امید به نجات محیطبان بیستون

جامعه ۲۴- حکم قصاص محیط‌بان منطقه حفاظت شده بیستون کرمانشاه از سوی دیوان عالی کشور تأیید و ابلاغ شد. یکی از دلایلی که باعث شد دیوان عالی کشور رأی بدوی را تأیید کند، نظریه کارشناس دادگستری بود. تنها کارشناس رسمی دادگستری منطقه درگیری میان محیط بان برومند نجفی و همکارانش با شکارچی‌های غیرمجاز را خارج از منطقه حفاظت شده بیستون و در منطقه مسکونی اعلام کرده بود.

وکلای انتخابی از سوی سازمان حفاظت محیط زیست کشور پس از رأی بدوی اعلام کردند به انتخاب تنها یک کارشناس رسمی از سوی دادگستری اعتراض دارند. در این درگیری یکی از شکارچیان غیرمجاز کشته شد.

نوشا میرجعفری یکی از وکلای محیط‌بان کرمانشاهی پیشتر گفته بود کارشناس با صلاحیت اسلحه‌شناسی در مورد مرز منطقه حفاظت شده نظر داده است! آن هم بدون اخذ هیچ‌گونه استعلامی از مراجع ذیصلاح اعم از اداره محیط زیست منطقه برای دریافت نقشه مناطق حفاظت شده! لذا با توجه به اینکه کارشناس پرونده تنها صلاحیت اسلحه‌شناسی داشته مشخص است که ایشان نمی‌تواند منطقه حفاظت شده را تعیین کند. این ادله، اما نتوانست دیوان را قانع کند و رأی به حکم قصاص برومند داده شد. همین موضوع بهانه مصاحبه «ایران» با جمشید محبت‌خانی فرمانده یگان حفاظت سازمان حفاظت محیط زیست کشور است. فرمانده یگان حفاظت در این گفتگو از درخواست اعمال ماده ۴۷۷ و جلب رضایت خانواده متوفی خبر می‌دهد.
با توجه به تعدد پرونده‌های قصاص محیط‌بان‌ها چرا معمولاً سازمان حفاظت محیط زیست نمی‌تواند از محیط‌بان‌ها دفاع کند؟

زمانی که این اتفاق افتاد، خانواده محیط‌بان برومند به دفتر من آمدند و یک وکیل آشنای خودشان را معرفی کردند و خواستند پرونده به این وکیل واگذار شود. ما این وکیل را برای پرونده گرفتیم. کار دنبال شد تا یک جلسه‌ای در دفتر با وکیل پرونده و خانواده محیط‌بان داشتم. در آن جلسه نگران شدم و احساس کردم شاید با توجه به اینکه پرونده حاد است نیاز است که پرونده تقویت شود.

بیشتر بخوانید: جزییات حکم اعدام محیط بان کرمانشاهی 

بر همین اساس دو وکیل دیگر به پرونده اضافه شد؛ بنابراین تعداد وکلای پرونده به سه نفر رسید. پرونده دنبال شد، رأی بدوی اعلام و محیط‌بان ما به قصاص محکوم شد. لایحه اعتراضی نوشتیم و پرونده به دیوانعالی رفت. در دیوان دفاعیات ما احتمالاً مستند و قوی نبود که رأی بدوی تأیید شد. حالا ما دو راه بیشتر نداریم؛ یکی ماده ۴۷۷ است که بر اساس این ماده از رئیس قوه قضائیه بخواهیم وارد شود. جلب رضایت از خانواده متوفی هم یکی دیگر از راه‌های سازمان برای دفاع از محیط‌بان است. ما هر دو راه را باید دنبال کنیم تا بتوانیم محیط‌بان را از قصاص نجات دهیم.

خانواده محیط‌بان موضوع رضایت را دنبال می‌کنند و ما هم در کنارشان هستیم تا بتوانیم رضایت بگیریم. در گذشته هم ما بحث رضایت را دنبال کردیم و افرادی را در حاشیه پرونده فرستادیم که بتوانیم جلب رضایت کنیم. چون احساس می‌کردیم شاید پرونده به قصاص برسد.

