پشتوانه مالی خانواده دانشجویان انتقالی، دانشگاه‌ها را وسوسه می‌کند
دبیر کل شورای صنفی مرکزی وزارت بهداشت از پشت پرده‌های مالی انتقال خارج به داخل دانشجویان پزشکی می‌گوید.
جامعه ۲۴- احتمالا تا به حال نام شورای صنفی به گوشتان خورده باشید، نهادی دانشجویی که وظیفه دارد امور صنفی، رفاهی و آموزشی دانشجویان را پیگیری و در فرآیند تصمیم‌گیری‌ها در این موارد مشارکت داشته باشد. پیگیری مطالبات گاه از خود دانشگاه فراتر نمی‌رود و گاه حتی به سازمان، وزارتخانه و نهادهای قانون‌گذار کشیده می‌شود.
به عنوان مثال شورای صنفی مرکزی دانشجویان وزارت بهداشت در نامه‌ای به شورای عالی انقلاب فرهنگی و مجلس شورای اسلامی خواهان رسیدگی به وضعیت دانشجویانی شده که با شکایت به دیوان عدالت اداری خواهان ابطال مصوبه ممنوعیت انتقال دانشجویان خارج از کشور بعد از ژانویه ۲۰۱۹ هستند.
شورای صنفی مرکزی دانشجویان وزارت بهداشت مسائلی همانند ظرفیت‌های پزشکی، طرح اصلاح نظام آموزش پزشکی را در دستور کار خود قرار داده است.سیامک اشرفی برزیده دبیر کل شورای صنفی مرکزی دانشجویان وزارت بهداشت به همراه علی میرزایی دبیر کمیته حقوقی شورای مرکزی صنفی وزارت بهداشت در نشست خبری که در ایسکانیوز برگزار شد، به تشریح جزئیات این موارد پرداختند. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:
موضوع دانشجویان انتقالی از کجا آغاز شد؟
موضوع دانشجویان انتقالی ابتدا از ایجاد قانون برای فرزندان افرادی شروع شد که بنا به شرایط کاری مجبور بودند در کشورهای خارجی ۳-۲ سال حضور داشته باشند. طبیعتا خانواده چنین افرادی در این ماموریت همراه وی بودند، پس باید تمهیدات لازم در راستای مختل نشدن تحصیل فرزندان این افراد در نظر گرفته می‌شد.
این افراد پس از اتمام ماموریت به کشور بازمی‌گشتند، در گذشته قانونی در زمینه تحصیل این افراد در دانشگاه‌های کشور وجود داشت. به طوری که اگر این افراد ۷۲ واحد درسی را در دانشگاه‌های کشور پاس می‌کردند می‌توانستند به کشور بازگردند و در دانشگاه‌های تیپ دو و سه مشغول به تحصیل شوند. اما به مرور زمان، تفاسیر مختلفی از این قانون صورت گرفته، به طوری که می‌توان ادعا کرد از آن سوء‌استفاده شده است. در نهایت در سال ۲۰۱۹ مصوبه‌ای توسط وزارت بهداشت ابلاغ شد که بر اساس آن این افراد با گذراندن ۳۶ واحد می‌توانستند با گذراندن آزمون و پرداخت هزینه وارد دانشگاه شوند.
دانشجویان انتقالی نتوانسته‌اند در کنکور نتیجه خوبی را کسب کنند و با هزینه مالی به خارج از کشور می‌روند و می‌خواهند با گذراندن ۳۶ واحد در دانشگاه‌های خارج به کشور بازگردند.
دانشجویان علوم پزشکی معترض هستند، چرا باید شرایطی ایجاد شود تا برخی افراد با سوء استفاده بخواهند قانون را دور بزنند. برخی از دانشجویان شبانه روز تلاش می‌کنند تا بتوانتد در یکی از دانشگاه‌های برتر کشور مشغول به تحصیل شوند و برخی دیگر دانشجویانی با رتبه چند صد هزار کنکور و البته پرداخت هزینه به داخل کشور بازگشته و مشغول به تحصیل خواهند شد.
از طرفی در زمینه برگزاری آزمون ورودی نظارت دقیق صورت نمی‌گیرد، همچنین این دانشجویان به بهانه درآمدزایی وارد دانشگاه‌های کشور می‌شوند، با یک حساب سرانگشتی می‌توان دریافت ورود این دانشجویان به دانشگاه‌های کشور نه تنها به درآمدزایی منتج نمی‌شود، بلکه برای دولت بار هزینه‌ای دارد. از طرفی دانشجوی نخبه کشور که وارد دانشگاه می‌شود، زمانی که می‌بیند دانشجویان انتقالی با پرداخت هزینه روی صندلی دانشگاه نشسته‌اند، انگیزه خود را از دست می‌دهد.
با ورود دانشجویان انتقالی به دانشگاه‌های کشور، یک نخبه در کنار یک پخمه قرار می‌گیرد
من بر این باورم دانشجویان انتقالی نتوانسته‌اند در کنکور نتیجه خوبی را کسب کنند و با هزینه مالی به خارج از کشور می‌روند و می‌خواهند با گذراندن ۳۶ واحد در دانشگاه‌های خارج به کشور بازگردند. در چنین شرایطی نظام سلامت جامعه ضربه می‌بیند، انگیزه دانش‌آموزانی که به هزار امید می‌خواهند وارد دانشگاه شوند، از بین می‌رود؛ زیرا با این اقدام یک نخبه در کنار یک پخمه قرار می‌گیرد. در چنین شرایطی چگونه می‌توان انتظار داشت رنک علمی کشور ارتقا پیدا کند؟
موضع شورای صنفی مرکزی دانشجویان وزارت بهداشت درباره دانشجویان انتقالی کاملا مشخص است، با هیچ روشی نمی‌توان تحصیل دانشجویان انتقالی در دانشگاه‌های کشور را توجیه کرد.
