هروئین کشیدن لاکچری های پورشه سوار در قلب تهران/ فیلم

جامعه ۲۴ -شاهد افزایش آمار اعتیاد به‌ویژه مصرف مواد مخدر در میان جوانان هستیم. جوانان بالا و پایین شهر و کشور هم ندارد. افزایش آمار اعتیاد جوانان یعنی ویرانی آینده یک کشور که باید مدنظر سازمان‌های مسئول برای مهار رشد این آمار باشد. باید بستر مناسبی برای زندگی جوانان با امکانات اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی ایجاد شود تا هر سوداگری به راحتی آن‌ها را به دام اعتیاد نکشاند.

ناامنی اجتماعی و اقتصادی در سطح جامعه افزایش پیدا کرده است.   هر چقدر که گرانی‌ها بیشتر می‌شود، نگرانی مردم از عدم برخورداری از رفاه اجتماعی بیشتر می‌شود و همین مساله بروز مشکلات متعددی را در پی خواهد داشت که یکی از مهم‌ترین آن‌ها افزایش اعتیاد در میان جوانان به دلیل  نگرانی از فقدان آینده خوب است.

وقتی فردی احساس می‌کند که حق او در جامعه پایمال شده است بدون شک سرخورده شده و همین مسئله می‌تواند منجر به گرایش فرد به سمت مصرف مواد مخدر شود.

وجود ثبات اقتصادی در یک جامعه، پایه اصلی وجود ثبات اجتماعی و فرهنگی است و بنابراین هرچقدر ثبات اقتصادی یک جامعه کمتر باشد، گرایش افراد به مصرف مواد مخدر نیز در آن افزایش می‌یابد. اما در این بین تنها افراد بیکار یا ضعیف جامعه به سمت مواد نمی‌روند بلکه شاهد سوق جوانان سرمایه دار به سمت مواد مخدر نیز هستیم.

چند شب پیش، در در خیابان میرزای شیرازی، جوانی در پورشه دائم سرش را پایین می‌برد که یکدفعه رنگ نقره‌ای زرورق، نور تابیده شده به ماشین را انعکاس داد. حکایت از مصرف موادمخدر در خودرو بود.

اینکه سرمایه داران چرا به سمت اعتیاد و آنهم ته خط اعتیاد کشیده شده سوژه‌ای بود که برای دانستن از آن به کنار خودرو لاکچری دو جوان رفتیم. مقاومتی برای صحبت نکردن نداشتند و دوستانه سوار ماشین شدیم و گپ و گفتگو آغاز شد.

راننده بیشتر صحبت می‌کرد و  در این زمینه می‌گوید:

 امروز دکتر، مهندس و. مصرف کننده مواد هستند. خود ما از این قضیه مصرف کردن ناراحت هستیم، اما اعتیاد یک بیماری است و ما بیمار.

در مورد اینکه با شرایط مناسب اقتصادی چرا به سمت مواد مخدر کشیده شده اند چنین گفت: نیازی خاصی نداریم. ۹ سابقه مرکزدرمانی ترک اعتیاد  دارم و حتی از همین راه پایم به زندان نیز باز شد. ما دیگر در این راه افتادیم و با اینکه می‌خواهم برگردیم انگار شدنی نیست.
‌
می‌گوید همه چیز ابتدا با سیگار و مشروب آغاز شد و به حشیش و گل رسید، اما در نهایت پله‌های سیاه اعتیاد او را به بالا بالا‌تر کشیدند و به هروئین و شیشه رسید. البته قبلش نیز اسید، کاغذ و ماشروم نیز مصرف می‌کرد.

او می‌گفت و با هر جمله از صحبت هایش بخشی از آسیب‌های ناشی از ناآرامی‌های اقتصادی و اجتماعی مرور می‌شد.

در ادامه با تاکید می‌کند:به نظر من مسئولین مقصر هستند. وقتی من امیدی برای آینده ندارم، جایی برای تفریح ندارم؛ دور نمای اقتصادی مناسبی ندارم حتی من که شرایط اقتصادی خانواده نابسامان نیست هم  به سمت موادی کشیده می‌شوم.

