بحران بو در پارس جنوبی

جامعه ۲۴- چند شب است که ساکنان عسلویه، نخل تقی و بیدخون خواب آرامی نداشته‌اند. خواب آرام وقتی هوا پر از بوی گاز است، چطور ممکن می‌شود؟ در این سه منطقه که همسایه چندین پالایشگاه، پتروشیمی و شرکت‌های مرتبط با صنایع نفت و گازند، این اولین بار نیست که بویی نامطبوع زندگی عادی شهروندان را مختل می‌کند. از چهار، پنج شب پیش داستان پیچیدن بوی گاز تکرار شد و بار دیگر اهالی اعتراض کردند؛ گروهی از دانش‌آموزان با گرفتن پلاکارد‌هایی در دست و جمعی از زنان با تجمع در ورودی مخازن میعانات گازی، همان‌جایی که بار‌ها منشا انتشار بوی گاز بوده و هر بار هشدار‌های محیط زیست به طور مقطعی مشکل آن را حل کرده است. دیروز هم یکی از آن روز‌ها بود که کارشناسان محیط زیست راهی منشا بو شدند.

بعد از گذشت چند روز از انتشار بوی نامطبوع و شدت گرفتن آن، صبح دیروز مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر و شماری از کارشناسان این اداره برای بررسی ابعاد مسئله انتشار بو در عسلویه به منطقه اعزام شدند. پای آن‌ها پیش از این هم به این منطقه باز شده بود. اسفند ۹۹، انتشار بوی نامطبوع سبب اعتراض مردم شده بود و در بررسی اداره حفاظت محیط زیست شهرستان عسلویه مشخص شد که منشاء ایجاد بو، ذخیره‌سازی میعانات گازی در یکی از نیروگاه‌ها بوده است. یک بار دیگر اردیبهشت امسال وقتی باد متوقف شد، همین بوی آشنای غیرقابل تحمل درست در همین سه منطقه پیچید: عسلویه، نخل تقی و بیدخون.

بیشتر بخوانید: اجاره کاتالیست به قیمت خرید هوای آلوده

ساکنان مثل دیروز دچار سردرد، سوزش چشم و خارش گلو شدند. پیگیری‌های آن زمان معلوم کرده بود که بو از مخازن متمرکز ذخیره میعانات گازی مجاور شهر عسلویه برخاسته. از آنجا که هر نوع آلودگی تخلف است، فرهاد قلی‌نژاد، مدیر کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر این بار گفت که در دو سال گذشته همه منابع انتشار بوی نامطبوع در کنگان و عسلویه شناسایی و راهکار‌های لازم به صنایع ارائه شده، اما «بعضی متولیان صنایع» اقدامات ضروری را انجام نداده‌اند و به همین دلیل محیط زیست پیگیری حقوقی را آغاز کرده است. در حالی که ایجاد آلودگی هوا خلاف قانون هوای پاک است و کنترل بوی نامطبوع در پروژه‌های طرح جامع و کاهش آلودگی‌های منطقه مصوب هیات دولت شده، تکرار انتشار بوی گاز در روز‌های گذشته نشان می‌دهد صنایع قانون را چندان جدی نگرفته‌اند.

«شهر ما از هوای آلوده نابود شد»

رسانه‌های محلی نوشته‌اند که مردم از شدت بوی گاز، نیمه‌شب از خواب بیدار شده‌اند. دیروز جمعی از زنان ساکن عسلویه، در محل در ورودی مخازن میعانات گازی جمع شدند و به انتشار بوی شدید گاز در روز‌های گذشته اعتراض کردند. بعد از اینکه کارشناسان راهی همین محل شدند، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر از نتایج بررسی‌ها به ایرنا گفت: «احتمال می‌رود نشتی از مخزن میعانات گازی باشد که پیش از این نیز رای مراجع قضایی برای انتقال این مخزن‌‎ها به بیرون از شهر صادر شده است.»

یک روز پیش از این (جمعه) مصطفی موذنی، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان عسلویه از خطر آلودگی ناشی از حادثه شکستگی سقف یک مخزن میعانات گازی در این منطقه خبر داده بود. او گفته بود: «سقف یکی از مخازن میعانات گازی در محدوده شهر عسلویه دچار شکستگی شده است که با هدف جلوگیری از ایجاد آلودگی میعانات گازی محتوی آن به سایر مخازن انتقال داده شد. در این حادثه با توجه به اقدام به موقع، هیچ گونه ریزش میعانات گاری به محیط پیرامونی رخ نداد.»