ورود این دانشجویان به دانشگاه‌های کشور چه پیامدهایی دارد؟
میرزایی: تنها مسئله ورود این دانشجویان مورد انتقاد شورای صنفی مرکزی دانشجویان وزارت بهداشت نیست. در حال حاضر در بازار کاری، مسائل صنفی و شغلی با مشکل مواجه هستیم. هم‌اکنون بسیاری از صندلی‌های دوره رزیدنتی خالی مانده است. باید چنین مسائلی ریشه یابی شود، چرا صندلی‌های دوره تخصصی پزشکی خالی مانده است؟ آیا بی‌انگیزگی دانشجویان در این موضوع نقش دارد؟ چرا آمار مهاجرت پزشکان و دندانپزشکان افزایش پیدا کرده است؟
نظام آموزشی نسبت به تربیت متخصص اقدام می‌کند اما نمی‌تواند اشتغال این افراد را مدیریت کند. شرایطی را در نظر بگیرید که بازار کار کوچک شده است و پاسخگوی نفراتی که می‌خواهند وارد این بازار شوند، نیست. تصور کنید جمعیت ۱۵ هزار نفری از دانشجویان انتقالی قرار است به این بازار اضافه شوند، چه اتفاقی برای بازار رخ خواهد داد؟
دور زدن کنکور با تکیه بر ثروت خانواده
بیشتر این ۱۵ هزار نفر در رشته‌های پرمتقاضی همانند پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی تحصیل کرده‌اند که دانش‌آموزان کشور برای ورود به آن به رقابت می‌پردازند. بارها دیده‌اید که دانشجویان برای قبولی در کنکور «به هر دری می‌زنند»، پدر و مادرها برای قبولی فرزندشان در کنکور هزینه‌های بسیاری می‌کنند. حال در نظر بگیرید فردی با تکیه بر ثروتی که دارد، به خارج از کشور رفته و با دور زدن کنکور به ایران بازگردد و در دانشگاه‌های کشور تحصیل کند، این فرد بازار کار دانشجویی که در کنکور شرکت کرده را نیز کوچک‌تر می‌کند. باید خودمان را جای پدر و مادری بگذاریم که با هزار امید و آرزو فرزند خود را به دانشگاه می‌فرستند.
۱۵ هزار دانشجوی انتقالی بسیار زیاد است، برای اینکه این مسئله در ذهن شما جا بیفتد دانشگاه علوم پزشکی تهران ۱۴ هزار دانشجو دارد، تصور کنید بخواهیم این تعداد دانشجو را در دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور توزیع کنیم، آیا امکانات کافی برای این دانشجویان فراهم شده است؟ البته این توزیع نیز رخ نمی‌دهد و دانشجویان انتقالی به قصد تحصیل در دانشگاه‌های تیپ یک در استان‌های مختلف وارد کشور می‌شوند. نکته قابل توجه این دانشجویان بر اساس قانون در دانشگاه‌های تیپ دو و سه مشغول به تحصیل نخواهند شد.
این دانشجویان با چه بهانه‌ای به دیوان عدالت اداری شکایت کرده‌اند؟
۹۰ درصد افرادی که مدعی ابطال این مصوبه هستند، واحدی را در دانشگاه‌های خارجی نگذرانده‌اند. بسیاری از این دانشجویان از کشور روسیه وارد ایران می‌شوند. این دانشجویان دروس علوم پایه را در دانشگاه روسیه می‌گذرانند و می‌خواهند دروس اختصاصی را در دانشگاه‌های کشور پاس کنند.
میرزایی: تعدادی از این دانشجویان به دلیل افزایش نرخ ارز و شیوع ویروس کرونا خواهان ابطال مصوبه وزارت بهداشت درباره ممنوعیت انتقال دانشجویان خارج از کشور بعد از ژانویه ۲۰۱۹ هستند. این در حالی است قیمت ارز از ابتدای سال ۹۹ تا کنون چندین بار شاهد افزایش نرخ ارز بودیم. این بهانه‌ها منطقی نیست و این دانشجویان با هدف ورود به دانشگاه‌های کشور این شکایت را انجام داده‌اند. بسیاری از این دانشجویان به دلیل شیوع ویروس کرونا به صورت مجازی اداخل کشور در این دانشگاه‌های خارجی تحصیل کرده‌اند.
۹۰ درصد افرادی که مدعی ابطال این مصوبه هستند، واحدی را در دانشگاه‌های خارجی نگذرانده‌اند. بسیاری از این دانشجویان از کشور روسیه وارد ایران می‌شوند. این دانشجویان دروس علوم پایه را در دانشگاه روسیه می‌گذرانند و می‌خواهند دروس اختصاصی را در دانشگاه‌های کشور پاس کنند. این دانشجویان از بورسیه تحصیلی برخوردار نبوده و از ابتدای دوران تحصیل پذیرفته‌اند تمامی هزینه‌های دوران تحصیلشان را باید خودشان بپردازند. با توجه تحریم و تورم افزایش نرخ ارز قابل پیش‌بینی است، طبیعتا افزایش نرخ ارز برای تحصیل، بهانه خوبی برای ابطال این مصوبه تلقی نمی‌شود.