اما در کل به مردم می‌گویم که وارد این بازی (اعتیاد) نشوند چراکه ته ندارد. من میدانم که دوباره به کارتن خوابی می‌رسم و گرچه دلم میخواهد اعتیاد را کنار بگذارم، اما نمی‌شود. کسانی که ماده مخدر گل مصرف می‌کنند، فکر می‌کنند که معتاد نیستند. اما در نهایت به هروئین می‌رسند.   گل می‌کشیدیم و به کارتن خواب‌ها می‌خندیدیم، اما هیچ وقت فکر نمی‌کردیم که روزی ما هم هروئینی شویم و به ته خط برسیم.
‌
می‌گفتند آدم باید همه چیز را تجربه کند، اما همه چیز را نباید تجربه کرد.

مواد مخدر چیزی نیست که راحت از آن گذر کنید. سه بار هروئین را مصرف کنید برای بار چهارم حتی آن را در خاک نیز بو می‌کشید. پس برای یک بارهم که شده آن را استفاده نکنید.

برنامه‌های پیشگیری ۲۰ سال است به روز رسانی نشده

دکتر سعید صفاتیان، کارشناس حوزه اعتیاد و رئیس کارگروه کاهش تقاضای اعتیاد مجمع تشخیص مصلحت نظام در رابطه با آمار اعتیاد دانشجویان و دانش آموزان به خبرنگار اجتماعی رکنا گفت:عدم وجود برنامه‌های پیشگیرانه و آموزشی منسجم در کشور از علل افزایش آمار مصرف مخدر در بین جوانان است. در آموزش عالی برنامه‌ای کلان و مداوم وجود ندارد. مسئولان آموزشی به یکسری برنامه‌های کوتاه مدت، مقطعی و نمایشی بسنده کرده اند. علاوه بر این، محتوا‌های آموزشی نیز در راستای برنامه‌های پیشگیری مخصوص ۲۰ سال قبل است! سوال اینجاست که آیا دنیا در حوزه پیشگیری از اعتیاد در این ۲۰ سال رشد نکرده است؟

رئیس کارگروه کاهش تقاضای اعتیاد مجمع تشخیص مصلحت نظام در بیان راهکار‌هایی جهت کاهش آمار اعتیادگفت: برای پیشگیری از اعتیاد جوانان ابتدا باید ارگانی برای خانواده‌ها کتاب، برنامه‌های آموزشی، محتوا‌های رسانه‌ای و امثال این موارد را تهیه و تدوین کند. در همه جای دنیا سیستم دولتی برنامه‌های پیشگیرانه‌ای علیه اعتیاد طراحی و بخش خصوصی و مردمی این برنامه‌ها را به خانواده‌ها ارائه می‌کنند. با این حال در حوزه اقدامات پیشگیرانه علیه اعتیاد در کشور ما همواره خلاء‌هایی وجود دارد.

وی ادامه داد: ماحصل عدم آموزش‌های پیشگیری از اعتیاد در دانشگاه و مدارس آن می‌شود که نوجوانان و جوانان از طریق فضای مجازی به راحتی اطلاعات معکوس علیه اعتیاد را فرامی گیرد و به سمت اعتیاد گرایش پیدا می‌کنند. مشکل اینجاست که در زمینه برنامه‌های پیشگیری از اعتیاد در حوزه فضای مجازی نیز اقدامی صورت نگرفته است تا به دانشجویان و دانش آموزان برنامه ارائه کند.

دوری از افراد معتاد، گام نخست

این کارشناس حوزه اعتیاد در توصیه‌هایی به جوانان جهت کاهش اعتیاد به مواد مخدر گفت:  جوانان باید از ارتباط با افرادی که مواد مخدر مصرف می‌کنند، پرهیز کنند. علاوه بر این از تردد در مکان‌هایی که در آن مواد مخدر مصرف می‌شود نیز باید خودداری شود. برخی جوانان گمان می‌کنند که با مصرف مواد مخدر می‌توانند به باور‌هایی که در ذهن شان وجود دارد، برسند. متاسفانه در حوزه مصرف مواد مخدر بیش از ۵۰ باور غلط وجود دارد، برخی جوانان فکر می‌کنند که اگر مواد مصرف کنند، از نظر ذهنی قوی و یا از نظر جسمی، حافظه و تمرکز بیشتری پیدا می‌کنند. تعدادی از جوانان به اشتباه گمان می‌کنند که با مصرف مواد مخدر جذاب تر، در بین همسالان خود محبوب‌تر و از نظر جذب جنس مخالف به خود نیز جایگاه بهتری پیدا می‌کنند.

سعید صفاتیان در پایان با تاکید بر این که جوانان باید نسبت به کسب اطلاعات و آموزش از مراکز و منابع علمی جهت پیشگیری از اعتیاد توجه بیشتری داشته باشند، افزود: جوانان باید توجه کنند که مصرف مواد مخدر هیچ یک از باور‌های غلطی که فرض می‌کنند را نمی‌تواند محقق کند.

