یارانه ۱.۸هزار میلیارد دلاری کشور‌ها برای تخریب محیط زیست

جامعه ۲۴- تحقیقات جدید نشان می‌دهد دنیا سالانه ۱.۸هزار میلیارد دلار را صرف یارانه‌هایی می‌کند که منجر به نابودی حیات وحش و افزایش دمای کره زمین می‌شود؛ انگار که بشر دارد در انقراض خود سرمایه‌گذاری می‌کند.
اولین ارزیابی بین بخش‌های مختلف دولت‌ها بسیار هشداردهنده‌ست. از معافیت‌های مالیاتی برای دامداری و تولید گوشت در آمازون گرفته تا حمایت‌های مالی از شیوه‌های ناپایدار پمپ کردن آب‌های زیر‌زمینی در خاورمیانه، میلیارد‌ها دلار از هزینه‌های دولتی و پرداخت یارانه به صنایع مختلف باعث تخریب محیط زیست می‌شود.

پرداخت یارانه باید برای زمین مفید باشد

تحقیقات درباره برخی از یارانه‌ها نشان می‌دهد که از بودجه‌های دولتی آشکارا برای آلودگی آب، فرسایش زمین و جنگل‌زدایی سرمایه‌گذاری می‌شود؛ حمایت‌های دولتی که معادل ۲درصد تولید ناخالص ملی کشور‌های جهان است و با اهداف توافقنامه پاریس و مقاصد بازگشت از نابودی تنوع زیستی مغایرت دارد.

نویسندگان این تحقیق که کارشناسان برجسته‌ای در زمینه یارانه‌ها هستند، می‌گویند که بخش قابل توجهی از این ۱.۸ هزار میلیارد دلار را می‌توان برای حمایت از قوانینی استفاده کرد که برای طبیعت و گذار به اهداف کربن صفر خالص مفیدند. اقدامی که شکاف سیاسی روزافزون بر سر هزینه کربن‌زادیی از اقتصاد جهانی را برطرف می‌کند.

به گزارش گاردین در این گزارش از دولت‌ها خواسته می‌شود تا در نشست تنوع زیستی کاپ ۱۵ بر سر هدفی به توافق برسند که تا پایان این دهه آن دسته از یارانه‌هایی را حذف کنند که به محیط زیست آسیب می‌زنند. این نشست اواخر امسال در چین برگزار می‌شود. فعالان محیط زیست امیدوارند در این نشست نوعی توافقنامه پاریس برای طبیعت امضا شود. انتظار می‌رود تا کمپانی‌ها در گزارش‌های محیط زیستی خود درباره دریافت یارانه‌های خود شفاف‌سازی کنند.

بیشتر بخوانید: کمبود اعتبار علت تاخیر در اجرای طرح تنفس جنگل‌ها

کریستینا فیگورس در زمان امضای توافقنامه پاریس رئیس کنوانسیون تغییر اقلیم در سازمان ملل بود. فیگورس با حمایت از این تحقیق می‌گوید که یارانه‌ها کسب‌وکار‌هایی که آن‌ها را دریافت کرده‌اند را در معرض خطر قرار داده. فیگورس می‌گوید: «طبیعت با نرخ هشداردهنده‌ای رو به افول است. ما هیچ‌وقت در این سیاره با این میزان تنوع زیستی کم زندگی نکرده‌ایم. از یارانه‌های آسیب‌زا به جای سرمایه‌گذاری در انقراض خودمان باید برای به اهداف محافظت از اقلیم و طبیعت استفاده شود»

نیاز برای اصلاح قوانین یارانه

بر اساس این گزارش از این ۱.۸ هزار میلیارد دلار،۶۲۰ میلیارد دلار متعلق به صنایع زغال سنگی، ۵۲۰ میلیارد دلار برای بخش کشاورزی، ۳۲۰ میلیارد دلا‌ر برای بهره‌برداری از آب‌ها و ۱۵۵ میلیارد دلار صرف جنگل‌داری می‌شود. برای معدن‌کاری که سالانه میلیارد‌ها دلار به اکوسیستم‌ها آسیب می‌رساند در این گزارش تخمینی زده نشده است.