شورای صنفی مرکزی وزارت بهداشت در این‌باره چه اقداماتی انجام داده است؟
اشرفی برزیده: شورای صنفی مرکزی دانشجویان وزارت بهداشت به نمایندگی از ۲۷۰ هزار دانشجو از کمیسیون آموزش، دیوان عدالت اداری و نهادهای دیگر خواهان رسیدگی به موضوع دانشجویان انتقالی است. ساحت‌های مختلف دانشجویان انتقالی مورد بررسی واقع نشده است، از طرفی چرایی این داستان برای ما مجهول است. چرا موضوع دانشجویان انتقالی کارشناسی نمی‌شود؟ چرا باید چنین دانشجویانی به خود اجازه دهند که برای تحصیل در دانشگاه‌های کشور به دیوان عدالت اداری شکایت کنند؟
چرا مخالف تحصیل این دانشجویان در دانشگاه‌های کشور هستید؟
اشرفی برزیده: اخلاق حرفه‌ای یکی از مواردی است که در صورت ورود دانشجویان انتقالی به کشور زیر سوال می‌رود. دانشجویی که رقم‌های نجومی را برای دوران تحصیل خود انتخاب می‌کند، در آینده مردم جامعه را «پول» می‌بیند و می‌خواهد هزینه‌ای که برای تحصیل خود داشته را جبران کند. این دانشجو نمی‌تواند درآمد کم را قبول کند، کار کردن چنین فردی در مراکز دولتی دور از ذهن است. کم نیستند اساتید بزرگی که در حال حاضر در مراکز دولتی مشغول به تحصیل هستند. ما در تاریخ پزشکی پروفسور یلداهایی داشته‌ایم که در طول دوران فعالیت خود فقط ۹ ماه مطب داشته و به دانشجویان خود توصیه کرده‌اند نباید به مردم با دید مالی نگریسته شود.
در حال حاضر اخلاق حرفه‌ای فدای مادیات می‌شود، همان‌طور که در موضوع دانشجویان انتقالی اخلاق حرفه‌ای فدا خواهد شد. ما در اینستاگرام و کانال‌های شورای صنفی پیام‌های بسیاری را از این دانشجویان دریافت کرده‌ایم. ادبیاتی که این دانشجویان به کار می‌برند همچنین نگاهشان به دوران تحصیل شرم‌آور است. باید صلاحیت و شخصیت افراد در دوران تحصیل مد نظر قرار داده شود. شأنیت کلام و حرفه گروه علوم پزشکی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، از طرفی رشته‌های گروه علوم پزشکی رشته‌های تازه تاسیس نیستند و قدمت بسیاری دارند. از روز اول به سبک‌ها و روش‌های مختلف در کنار مردم حضور داشته و در سلامت افراد جامعه نقش پررنگی را ایفا می‌کنند، نباید سلامت جامعه را با پذیرش چنین دانشجویانی به خطر بیندازیم.
پشتوانه مالی خانواده دانشجویان انتقالی دانشگاه‌ها را وسوسه می‌کند. اخیرا در جلسه‌ای با مسئولان حضور داشته و به نحوه پذیرش دانشجویان انتقالی اعتراض داشتیم، مسئولان به ما اعلام کردند پذیرش آنان هم‌اکنون خوب است و بروید خدا را شکر کنید. پیش از سال ۹۲-۹۳ افراد را دور یک میز می‌نشاندیم، یکی میگفت من ۱۰ میلیارد تومان به دانشگاه می‌دهم و دیگری رقم ۱۲ میلیارد تومان را پیشنهاد می‌داد. در نهایت دانشجوی ۱۲ میلیاردی در دانشگاه پذیرش می‌شد!
مسئولان درباره تحصیل این دانشجویان چه می‌گویند؟
اشرفی برزیده: موضوع انتقال دانشجویان خارج از کشور باید یک بار برای همیشه مورد بررسی کارشناسان قرار گرفته و مصوبه مشخصی در این باره صادر شود. بهترین نتیجه آن است که هیچ دانشجویی تحت هیچ عنوانی حق ندارد بر کرسی‌هایی تکیه کند که جوانان لایق و نخبه این سرزمین با خون دل خوردن به دست آورده‌اند.
پشتوانه مالی خانواده دانشجویان انتقالی دانشگاه‌ها را وسوسه می‌کند
بسیاری از ارگان‌های ذی‌صلاح با این موضوع مخالفند، از ساختار آموزشی وزارت بهداشت گرفته تا ارگان‌های دیگر پیگیر این موضوع هستند. چه کسانی موافق ورود دانشجویان انتقالی به کشور هستند؟ شاید اهمیت اقتصاد را بتوان پاسخی برای این پرسش در نظر گرفت. پشتوانه مالی خانواده این افراد دانشگاه‌ها را وسوسه می‌کند. اخیرا در جلسه‌ای با مسئولان حضور داشتیم و به نحوه پذیرش دانشجویان انتقالی اعتراض کردیم، مسئولان به ما اعلام کردند پذیرش آنان هم‌اکنون خوب است و بروید خدا را شکر کنید. پیش از سال ۹۲-۹۳ افراد را دور یک میز می‌نشاندیم، یکی میگفت من ۱۰ میلیارد تومان به دانشگاه می‌دهم و دیگری رقم ۱۲ میلیارد تومان را پیشنهاد می‌داد. در نهایت دانشجوی ۱۲ میلیاردی در دانشگاه پذیرش می‌شد!
