آلودگی هوای تهران این روزها طبیعی است؟

جامعه ۲۴-  آلودگی هوای تهران تا فردا در پایتخت ساکن خواهد ماند. سازمان هواشناسی اعلام کرده است تهران‌نشین‌ها تا روز جمعه همچنان هوای ناپاک تنفس می‌کنند. از اواخر روز جمعه البته برف و باران به کمک هوای تهران می‌آید و تا روز یکشنبه کمی تصاویر دودآلود پاییز تهران را زمستانی خواهد کرد.

با این‌همه دیروز زور آلودگی هوای تهران به مهدکودک‌ها و پیش دبستانی‌ها چربید و مدارسی که باز هستند نیز برای دومین بار دوباره تعطیل شد. عدد ۱۵۴ شاخص کیفیت هوای دیروز تهران بود و طبق پیش‌بینی‌ها کل امروز نیز در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس جامعه باقی می‌ماند. عددی که هوای تهران درصبح چهارشنبه را برای همه گروه‌ها در ۱۹ ایستگاه قرمز کرد و بار دیگر دانشگاه علم و صنعت (منطقه ۴) را با شاخص ۱۷۶ درصدر آلوده‌ترین ایستگاه سنجش کیفیت هوای تهران قرار داد. آلودگی تهران دیروز اورژانس را هم به میادین اصلی شهر کشاند تا خطر حملات تنفسی در شهر کنترل شود.

اگرچه همچنان بهترین توصیه برای بیماران، سالمندان، زنان باردار و کودکان در خانه ماندن است. آنطور که دکتر عباس شاهسونی، رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت به ایسنا گفته در سال گذشته به‌طور میانگین تعداد هزار و ۲۵۱ مرگ در شهر تهران به علت بیماری‌های ایسکمیک قلبی (IHD) در بزرگسالان بالاتر از ۲۵ سال منتسب به مواجهه با ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون بوده است.

بیشتر بخوانید: ادامه بارندگی در سواحل خزر و آلودگی هوا در کلان‌ شهرها

هزینه مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا در تهران نیز ۵۱ هزار میلیارد تومان برآورد شده است. در این سال به‌طور میانگین ۲.۴ درصد از روز‌های سال در محدوده پاک، ۶۸ درصد در محدوده قابل قبول، ۲۱ درصد در محدوده ناسالم برای گروه‌های حساس و ۸.۶ درصد در محدوده ناسالم برای همه گروه‌ها بوده است. به گفته او، در این سال زابل، آلوده‌ترین شهر کشور نام گرفت، چراکه غلظت ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون آن، تقریباً ۱۲ برابر رهنمود سازمان جهانی بهداشت بود که البته علت آن توفان‌های گردوغبار در آن منطقه بوده است، اما بیشترین میزان مرگ منتسب به آلودگی هوا به تهران تعلق داشت که ارتباط مستقیمی با جمعیت آن دارد.

خودرو‌ها و موتورسیکلت‌ها همچنان متهم اصلی آلودگی هوای تهران!

در یک ماه گذشته بیش از ۳ هزار خودروی دودزا به تعمیرگاه اعزام و البته در این ۹ ماه، بیش از سه میلیون و ۱۱۵ هزار خودروی دودزا هم شاید برای چند بار جریمه شده‌اند. با این همه هوای تهران همچنان از این دودزا‌های متحرک آسیب می‌بیند. چراکه هنوز ۶ هزار دستگاه اتوبوس شخصی و دولتی در تهران حرکت می‌کنند که میانگین عمرشان ۱۳ سال است درحالی که بعد از ۱۰ سال باید از چرخه مرخص می‌شدند و این عدد را باید به اتوبوس‌هایی که سوخت دیزل مصرف می‌کنند هم اضافه کرد.

کارشناسان حالا سهم منابع متحرک را بین ۶۵ تا ۷۵ درصد اعلام کرده‌اند، اما سهم ۴ میلیون موتورسیکلت‌ها در تهران متفاوت است. آن‌ها به تنهایی سه برابر و اگر دچار نقص باشند تا ۷ برابر خودرو‌ها آلودگی تولید می‌کنند.

سردار محمد حسین رحیمی، رئیس پلیس راهور تهران بزرگ گفته است که ۳۵ درصد از کل مجموع آلاینده‌های محیط زیست در بحث آلودگی هوا مربوط به منابع ساکن مانند خانه‌ها و کارخانجات است و ۶۵ درصد یا به نوعی تا ۸۰ درصد آلودگی مربوط به منابع متحرک و وسایل نقلیه متحرک مانند موتورسیکلت و سواری‌ها و کامیون‌ها است که در سطح شهر در حال ترددند. در این میان از ۶۵ درصد سهم آلایندگی منابع متحرک سهم تاکسی، سواری و وانت‌ها که عمدتاً بنزینی هستند، ۱۹ درصد، اتوبوس‌هایی که سوخت دیزلی مصرف می‌کنند ۱۸ درصد و ۱۶ درصد هم سهم کامیون هاست و موتورسیکلت‌ها به تنهایی سه برابر و اگر دچار نقص باشد تا ۷ برابر هم از دیگر خودرو‌ها بیشتر آلایندگی ایجاد می‌کنند.

او ادامه داد که در شهر تهران ۸۲ هزار دستگاه تاکسی تردد می‌کنند که ۴۱ هزار دستگاه از آن‌ها فرسوده است، البته مسئولان در مقطعی اقدام به نوسازی این ناوگان کردند، ولی این فرایند متوقف شد، چرا که تولید داخل پاسخگوی نیاز نیست؛ بنابراین مسئولین باید اجازه واردات تاکسی‌های نو را بدون گمرکی و با برند بهتر وسوخت هیبریدی بدهند.

یوسف رشیدی، کارشناس آلودگی هوا می‌گوید که همچنان اگر قرار باشد سهمی برای آلودگی هوای تهران قائل باشیم، شخصاً سهم خودرو‌ها را بیشتر از آلودگی صنایع و نیروگاه‌های اطراف تهران می‌دانم. هم به علت تردد بالا و هم به دلیل تکنولوژی خودرو‌ها و از رده خارج نشدن خودرو‌ها و موتورسیکلت‌ها که تقریباً در تمام شهر به‌طور یکسان تولید آلودگی می‌کنند، چراکه اگر بخواهیم این سال را با سال‌های ۸۰-۸۱ مقایسه کنیم متوجه می‌شویم که وضعیت چقدر تغییر کرده است. در آن سال‌ها غلظت آلاینده‌های زیر ۱۰ میکرون به مراتب بالاتر از الان بود و البته سیستم اندازه‌گیری آلودگی هوا برای غلظت ذرات معلق زیر ۲.۵ میکرون را هم نداشتیم که بخواهیم از این جهت مقایسه کنیم. اما با توجه به مورد اولی می‌توان نتیجه گرفت که بدتر از الان بوده است؛ بنابراین تنها راهکار همان افزایش کیفیت خودرو‌ها و کاهش تردد‌های اضافی در سطح شهر است.