همان وکیلی که خانواده انتخاب کردند هم وکیل پایه یک دادگستری است. ۱۰۰ میلیون تومان هم پول گرفته است. وکلای انتخابی شما به انتخاب کارشناس دادگستری اعتراض دارند. می‌گویند کارشناس انتخابی از سوی دادگستری با مناطق چهارگانه آشنایی ندارد.

انتخاب کارشناس دادگستری در اختیار ما نیست. یک تعداد کارشناس سلاح و مهمات در کشور داریم. وقتی پرونده نیاز به کارشناسی دارد، قاضی از یکی از این کارشناس‌ها می‌خواهد پرونده را بررسی کند. ما در لایحه دفاعی به آن کارشناس اعتراض زدیم، ولی خب دیوان اعتراض ما را نپذیرفته و رأی قصاص را صادر کرده است، اما این پایان کار نیست. ما به جد دنبال پرونده هستیم. سازمان نه فقط برای این محیط‌بان بلکه به‌دنبال حقوق همه محیط‌بان‌هاست.

چرا با وجود تعدد پرونده‌ها این ارتباط با دادگستری گرفته نشده که کارشناس آشنا با حوزه محیط زیست و مناطق چهارگانه بررسی پرونده را به عهده بگیرد؟

اصلاً این‌گونه نیست. قانون به ما اجازه نمی‌دهد که بگوییم چه کارشناسی برود. کارشناس باید یک مجوز رسمی از دادگستری داشته باشد. اینکه چه کارشناسی برود نظر قاضی است.قرار نیست شما کارشناس دادگستری را تعیین کنید. من می‌گویم چرا در همه این سال‌ها یک تعامل بین قوه قضائیه و محیط زیست برای تربیت کارشناسان رسمی دادگستری آشنا با محیط زیست انجام نگرفته است؟

دقت کنید، به ما می‌گویند ضابط و به مقام قضایی می‌گویند قاضی. ما از خدایمان است که این اتفاق بیفتد. از کجا می‌دانید در تعاملات‌مان این درخواست را نداشتیم، ولی قاضی این اختیار را دارد.

ما حق اعتراض به نظریه کارشناس را داشتیم، به نظریه کارشناسی هم اعتراض کردیم. اگر ما کارشناس را انتخاب کنیم ممکن است خانواده متوفی اعتراض داشته باشند. کارشناس دادگستری از یک آزمون و فیلتری می‌گذرد.

الان وکیل شما می‌گوید کارشناس دادگستری بدون استعلام از سازمان متبوع شما، منطقه حفاظت شده را منطقه مسکونی اعلام کرده است. قرار نیست شما کارشناس رسمی دادگستری را انتخاب کنید. محیط زیست باید با تعامل دادگستری را به این نتیجه برساند که کارشناس آشنا با مناطق چهارگانه برای پرونده انتخاب کند!

وکیل دارد می‌گوید، اما آیا دیوان هم قبول می‌کند. دیوان هم قضات مجرب در حد بازنشستگی دارد. بالاخره وکیل ما یک اعتراضی دارد، اما دیوان قبول نکرده است. یکی از علت‌هایی که ما به سمت اعمال ماده ۴۷۷ رفتیم همین نظر کارشناسی دادگستری است. ولی الان ما بگوییم کارشناس دادگستری باید با نظر ما انتخاب شود این غلط است. هیچ دستگاهی نمی‌تواند. ما باید لایحه را قوی‌تر کنیم تا بتوانیم حکم را تغییر بدهیم.
چرا پرونده از ابتدا با ادله محکم پیگیری نشد که حکم اعدام صادر نشود؟

ما سلاح دادیم دست محیط‌بان. به محیط‌بان آموزش دادیم و گفتیم برابر قانون استفاده کند، ولی قاضی تشخیص داده که خارج از قانون استفاده شده است.