بعد از این دوره، پذیرش دانشجو با توجیهات و در غالب یک مصوبه صورت گرفت، همه ما می‌دانیم چنین مصوباتی به صورت فرمالیته بوده است. شفافیتی در زمینه هزینه‌کردها وجود ندارد که شاهد چنین اتفاقاتی هستیم. باید مراجع قضائی و امنیتی به داستان ورود کنند. شاید باند مافیایی در این حوزه فعال باشد و قدرت من به عنوان شورای صنفی به صورت اداری به این افراد نرسد اما قطعا باید مراجع به چنین موضوعاتی ورود کرده و با متخلفان برخود قاطع داشته باشند.
آیا صحیح است با نگاه اقتصادی به رشته‌هایی بنگریم که متولی سلامت جامعه هستند؟
اشرفی برزیده: دقیقا؛ اگر بخواهیم همه موارد را به اقتصاد گره بزنیم، تکلیف اخلاق حرفه‌ای چه می‌شود؟ هنوز بسترهای آموزشی، اشتغالزایی و خدمات‌رسانی کفاف همین تعداد دانشجو را نمی‌دهد. گروه پزشکی مشابه رشته‌های مهندسی نیست؛ رشته‌های مهندسی در تمامی نقاط دنیا تعاریف مشخصی دارد. اما باید بپذیریم در برنامه درسی گروه علوم پزشکی در کشورهای مختلف با یکدیگر متفاوت است؛ زیرا سبک و روش درمانی کشورها یا یکدیگر تفاوت دارد. دانشجویی را تصور کنید که نتوانسته از مجرای ورودی صحیح کنکور به دانشگاه وارد شود و با صرف هزینه در دانشگاه‌های خارجی تحصیل کرده است. آیا سطح آی کیوی این فرد اجازه می‌دهد که به سطح سواد و دانش لازم در این حرفه برسد؟ از طرفی هزینه‌کرد تحصیلی این دانشجویان انگیزه‌ای برای زیرپاگذاشتن اخلاق حرفه‌ای محسوب نمی‌شود؟ اگر مسئولان تضمین می‌کنند دانشجویان انتقالی این مشکلات را ایجاد نمی‌کنند، می‌توانند به کشور بازگردند.
مشخص شده که این دانشجویان در کدام کشورهای خارجی تحصیل کرده‌اند و چگونه وارد کشور می‌شوند؟
اشرفی برزیده: اغلب دانشجویان انتقالی می‌خواهند از روسیه، قبرس و مجارستان وارد کشور شوند و تعداد آنان نیز بسیار زیاد است. متاسفانه اجازه داده‌ایم شرکت‌های دلالی در این زمینه ایجاد شوند. این شرکت ها دانشجو را در کشور ثبت‌نام و برای تحصیل به کشورهای خارج می‌فرستند و به کشور بازمی‌گردانند. گویا گردش مالی سالانه پشت پرده این موسسات بسیار زیاد است. باید بررسی کرد چه اتفاقی میفتد که یک دانشجو با وجود مخالفت‌های دانشجویان، ساختار آموزشی وزارت بهداشت و بسیاری از ارگان‌های دیگر باز هم در دانشگاه‌های ما وارد می‌شوند؟
در حوزه علوم پزشکی مافیا وجود ندارد، بلکه نبود مدیریت مشاهده می‌شود
پزشک طرحی که به سیستان و بلوچستان می‌فرستیم چه امتیازی برایش در نظر می‌گیریم که در همان‌جا بماند؟ چه حق و حقوقی برای آنان قائل هستیم؟ کمبود پزشک، دندانپزشک و داروساز در کشور وجود ندارد، چه اقدامی در راستای توزیع صحیح این نیروها در کشور وجود دارد؟ در حوزه علوم پزشکی مافیا وجود ندارد، بلکه نبود مدیریت مشاهده می‌شود.
در حال حاضر بحث افزایش ظرفیت‌ها هم در طرح اصلاح آموزش پزشکی مطرح شده و هم ستاد راهبری نقشه جامع کشور مطرح تصویب شده است. آیا چنین طرح‌ها و مصوباتی می‌تواند به کمبود پزشک در کشور کمک کند؟
میرزایی: چندی باقری فرد معاون آموزشی وزارت بهداشت اعلام کرد تعداد پزشکان با توجه به جمعیت از حد متوسط نیز بیشتر است. به موضوع کمبود پزشک باید از داخل بدنه دانشگاهی نگریسته شود. دانشجوی گروه علوم پزشکی که فارغ‌التحصیل می‌شود، چه آیندهای را پیش روی خود دارد؟
در حال حاضر سرانه پزشک در کشور ۱۱.۷ نیست. بر اساس آخرین آمار اعلام شده توسط معاون آموزشی وزارت بهداشت در ایران به ازای هر ده هزار نفر، ۱۶ یا ۱۷ پزشک وجود دارد.
وضعیت به گونه‌ای است که دانشجویان داروسازی پس از گذراندن ۱۸۰ واحد درسی اجازه کار دارند و می‌توانند در شیفت‌ها شرکت کنند. در حال حاضر وضعیت به‌گونه‌ای شده که شیفت خالی پیدا نمی‌شود. آیا این موضوع بیانگر کمبود داروخانه در کشور است و باید نسبت به افزایش آن اقدام کرد؟ متاسفانه همیشه در مدیریت نفرات و امکانات با مشکل مواجه هستیم و این موضوع را کمبود تلقی می‌کنیم. پزشک طرحی که به سیستان و بلوچستان می‌فرستیم چه امتیازی برایش در نظر می‌گیریم که در همان‌جا بماند؟ چه حق و حقوقی برای آنان قائل هستیم؟ کمبود پزشک، دندانپزشک و داروساز در کشور وجود ندارد، چه اقدامی در راستای توزیع صحیح این نیروها در کشور وجود دارد؟
من بر این باورم در حوزه علوم پزشکی مافیا وجود ندارد، بلکه نبود مدیریت مشاهده می‌شود.
