوی نیازهای حمل و نقلی مردم نبوده و تبعات جبران ناپذیری را در بر داشته و لازم است در این بخش تجدیدنظر و رویکردها و برنامه ریزی ها اصلاح و این معضل، حداقل طی یک دهه آینده مرتفع گردد، هرچند از سالها قبل تا کنون، وهمچنین بعد از این تاوان و بهای سنگینی را استفاده کنندگان از معابر پرداخته و می بایست بپردازند.