نبود شفافیت میان دولت‌ها و دریافت‌کنندگان یارانه‌ها نشان می‌دهد که رقم اصلی احتمالا خیلی بیشتر از اینهاست. هزینه ضمنی یارا‌های مضر هم همینطور. سال گذشته صندوق بین‌المللی پول در گزارشی نشان داد که صنایع زغال‌سنگی در سال ۲۰۲۰، ۵.۹ هزار میلیارد یارانه دریافت کرده‌اند، اما بخش اصلی این رقم از هزینه‌های پنهان شکست اجرای پروژ‌هایی است که نمی‌تواند آلوده‌کنندگان را به خاطر گرمایش جهانی و مرگ‌و‌میر بر اثر آن جریمه کنند.

داگ کوپلو، یکی از نویسندگان این گزارش و از بنیان‌گذاران سازمان Earth Track است. در این سازمان کار نظارت بر یارانه‌های تخریب‌کنندگان محیط زیست صورت می‌گیرد. رونالد استیبلیک نیز یکی دیگر از نویسندگان این گزارش و مشاوره ویژه پیشین در اصلاح قانون یارانه‌های سوخت‌های فسیلی در سازمان همکاری و توسعه اقتصادی است. کوپلو و استیبلیک معتقدند که اصلاح قوانین یارانه کمک می‌کند از درآمد صنایع آلوده‌کننده دفاع نکنیم. اجازه می‌دهد انرژی‌های تمیزتر و جایگزین وارد بازار رقابت شوند.

یارانه‌ها کجا باید خرج شوند؟

هلن دینگ، اقتصاددان محیط زیست در موسسه منابع جهانی می‌گوید که اکوسیستم‌ها باید به گونه‌ای احیا شوند که بتوان شکم جمعیت بیشتری را سیر کرد. اگر از یارانه‌های برای حمایت از زراعت جنگل‌داری و کشاورزی کم‌کربن به ویژه در میان کشاورزان مزارع کوچک استفاده شود، کیفیت خاک و سلامت اکولوژیکی زمین نیز بهبود می‌یابد. کشاورزان مزارع کوچک بخش بزرگی از مواد غذایی جهان را تامین می‌کنند. دینگ معتقد است که کشاورزان به ویژه بعد از همه‌گیری کرونا نیاز به دریافت یارانه ندارند. جوامع روستایی باید از این شوک اقتصادی عبور کنند. این یارانه‌ها هم ناکافی هستند و هم عامل جنگل‌زدایی.

توقف نابودی تنوع زیستی

یکی از اهداف پیش‌بینی شده برای توافق تنوع زیستی سازمان ملل، اصلاح قانون پرداخت یارانه به ارزش ۵۰۰ میلیارد دلار در سال خواهد بود. جهان هیچ‌وقت محدودیتی برای توقف از بین رفتن تنوع زیستی تعریف نکرده است. بی‌عملی در برابر قوانین یارانه‌ها یکی از مشکلات اصلی نرسیدن به اهداف دهه گذشته است.

اوا زابی، مدیر اجرایی کسب‌وکار برای طبیعت می‌گوید که کسب‌وکار‌ها اغلب از حجم یارانه‌های صریح و ضمنی که سود می‌برند، ناآگاهند، اما می‌توانند از نفوذ خود برای درخواست تغییر استفاده کنند. زابی می‌گوید: «بسیاری از کسب‌وکار‌ها از دریافت این چنین یارانه‌های مضر برای محیط زیست منفعت می‌برند. این موضوع نباید تابو باشد. ما باید در حرف‌هایمان از حقایق بگوییم و مسیر گردش مالی را درک کنیم». او می‌گوید که معمولا یارانه‌ها با نیت خوب در ذهن ثبت می‌شوند. این یک مشکل شیطانی است. ما باید زمین بازی را مسطح کنیم، چون هم‌اکنون بعضی‌ها از شروع بازی سود می‌برند در حالی که اینگونه نباید باشد.

سال گذشته سازمان ملل گزارش داد که نزدیک به ۹۰درصد یارانه‌هایی که سالانه به کشاورزان پرداخت شده برای سلامت انسان مضر بوده، به بحران اقلیم دامن زده، طبیعت را نابود کرده و با حذف کسب‌وکار‌های کوچک نابرابری را به‌وجود آورده است.

الیزابت امریما، رئیس تنوع زیستی سازمان ملل بر اهمیت این گزارش تاکید می‌کند. این گزارش نشان می‌دهد که چگونه تغییر مسیر، تغییر کاربری یا حذف یارانه‌ها کمک می‌کند تا ۷۱۱ میلیارد دلاری که سالانه نیاز است که بتوان جلوی نابودی طبیعت را تا سال ۲۰۳۰ گرفت و آن را احیا کرد. به گفته امریما هزینه رسیدن به اهداف کربن صفر نیز تامین می‌شود.