به ازای هر ده هزار نفر، ۱۶ یا ۱۷ پزشک در ایران وجود دارد
در حال حاضر آمار سرانه پزشک کشور با سرانه اعلام شده از سوی سازمان بهداشت جهانی هم‌خوانی ندارد. کدام آمار قابل استناد است؟
اشرفی برزیده: در حال حاضر سرانه پزشک در کشور ۱۱.۷ نیست. بر اساس آخرین آمار اعلام شده توسط معاون آموزشی وزارت بهداشت در ایران به ازای هر ده هزار نفر، ۱۶ یا ۱۷ پزشک وجود دارد.
پس چرا بسیاری از فعالان در شبکه‌های مجازی از کمبود پزشک گلایه دارند؟
اشرفی برزیده: در حال حاضر فضا رو به تخریب است و افراد پوپولیست معروف شده‌اند مجید حسینی هایی که صحبت های آنان مباحث پرهیجان واهی و بدون استناد است، متاسفانه این افراد دارای تریبون هستند.
در زمینه تعرفه های دستمزد هر کسی مایل است بیاید و شرایط زندگی رزیدنت سال یک ارتوپدی را تحمل کند. هم‌اکنون شاهد تخطی از اسناد بالادستی در حوزه آموزش هستیم. در حال حاضر دانشجویان اینترن ۱۲ تا ۱۵ کشیک درماه دارند این در حالی است که در اسناد بالادستی حداکثر ۸ کشیک برای این دانشجویان ذکر شده است. در حال حاضر تعداد کشته های رزیدنت سال یک رشته ارتوپدی به ۲۲ کشیک در ماه می رسد.
با این حال بسیاری از رزیدنت‌ها در تماس با ایسکانیوز اعلام کرده‌اند که به دلیل کمبود نیرو در برخی از رشته‌ها تحت فشار قرار دارند، با مشاهده چنین وضعیتی چگونه می‌توان ادعا کرد با کمبود پزشک مواجه نیستیم؟
میرزایی: در حال حاضر دانشگاه‌های علوم پزشکی حدود ۲۰ بیمارستان فوق تخصصی دارند. با این حال بیمارستان‌های امام خمینی، شریعتی و سینا مراجعه کننده بیشتری دارند. رزیدنت ها در بیمارستان‌های عمومی پذیرش شده و در این مراکز به انجام امور آموزشی و پژوهشی مشغول خواهند شد. طبیعتاً نمی‌توان رزیدنت بخش چشم پزشکی را به بخش عفونی بیمارستان امام فرستاد، پس در ابتدا مشخص شود چند رزیدنت حاضرند در رشته عفونی، ارتوپدی و جراحی درس بخوانند. مسئولان باید در راستای سنجش محبوبیت رشته‌ها اقدامات لازم را انجام دهند.
زمانی که دانشگاه‌ها نسبت به پذیرش متخصص اقدام می‌کنند، باید در زمان دیگر آن را به جامعه تحویل دهند، طبیعتا نمی‌توان یک پزشک متخصص را تا ابد در بیمارستان نگه داشت. توجیه خوبی نیست که شلوغی بیمارستان‌ها را به کمبود رزیدنت و اینترن ارتباط دهیم. برخی از بیمارستان‌ها به دلیل اینکه دولتی بوده و از امکانات کافی برخوردارند، طبیعتا شلوغ‌تر هستند. اگر یک یا چند ده اینترن در این مراکز مشغول به کار شوند فرقی نمی‌کند؛ زیرا بیماران بیشتر از ظرفیت بیمارستان پذیرش خواهند شد.
زمانی وضعیت آموزش عمومی کشور بهبود پیدا می‌کند که رشته‌هایی که نابود شده‌اند را احیا کنیم. از جمله این رشته ها می توان به رشته‌های مهندسی، علوم انسانی و مدیریت اقدام کنیم.
رشته‌های علوم پزشکی نیز عموما از محبوبیت بالایی برخوردار هستند و همیشه متقاضی برای تحصیل در این رشته‌ها وجود دارد، از طرفی با کمبود رزیدنت در بیمارستان مواجهیم. علت این تناقض چیست؟ در چنین شرایطی افزایش ظرفیت منطقی‌ترین راهی است که به ذهن خطور می‌کند.
اشرفی برزیده: اصلا چرا باید نسبت به افزایش ظرفیت‌های پزشکی داخل کشور اقدام کنیم؟ می‌گویند ۶۵۰ صندلی رزیدنتی خالی شده است، طبیعی است که این صندلی‌ها خالی می‌ماند زیر دانشجو مشاهده می‌کند که استاد و همراه بیمار با او برخورد خوبی ندارد. این رزیدنت ۲۹ ساله با ماهی ۲ میلیون تومان نمی‌تواند نسبت به ازدواج اقدام کند. در حال حاضر کوتاهی مو ۲۰۰ و ۳۰۰ هزار تومان هزینه دارد در حالی که درآمدش ۲ میلیون تومان است. رزیدنتی باید بی‌خوابی را تحمل کند و در ۳۴-۳۵ سالگی فارغ‌التحصیل شود. پس از آن نیز باید دوره طرح خود را بگذراند و باز گردد، چنین فردی در عالی‌ترین حالت ۲۵ تا ۳۰ میلیون تومان درآمد خواهد داشت.