معلمان و والدین تیز بین باشند

و، اما دکتر فربد فدایی، روانپزشک نیز در گفتگو با رکنا در خصوص رابطه اختلال شخصیت و گرایش به مواد مخدر گفت: بیشترین تعداد معتادان را افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی تشکیل می‌دهند.

وی با بیان اینکه این افراد بیشترین گروه میان معتادان هستند، افزود: ویژگی افراد دارای شخصیت ضد اجتماعی شامل؛ دروغگویی، عدم وفای به عهد، به کار بردن نام‌های جعلی، بی مسئولیتی، رفتار خشن، رفتار‌های خطرناک بدون توجه به اینکه برای خود یا دیگران ممکن است متحمل مشکلاتی شود.

این روانپزشک با اشاره به اینکه در روان پریشی‌ها یا به اصطلاح عامه "جنون"، میزان مصرف سیگار، مواد مخدر و یا الکل بالاتر از کل جمعیت است، گفت: افرادی که مبتلا به دوقطبی هستند بیشتر در معرض اعتیاد  اند. در این مبتلایان در حالت مانیا، ممکن است به خاطر لذت جویی به دنبال استفاده از مواد مخدر باشند. در دوران افسردگی نیز ممکن است به پیشنهاد نادرست اطرافیان  این افراد به سمت مواد مخدر کشیده شوند.

فدایی عنوان کرد: همچنین میزان مصرف سیگار در بیماران اسکیزوفرنیا نسبت به سایر افراد است.   اسکیزوفرنیا یک بیماری شدید روانی است که با هذیان و توهم و گفتار و رفتار غیر عادی خود را نشان می‌دهد. این بیماری با درمان بهبود پیدا می‌کند، اما سیر درمان آن ممکن است طولانی باشد. بیشتر مبتلایان اسکیزوفرنیا، افرادی هستند که زمینه این بیماری را دارند، که ممکن است زمینه آن ژنتیکی یا مربوط به عوامل محیطی باشد.

چرا افراد دارای اختلال شخصیت معتاد می‌شوند؟

وی با اشاره به اینکه افرادی که دچار این اختلال‌های شخصیتی هستند بیشتر در معرض اعتیاد و مصرف سیگار هستند، بیان کرد: این افراد به دلیل اینکه به دنبال خوددرمانی هستند بیشتر در معرض مصرف مواد مخدر قرار می‌گیرند. آن‌ها فکر می‌کنند با مصرف مواد مخدر، می‌توانند مسائل و مشکلات خود را کمتر کنند. در واقع این افراد گناهی برای درگیری به اعتیاد ندارند و به دنبال درمان خود به دام اعتیاد می‌افتند.

فدایی با بیان اینکه ۷۵ درصد زندانیانی که در زندان‌های عادی هستند مبتلا به "شخصیت ضد اجتماعی" هستند، ادامه داد: بین جرم و جنایت و شخصیت ضد اجتماعی رابطه مستقیم وجود دارد. افراد دارای "شخصیت ضد اجتماعی" با علم مضر بودن مواد مخدر و با دانستن اینکه این کار جرم است اقدام به این کار می‌کنند و به سیگار، الکل و مدار مخدر و محرک روی می‌آورند. آن‌ها به دلیل لذت جویی این کار را می‌کنند.

وظیفه خانواده و آموزش پرورش چیست؟

وی گفت: خیلی از موارد گرویدن به مواد مخدرها، اگر در میان مبتلایان به اختلالات روانی نباشد، ریشه در کودکی و نوجواتی فرد دارد. نوجوانان بیشتر به تقلید از گروه و تحت تاثیر گروهی که در آن هستند به سمت مصرف مواد مخدر ترغیب می‌شود.

وی با اشاره به اینکه بیشتر گرایشات به مواد مخدر در دوران نوجوانی و به علت مراقب نبودن والدین صورت می‌گیرد، گفت: پدر و مادر باید فرزند و دوستان فرزندشان را تحت نظارت داشته و مراقب رفت و آمد‌ها آن‌ها باشند. معلم و مربیان نیز باید شاگردان خود تحت نظر بگیرند.   دانش آموزی که بی قید و مسئولیت است، تکالیفش را انجام نمی‌دهد، گاهی خواب آلود و گاهی خیلی سر حال است، احتمال گرایش به مواد مخدر دارد.