اصفهان زیر تیغ بی‌ آبی/ یک کشاورز اصفهانی: به کارگری روی آورده‌ایم البته اگر کاری پیدا شود

جامعه ۲۴ ، زینب غبیشاوی: طی روزهای گذشته خیل عظیمی از مردم اصفهان با کشاورزانی که بیش از یک هفته است در زاینده رود خشک در اعتراض به بی‌آبی چادر زده‌اند، همراه شده و نسبت به شرایط موجود دست به اعتراض زدند. 

 اعتراضات با شعارهای مختلفی همچون «زاینده‌رود را پس بدین، به اصفهان نفس بدین»، «حق‌آبه را می‌گیریم، حتی اگر بمیریم»، «تا آب نیاد تو رودخونه، برنمی‌گردیم تو خونه» و «برابری، عدالت، این است خواست ملت» ادامه داشت. 

به گزارش جامعه ۲۴ ، با شدت گرفتن این اعتراضات در استان اصفهان، محمد مخبر معاون اول رییس‌جمهوری روز گذشته در یک دستور ویژه به وزیران نیرو و جهاد کشاورزی خواستار رسیدگی فوری به حل مشکل آبریز زاینده‌رود در هر سه استان چهارمحال‌و بختیاری، اصفهان و یزد شد. 

زاینده رود در اصفهان همانند بسیاری از رود‌های دیگر چندسالی است که درگیر کم آبی و خشکی است و تلاش‌های مسئولان برای احیای رودخانه‌ها و رفع تنش آبی که تقریبا کل کشور را درگیر کرده است، صرفا به وعده‌های بی سرانجام ختم می‌شود و در کنار بی‌تدبیری مدیران و نبود مدیریت واحد مرکزی، بارش‌های کم طی سال‌های اخیر نیز مزید بر علت شده است. همچنین ذخیره پایین سد زاینده رود، شرایطی را رقم زده که نه تنها امکان تحویل حقابه کشاورزان در شرایط فعلی وجود ندارد، بلکه نگرانی برای تامین آب شرب نیز وجود دارد. کشاورزان مهم‌ترین قشری بودند که به دلیل این مسئله، با مشکلات عمده‌ای مواجه شدند و از آنجایی که نمی‌توانند محصولی بکارند، با بیکاری و روی آوردن به کارگری مواجه شده‌اند.

درگیری و تنش آبی، اما دلایل دیگری هم دارد. در ارتفاعات چهارمحال و بختیاری به دلیل بارش‌های مداوم برف، رود‌هایی جاری است که انشعابی از این رود به سمت اصفهان و زاینده رود و انشعاب دیگر آن به سمت خوزستان و رود کارون سرازیر می‌شود. طی سال‌های اخیر و به خصوص در دوره محمود احمدی نژاد، مردم چهارمحال و بختیاری به سمت ارتفاعات رفتند و خانه‌های خود را آنجا ساختند و در کنار خانه‌هایشان، باغات متعددی را ایجاد کردند و برای کشاورزی و رشد درخت‌هایشان، آب را به سمت خودشان بردند. همین امر باعث ناراحتی مردم اصفهان و خوزستان و همچنین یزد شد، چون آب بسیار کمی به این استان‌ها می‌رود و کشاورزانی که با چاه‌های خشک شده روبه‌رو هستند، آبی برای کشت و کار ندارند.

از سوی دیگر، اما وجود صنایع آب‌بری همچون فولاد در اصفهان، باعث شده تا سهم عمده‌ای از آب استان را به این صنایع اختصاص دهند و مردم را نگران و شاکی کند که اگر آب هست، چرا برای کشاورزی نیست؟

بیشتر بخوانید: در اصفهان چه خبر است؟

یکی از کشاورزان شرق اصفهان که زمینش به دلیل بی‌آبی خشک شده و به کارگری روی آورده است، به جامعه ۲۴ می‌گوید: اعتراضات در زاینده رود همچنان ادامه دارد و مهم‌ترین عامل آن بی عدالتی است. آب را از اصفهان به یزد می‌برند و مردم را بدبخت کرده‌اند. خواسته ما آب است، آبی که همه جا هست و فقط برای ما نیست.

پول دادن صدقه است؛ به ما آب دهید

این کشاورز در ادامه گفتگویش با جامعه ۲۴، می‌گوید پولی که به عنوان خسارت کم آبی به کشاورزان داده می‌شود همچون صدقه است، اگر آب باشد و کشت و کار داشته باشیم سالیانه چندین برابر آن پول را درمی‌آوریم و نیازی به این پول‌ها نداریم. پول مانند مسکن است، همه دام و زمین‌هایمان از بین رفته است و ما فقط آب می‌خواهیم. روز جمعه وزیر نیرو آمد و از وضعیت بازدید کرد و فعلا که به نتیجه‌ای نرسیده‌اند. وزیر همه جا رفته و قول حل شدن را داده است. ما مشکلی با مردم چهارمحال نداریم و فقط آب می‌خواهیم. آنها از زمان احمدی نژاد رفته‌اند در ارتفاعات و آب را به سمت زمین‌های کشاورزی و باغاتشان پمپاژ می‌کنند. اما خب سهمیه حق آبه ما را نمی‌دهند و کسی به این موضوع توجه نمی‌کند. دولت باید ورود کرده و این مسئله را حل کند، به صورت شخصی که نمی‌توانیم این مشکل را حل کنیم.