فقط کافی است به اعداد و ارقامی که هر سال به سازمان نظام پزشکی و پرستاری اضافه می‌شود نگاهی بیندازید، در حال حاضر سالانه ۴ هزار داروساز التحصیل می‌شوند. نیاز بازار به داروساز چقدر است؟ چرا باید سرمایه داران در حوزه تاسیس کلینیک‌های دندانپزشکی و داروخانه های زنجیره‌ای فعالیت می‌کنند؟ کسی از پوریا پورسرخ نمی پرسد چرا داروخانه تأسیس کرده است؟دانشجوی تحصیل کرده ما در سن ۳۲ سالگی مجبور باشد کارگر داروخانه یک بازیگر شود؟ چرا کسی سراغ سلبریتی‌هایی نمی‌رود که نسبت به تاسیس رستوران، داروخانه کیلینیک جراحی و دندانپزشکی اقدام کرده‌اند؟
میرزایی: ما همیشه نسبت به سیستم آموزشی قبل از دانشگاه منتقد هستیم. این انتقادات به اندازه زیاد است که زمینه فعالیت را برای بسیاری از افراد فراهم می‌کند. مجید حسینی که از وجود مافیا در کشور خبر می‌دهد توانست بحث آموزش عمومی حل کرد؟ آیا مشکل آموزش عمومی با افزایش ظرفیت پزشکی به ۱۰ هزار نفر رفع خواهد شد؟ زمانی وضعیت آموزش عمومی کشور بهبود پیدا می‌کند که رشته‌هایی که نابود شده‌اند را احیا کنیم. از جمله این رشته ها می‌توان به رشته‌های مهندسی، علوم انسانی و مدیریت اقدام کنیم.
کسی از پوریا پورسرخ نمی پرسد چرا داروخانه تأسیس کرده است؟
دقیقا مبحث پذیرش دانشجو بر اساس نیاز بازار در چنین شرایطی اهمیت پیدا می‌کند.
میرزایی: دقیقا؛ فقط کافی است به اعداد و ارقامی که هر سال به سازمان نظام پزشکی و پرستاری اضافه می‌شود نگاهی بیندازید، در حال حاضر سالانه ۴ هزار داروساز التحصیل می‌شوند. نیاز بازار به داروساز چقدر است؟ چرا سرمایه داران در حوزه تاسیس کلینیک‌های دندانپزشکی و داروخانه های زنجیره‌ای فعالیت می‌کنند؟ کسی از پوریا پورسرخ نمی پرسد چرا داروخانه تأسیس کرده است؟ دانشجوی تحصیل کرده داروسازی در سن ۳۲ سالگی مجبور باشد کارگر داروخانه یک بازیگر شود؟ چرا کسی سراغ سلبریتی‌هایی نمی‌رود که نسبت به تاسیس رستوران، داروخانه، کیلینیک جراحی و دندانپزشکی اقدام کرده‌اند؟
همیشه و در همه زمینه‌ها متخلف وجود دارد، نمی‌توان ادعا کرد که تمامی پزشکان بدون اشتباه هستند. اما سوال اینجاست یک دانشجوی دندانپزشکی بلافاصله بعد از فارغ التحصیلی می‌تواند نسبت به تاسیس کلینیک اقدام کند؟
باتوجه به آماری که به آن اشاره کردید می‌توان ادعا کرد رشته‌های علوم پزشکی اشباع شده است؟
میرزایی: اشباع در رشته های علوم پزشکی به آن معناست که دیگر نمی توان مولد شغل بود. در علوم پزشکی این موضوع بدان معناست که باید برای شغل هایی که وجود دارد بجنگید. زیرا شغل جدید ایجاد نمی‌شود، چرا؟ چون حلقه سرمایه‌داری اجازه ایجاد شغل‌های جدید را نمی‌دهد. مسئولان ابتدا باید راستای حل مشکلات گام بردارند و سپس نسبت ایجاد زیرساخت و شغل اقدام کنند. در این صورت اگر شغلی خالی ماند، می‌توان نسبت به افزایش ظرفیت‌ها اقدام کرد.
بودجه وزارت بهداشت باید صرف هزاران هزینه دیگر مانند بهداشت و درمان شود اگر هزینه‌ای باقی بماند به آموزش پزشکی تعلق پیدا می‌کند.
مدتی پیش وزیر بهداشت از خوابگاه‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران بازدید کرد و وضعیت خوابگاه دانشگاه رسانه ای شد. وزیر با مشاهده وضعیت خوابگاه های دانشگاه علوم پزشکی تهران تعجب کرده بود. می‌پرسید چرا رزیدنت و اینترن ها خودکشی می‌کنند؟ من می‌گویم در اتاق‌های خوابگاه می توانید به چیزی جز خودکشی فکر کنید؟ این در حالی است که زیرساخت‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران از همه دانشگاهی کشور بیشتر است. با توجه به قدمت بازسازی و بهسازی ساختمان‌ها، باز هم زیرساخت کافی وجود ندارد؛ زیرا بودجه‌ای که وارد وزارت بهداشت می‌شود باید صرف هزاران هزینه دیگر مانند بهداشت و درمان شود اگر هزینه‌ای باقی بماند به آموزش پزشکی تعلق پیدا می‌کند.