به گفته موذنی با پیگیری‌های صورت‌گرفته از شرکت مجتمع گاز پارس جنوبی (پالایشگاه هشتم)، «همه موارد مورد بررسی قرار گرفته و با رعایت ایمنی کامل همه چیز تحت کنترل است و مشکل نیز به طور کامل برطرف شده است». روابط‌عمومی سازمان منطقه ویژه هم از قول مسئول ارشد مخازن عسلویه گفت که مشکل رفع شده، اما همه دیدند که نشد.

دیروز (شنبه) بار دیگر انتشار بوی نامطبوع منجر به نگرانی شدید ساکنان عسلویه شد، تا جایی که به مدرسه و اعتراض دانش‌آموزان هم کشیده شده است. در تصاویر منتشر شده از گروهی از دانش‌آموزان، آن‌ها با ماسک‌هایی بر صورت کاغذ‌هایی در دست گرفته‌اند که رویش این جمله‌ها نوشته شده: هوای پاک حق ماست، آلودگی هوا یعنی توقف زندگی، نفس؛ کمترین خواهش ما از دنیا است، لازمه زندگی سالم محیط زیست سالم است، حرمت حیات را پاس بداریم، شهر ما از هوای آلوده نابود شد…

«بوی بد هنوز ادامه دارد»

هوای آلوده با دود و آلایندگی و بو‌های بد اشباع شده است. می‌گویند مشکل حل شده، اما مردم هنوز در همان بوی نامطبوع نفس می‌کشند. ناصر بوهندی، مسئول انجمن محیط زیستی «نبض زمین» در بوشهر می‌گوید چهار، پنج روز است که بوی گاز زندگی همه را مختل کرده و منشا آن هم خطرناک است.
رضا پرتوی سنگی، مسئول انجمن حیات سبز لیان بوشهر هم می‌گوید اثر بو در منطقه هنوز هست. «دریچه میعانات در آن مخزن بسته شده، اما بو رفع نشده. محیط زیست و کارشناسان و مردم به منطقه رفتند و ما هم تاکید کردیم تا درست نشود، کوتاه نمی‌آییم، چون سلامتی مردم در میان است. هنوز بوی گاز شدید در منطقه استشمام می‌شود و مردم از این وضع خسته شده‌اند.»
مخزن ذخیره‌سازی میعانات باید جابه‌جا شود

در زمان نگارش این گزارش، شورای شهر عسلویه در جلسه‌ای درباره همین بوی شدید گفتگو می‌کنند. شهاب شاهینی، عضو شورای شهر عسلویه به «پیام ما» می‌گوید: «مخازن میعانات در این شهر از همان ابتدا مجوز‌های لازم را نداشتند. این مربوط به دست کم ۱۰ سال پیش است. تاسیساتی که گذاشته‌اند برای ذخیره‌سازی میعانات گازی است و وضعیت نرمالی دارد. این بوی گاز همیشه هست، اما گاهی بعد از بارندگی یا حادثه تشدید می‌شود. با حادثه‌ای که چند روز پیش پس از بارندگی رخ داد، گاز تشدید شده و باعث آزار شهروندان شده است؛ کسانی که مشکلات تنفسی دارند، کودکان، زنان باردار، خانواده‌ها، همه مردم. آن‌ها خیلی اذیت شده‌اند. بوی گاز خیلی وحشتناک بود، خیلی شدید.»

حالا مشکل قرار است چطور رفع شود؟ شاهینی می‌گوید که شورای شهر با محیط زیست هم‌نظر است: «این تاسیسات کنار شهر است و از روز اول مراعات نکرده‌اند و حالا هم مدام مشکل پیش می‌آورند. در جلسه دیروز (شنبه) مطرح کردیم که رفع مشکل باید سرعت بگیرد. بحث این است که آلایندگی و بوی شدید گاز، آنطور که خودشان می‌گویند به سرعت رفع نمی‌شود، اما ما امیدواریم که حداقل کمتر شود. درباره این وضعیت ما با محیط زیست هم‌نظریم. آن‌ها دو سال فرصت دارند که مخازن میعانات گازی را جا به‌جا کنند و از شهر بیرون ببرند. چاره دیگری نیست. باید جابه‌جا شود.»