همه ما مردم یک کشور هستیم، عدالت را رعایت کنید

وی ادامه داد: آن‌ها در بالا دست هستند و زور می‌گویند. اگر عدالت باشد آب باید به همه برسد، همه ما مردم یک کشور هستیم، چرا آن‌ها در چهارمحال آب را به کوه‌ها می‌برند و زمین‌های ما اینگونه خشک شده است. در اصفهان به خصوص در قسمت شرقی کار دیگری هم وجود ندارد و همه ما کشاورز هستیم. قرار بود یک تونلی بزنند و آب را از جنوب به سمت ما بیاورند که هنوز نیمه کاره مانده است. صنایع آب‌بری همچون فولاد نیز از سدی که در اصفهان وجود دارد آب برمی‌دارد، ولی نمی‌گویند که آب را به فولاد می‌دهند. چطور آب برای فولاد هست، ولی برای ما کشاورزان نیست؟ همه چاه‌های ما خشک شده و مردم همه بیکار شده‌اند.

این کشاورز با بیان اینکه اکنون ۲۰ سال است که ما مشکل کم آبی داریم، گفت: ما در زمین همه چیز می‌کاریم، از یونجه گرفته تا گندم، زیرا زمین‌های مساعدی داریم و اگر آب باشد راحت می‌توانیم همه چیز بکاریم، اما این روند بی‌آبی اگر ادامه داشته باشد تا چند وقت دیگر همه این زمین‌ها تبدیل به کویر می‌شود. اکنون که نمی‌توانیم در زمین‌ها کشت و کار کنیم، باید به سمت کارگری برویم و متاسفانه کاری هم نیست که کارگری کنیم، زیرا در شرق اصفهان هیچ کارخانه‌ای هم نیست و مردم همگی بیکار شده‌اند. اعتراضات را همچنان ادامه می‌دهیم تا حق آبه ما را بدهند. امیدواریم این وعده‌ها کارساز باشد. به مردم چهارمحال می‌گویم لطفا عدالت را رعایت کنید، نمی‌شود که هرکسی بالا دست است آب را برای خودش بردارد، اگر بنا بر این باشد، در بالا دست ما نیز خیلی‌ها حضور دارند؛ لطفا کمی خودشان را جای ما بگذارند.

به گزارش جامعه۲۴، چند سالی است که اختلافات بین استانی بر سر آب در کشور آغاز شده است، پدیده‌ای که در نخستین‌ سال‌های دهه ۹۰ خورشیدی توسط پروفسور کردوانی پدر کویرشناسی ایران پیش‌بینی و نسبت به آن هشدار داده شد اما هرگز مورد توجه مسئولان قرار نگرفت.

حالا با کاهش بارش‌ها و تداوم بی‌تدبیری‌ها در حوزه مدیریت منابع آبی کشور استان‌ها یکی پس از دیگری به پا خواسته و فریاد بی‌آبی سر می‌دهند. فرقی هم  نمی‌کند که ساکن پرآب‌ترین استان کشور یعنی خوزستان باشی یا در استان‌های خشکی مانند اصفهان و یزد سکونت کنی؛ در هر صورت بی‌تدبیری‌ها و بی‌توجهی‌ها نسبت به نحوه درست مدیریت منابع آبی کشور کار را به جایی رسانده است که مردم و سایر زیستمندان کشور از بی‌آبی رنج می‌کشند و خودشان، باغات و مزارع‌شان و دام‌های‌شان تشنه مانده‌اند. 

در این بین هم معاون اول رئیس‌جمهوری در یک دستور کلی  خواستار رسیدگی فوری به حل مشکل آبریز زاینده‌رود می‌شود درحالی‌که به نظر نمی‌رسد نقشه راه مشخصی برای حل تنش آبی کشور که منتهی به مشکلات آب در اصفهان هم نیست وجود داشته باشد، چه آنکه خشک کردن منابع آبی همچون تالاب‌های هورالعظیم و شادگان همچنان ادامه داشته و روز به روز بر تعداد تالاب‌های خشک شده کشور اضافه می‌شود.

از سوی دیگر  دیپلماسی آبی در کشور هم آنقدر ضعیف بوده است که افغانستان آب را بر ایران می‌بندد، ترکیه در راه بستن سد در مسیر آبی ایران و عراق است و  سال‌های گذشته ایران توانست تنها ۱۱ درصد از دریای خزر را از آن خود کند که برای همین میزان هم مدیریت و حفاظت مناسبی ندارد و فاضلاب شهرهای اطراف در نبود نظارت و برنامه‌های کارآمد به درون این دریاچه بسته می‌ریزد. 

شرایط کشور در حوزه بی‌آبی چنان خطرناک شده است که دیگر نمی‌توان نسبت به ناکارآمدی مدیریتی و تداوم نابودی منابع آبی کشور با اجرای طرح‌های زیانبار بی‌تفاوت بود. شاید بهتر باشد مجلس هم در کنار دولت به جای تدوین طرح‌های غیرکارشناسی و حاشیه‌ساز، به صورت جدی و با کمک گرفتن از کارشناسان و متخصصان مطرح این حوزه،  فکری برای حل این مشکل کند.