اشرفی برزیده: دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ۵ میلیون و هفتصد بیمار را تحت پوشش قرار داده است، اولویت اول در این دانشگاه درمان و اولویت دوم بهداشت است. این دانشگاه دو سالن با ظرفیت کافی ندارد که بتوان در آن سمینار علمی برگزار کرد.
ضرورت بازنگری در نظام آموزشی و سیستم خوابگاهی دانشگاه‌های علوم پزشکی
با این تفاسیر از نظر شما کمبود پزشک صحت دارد؟
اشرفی برزیده: متاسفانه هنوز مسئولان ما یاد نگرفتند زمانی که از یک بحران صحبت به میان می‌آید باید به منبعی استناد داشته باشند. اگر از تمامی محصولات بپرسیم بر اساس چه حسابی مدعی کمبود پزشک در کشور هستند پاسخی ندارند. میز و صندلی برای این مسئولان مهم است و می‌خواهند جریانی را بدون توجه به عواقب به کار به راه بیندازند. بر این باوریم که اختلاف سلیقه وجود دارد اما در زمینه کمبود پزشک در کشور سلیقه پاسخ‌گو نیست و ضرورت دارد که با بررسی کارشناسانه و میدانی درباره آن صحبت شود. در حال حاضر بخش آموزشی وزارت بهداشت توانایی پاسخگویی به نیازهای رفاهی، آموزشی دانشجویی که در کمترین حالت ممکن هفت‌سال مهمان دانشگاه است را دارد؟ آیا شرایط زیست دانشجویان فراهم شده؟ آیا در نظام آموزشی و سیستم خوابگاهی تاکنون بازنگری داشته‌ایم؟ چقدر میزان توسعه ساختار نظام بهداشت و درمان کشور در طول سالیان اخیر رشد داشته است که قرار است در تعداد پزشکان افزوده شود؟ آیا این رشد و افزایش ظرفیت نباید با توسعه زیرساخت همراه باشد؟
مسئولان دانشگاهی نمی‌توانند در زمان بحران ویروس کرونا خوابگاه‌ها را در زمینه رعایت پروتکل‌های بهداشتی مدیریت کنند.
در چند سال اخیر چقدر توانسته‌ایم شرایط پژوهشی برای دانشجویان تامین کنیم؟ تا چه اندازه‌ای امکانات آموزشی این دانشجویان تامین شده است؟ توسعه خوابگاه های دانشگاهی و اماکن آموزشی و ساختار بهداشت و درمان کشور تا چه اندازه توسعه داشته که امروز بحث افزایش ظرفیت پزشکی مطرح شده است؟ این دانشجویان دقیقا قرار است در کجا جا داده شوند؟ مسئولان دانشگاهی نمی‌توانند در زمان بحران ویروس کرونا خوابگاه‌ها را در زمینه رعایت پروتکل‌های بهداشتی مدیریت کنند. محیط‌های خوابگاهی بسیار کوچک است و فضای چندانی در این اتاق‌ها وجود ندارد.
دانشگاه علوم پزشکی در ۱۸ سالگی وارد دانشگاه شده و بهترین حالت ۲۷ سالگی از دانشگاه فارغ التحصیل می‌شود، مسیر رشد و ازدواج این دانشجو در این مقطع شکل می‌گیرد. آیا نظام آموزشی توانسته است پاسخگوی نیاز دانشجویان فعلی خود باشد که حال نسبت به افزایش ظرفیت های پزشکی اقدام کرده است؟
از نظر شما افزایش ظرفیت‌های پزشکی با شرایط کنونی هم‌خوانی دارد؟
اشرفی برزیده: افزایش ظرفیت به شرط فراهم کردن زیرساخت‌ها، توسعه به روز رسانی امکانات آموزشی و رفاهی ممکن است. به دلیل شیوع ویروس کرونا آموزش‌ها به فضای مجازی انتقال کرد نکته جالب توجه آن بود که دانشگاه‌های تیپ یک علوم پزشکی کشور از ارائه آموزش مناسب عاجز بوده و صرفا به مراکز تولید عدد و ارقام در راستای میزان رشدشان تبدیل شده بودند. در حال حاضر دانشگاه‌عا توان بازگشایی را با توجه به حجم دانشجویان ندارند. با این تفاسیر سوال اینجاست دانشجویانی که در راستای افزایش ظرفیت به دانشگاه ها می‌آید در کجا مستقر خواهند شد؟ اگر شرایط و زیرساخت های لازم در دانشگاه‌ها وجود دارد پس چرا وضعیت زندگی دانشجویی کنونی بسیار دشوار است؟ اگر شرایط و امکانات آموزشی رفاهی وجود ندارد چه اصراری بر افزایش ظرفیت‌ها وجود دارد؟
کاش مسئولان که نسبت به افزایش ظرفیت‌ها اقدام کرده‌اند سری به دانشکده‌های اقماری در چابهار سر بزنند؛ آن وقت در می‌یابند این دانشگاه‌ها خوابگاه ندارند. دانشگاه علوم پزشکی شوشتر هم فاقد خوابگاه است. ای کاش این مسئولان سری به دانشگاه علوم‌پزشکی گراش، سراب و تربت‌جام بزنند. این مراکز به پشتوانه به چه ایده‌ای ایجاد شدند که امروز پر از ضعف و نقص هستند؟ دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی قرار است سلامت مردم را تضمین کنند. اگر این دانشجویان بخواهند با مشکلات روحی روانی و از دست دادن انگیزه و نا امیدی وارد جامعه شوند چطور می‌توان انتظار داشت که درمانگر خوبی باشند؟
میرزایی: حلقه درمان یک حلقه تک نفره نیست، پزشک وظیفه تشخیص و درمان را بر عهده دارد. از طرفی درمان به دارو و تجهیزات نیاز دارد. آیا به همان اندازه که بحران پزشک می‌پردازیم به بحران کمبود تجهیزات نیز پرداخته‌ایم؟ امروزه ما شاهد کسری یک دارو در داروخانه‌ها هستیم. داروهایی که حساس و حیاتی بوده و گرفتاری‌هایی را برای مردم ایجاد کرده است. در برخی موارد حتی داروخانه ۱۳ آبان داروی مورد نیاز بیماران را نیز ندارد. در دوران پیک کووید با کمبود سرم مواجه بودیم. چرا این موارد را بحران تلقی نمی‌کنیم؟ باید به حلقه درمان صورت کامل نگریسته شود، همیشه صدر حلقه درمان را می‌بینیم و باقی را فراموش می‌کنیم. پزشک در صدر حلقه درمان قرار دارد، پس باید مشخص شود پزشک به چه چیزهایی نیاز دارد.
در حال حاضر بحران کمبود پزشک مواجه نیستیم؛ بلکه باقی حلقه درمان بسیار بحران خیزتر از پزشکانی هستند که در صدر حلقه درمان قرار دارند. ابتدا مسئولان باید نسبت به بهبود شرایط کنونی اقدام می‌کردند و سپس با مباحث کارشناسانه نسبت به افزایش ظرفیت‌های پزشکی گام برمی‌داشتند.
دو پادشاه در یک اقلیم نمی‌گنجند
طرح اصلاح نظام آموزش پزشکی مجلس با مخالفت‌های بسیاری از سوی مسئولان و دانشجویان مواجه شده است. علت چیست؟
اشرفی برزیده: طرح اصلاح نظام آموزش پزشکی توسط مجلس شورای اسلامی ارائه شده و دارای چند بند است . بر اساس این طرح رشته‌های علوم پشکی باید به وزارت علوم انتقال پیدا کند. همچنین ظرفیت‌های علوم پزشکی افزایش یابد. زمانی که بندهای این طرح را خواندم احساس می‌کنم «علی ۶ ساله از تهران» آن را نوشته است! بر اساس این طرح، یک ساختار عظیم همانند وزارت بهداشت که مدیریت آن دشوار است را بر چه اساسی می‌خواهند وارد ساختاری کنند که کل ساختار آن به اندازه یک معاونت آن وزارتخانه نمی‌شود؟
انتقال آموزش پزشکی به وزارت علوم امکان‌پذیر نیست؛ جنس و ذات رشته‌های علوم پزشکی با ساختار وزارت علوم متفاوت است و وزارت علوم نمی‌تواند از پس آن بر بیاید، دو پادشاه در یک اقلیم نمی‌گنجند.
بند یک این طرح از انتقال آموزش پزشکی به وزارت علوم حکایت دارد؛ حتی وزیر علوم در جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی به این موضوع اشاره کرده و واکنش‌های بسیاری را در بین مسئولان داشته است. از نظر شما این انتقال شدنی است؟
اشرفی برزیده: انتقال آموزش پزشکی به وزارت علوم امکان‌پذیر نیست؛ جنس و ذات رشته‌های علوم پزشکی با ساختار وزارت علوم متفاوت است و وزارت علوم نمی‌تواند از پس آن بر بیاید، دو پادشاه در یک اقلیم نمی‌گنجند.
میرزایی: آموزش وزارت بهداشت با سلامت مردم گره خورده است. چطور می‌توان آموزش را به وزارت علوم منتقل کرد و پس از فارغ‌التحصیلی دانشجویان آن را از زیر مجموعه‌های وزارت بهداشت در نظر گرفت؟
به نظر می‌رسد حتی زیرساخت‌های لازم برای این انتقال فراهم نیست. در این باره چه فکر می‌کنید؟
اشرفی برزیده: وزارت علوم می‌خواهد برای انتقال آموزش‌های بالینی بیمارستان ایجاد کند؟ این طرح بسیار خام است، گویی بدون اطلاع و آگاهی از رشته‌های علوم پزشکی نوشته شده است.
میرزایی: همیشه از افزایش ظرفیت و اصلاح قوانین صحبت به میان می‌آید، این اصلاحات در مجلس و شورای عالی انقلاب فرهنگی رخ می‌دهد. در شورای گسترش هنگام تاسیس دانشگاه‌ها چند نماینده از وزارت بهداشت حضور دارند؟ نهایتا یک نفر. همیشه کارشناسانی که از وزارت بهداشت در این امر حضور دارند، متهم به انحصار گرایی و دفاع از انحصار می‌شوند. گویی می‌خواهند حق رشته‌های علوم پزشکی با لفظ دفاع از انحصار تضییع کنند.
اشرفی برزیده: من بر این باورم این طرز فکر باید تغییر کند، نه علوم پزشکی تجارت است و نه ما مردهای تجارت هستیم. سلامت مردم در این بین مطرح می‌شود. فرقی نمی‌کند دانشجو از چه مرجعی وارد دانشگاه شود، درس بخواند، در هر صورت به نظام سلامت بازمی‌گردد تا بتواند به مردم خدمت کند. ما تمام زندگی خود را برای این موضوع فدا می‌کنیم، مگر می‌توان سلامت مردم را معامله کرد که مدعی می‌شوند در آن انحصار وجود دارد؟
دیدگاه کاربران
گوناگون
آخرین اخبار
پربحث ترین
پربازدید ترین
