ورود ۹۵ درصد فاضلاب شهر‌های خوزستان به کارون بدون تصفیه

جامعه ۲۴- ‌نمی‌شود به اهواز و خرمشهر و آبادان آمد و به ساحل کارون نرفت. پرسه‌های عصرانه و شبانگاهی در ساحلی که نسیم شرجی از سمت رودخانه می‌وزد خاطره ساز و فرحبخش است. رودخانه کارون در سفر طولانی و ۹۵۰ کیلومتری خود در سواحل شهر‌های جنوب است که با مکث نگاه عابران، آن‌ها را به تماشا می‌خواند.

لایروبی نشدن رسوبات رودخانه‌ای، کم آبی، ورود فاضلاب‌های شهری و صنعتی به رودخانه و تصرف حریم ساحل کارون از مشکلات و معضلات دیرپایی است که سهم نگاه و تماشای این ساحل زیبا را از خوزستانی‌ها و ایرانی‌ها می‌گیرد. از همین رو مسئولان استانی خوزستان ساماندهی این ساحل را از اولویت‌های خود اعلام کرده‌اند.

«رضا امینی» شهردار اهواز  با تأکید بر اینکه اولویت نخست شهرداری ساماندهی رودخانه کارون است، گفت: این مسأله می‌تواند در زمینه جذب گردشگر به اهواز مؤثر باشد و زمینه رونق اقتصادی مرکز استان خوزستان را به همراه داشته باشد.

وی یکی از بزرگترین مباحث شهری اهواز را رودخانه کارون و مختصات آن خواند و تصریح کرد: هر چقدر دخالت‌های انسانی در حاشیه رودخانه کمتر باشد کارون جاذبه‌های طبیعی بیشتری خواهد داشت.

وی افزود: یکی از مهم‌ترین برنامه‌های کاری شهرداری ضمن حفظ زیبایی طبیعی کارون، ایجاد مبلمان شهری و نماد‌های خاص و نورپردازی در سواحل کارون است که البته برنامه‌هایی در این خصوص پیشتر اجرا شده، اما در دور جدید مدیریت شهرداری نیز ادامه خواهد داشت. وی با اشاره به اینکه با وجود تلاش‌های صورت گرفته هنوز برخی نقاط رودخانه کارون از لحاظ زیست محیطی در شرایط مناسبی قرار ندارد، افزود: متأسفانه شاهد ورود فاضلاب در برخی مناطق هستیم.

اگر فضای حاشیه رودخانه کارون را به سه بخش بستر آب، فضای سبز و خیابان ساحلی اطراف آن تقسیم کنیم مردم مدت‌هاست در طول رودخانه کارون و در فضای سبز اطراف رودخانه بنا‌هایی مانند رستوران را می‌بینند.

وی گفت: براساس قانون اصولاً هیچ فضای مسقفی نباید درحریم رودخانه‌ها ایجاد شود و متأسفانه در سال‌های گذشته، استانداری دراطراف کارون اقدام به ساخت رستوران یا کتابخانه کرده است.

وی توضیح داد که رودخانه کارون یک رودخانه شمالی جنوبی است که اهواز را به دو منطقه غربی و شرقی تقسیم کرده است که ۹ پل نیز روی آن است و این مسأله قیمت زمین‌های بعد از حاشیه ساحلی را گرانقیمت کرده است و شهر‌داری قاطعانه با هرگونه ساخت و ساز غیرمجاز در حریم رودخانه کارون برخورد خواهد کرد.

تجاوز به حریم کارون

«محمد خانچی» معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار خوزستان تأکید کرد: ما در ساحل کارون در مقایسه با رودخانه کرج با رودخانه خواری مواجه نیستیم. در واقع موردی نداریم که بخش دولتی یا خصوصی آمده باشد بخشی از ساحل را اشغال کرده باشد.اما در برخی نقاط کارون می‌بینیم که رعایت حریم رودخانه صورت نگرفته است که البته این مسأله هم به هیچ عنوان توجیه پذیر نیست.

بیشتر بخوانید: آبنم باران روی چهره خشکسالی

وی افزود: به‌عنوان مثال ما در کارون منطقه (کوت عبدالله) می‌بینیم برخی تجاوز‌ها به حریم رودخانه از سوی مردم صورت گرفته است که آن هم به‌دلیل توان پایین اقتصادی مردم و از سر ناچاری بوده است. در حال حاضر نیز ما برای ساحل‌سازی در کارون و باوی که در دو طرف اهواز هستند به‌دلیل ساخت و ساز‌های غیر قانونی با مشکلاتی مواجه هستیم.

معاون استاندار خوزستان خاطرنشان کرد: استانداری خوزستان با هیچ دستگاه دولتی و خصوصی در بحث تجاوز به حریم رودخانه کارون تعارف ندارد. وی همچنین در خصوص رستوران و کتابخانه موجود در سواحل کارون که از سوی استانداری در سنوات قبل ساخته شده است، گفت: درست است که این رستوران و کتابخانه از سوی استانداری در سال‌های دور ساخته شده، ولی جنبه عمومی دارد و همه مردم از آن استفاده می‌کنند و متعلق به دستگاه خاص یا فردی نیست.

حل مشکل آلودگی کارون از توان استان خارج شده است

از سوی دیگر «صغری رستمی» رئیس اداره پایش و آزمایشات اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان  گفت: در حال حاضر بزرگترین چالش پیش روی کارون ورود آلاینده‌ها از جمله فاضلاب شهری به این رودخانه است. کارون درمسیر خود در خوزستان از شهر‌های مسجد سلیمان، گتوند، شوشتر، باوی، کارون، اهواز، آبادان و خرمشهر می‌گذرد و رودخانه دز نیز که شاخه‌ای از کارون است از دزفول و اندیمشک می‌گذرد.

به گفته رستمی در میان این شهر‌ها در دزفول بخشی از فاضلاب شهری تصفیه می‌شود و خروجی تصفیه شده نیز خیلی مورد تأیید محیط زیست نیست و در اهواز نیز در بخش غربی مقداری از فاضلاب تصفیه می‌شود و در بخش شرقی هم تصفیه خانه ساخته شده، ولی راه‌اندازی نشده است و در مجموع می‌توان گفت ۹۵ درصد فاضلاب‌های شهری این شهر‌ها بدون تصفیه به کارون می‌ریزد.البته این مشکل در اهواز به‌دلیل اینکه کلانشهر است بیشتر است و در فاصله کوتاهی از کارون و در ۲۴ نقطه ورود فاضلاب به کارون را داریم.

وی با اشاره به اینکه طرح فاضلاب اهواز از سال ۱۳۶۹ هنوز به سرانجام نرسیده خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد حل مشکل فاضلاب اهواز نیاز به یک عزم ملی دارد.

ساماندهی رودخانه کارون با لایروبی

در همین حال «سید ابراهیم حسینی» مدیر مهندسی رودخانه‌ها و سواحل سازمان آب و برق خوزستان گفت: از سال ۸۳ تاکنون حدود ۹ هزارو ۵۰۰ میلیون متر مکعب لایروبی در رودخانه‌های استان انجام شده که ۸ میلیون متر مکعب آن در کارون بوده است. وی افزود: مشکلی که ما برای رسوبات و لایروبی کارون داریم این است که تا زمانی که در حوزه‌های بالادست کارون مانند دزفول و شوشتر، آبخیزداری به معنای کامل اجرا نشود این مشکل پابرجا خواهد بود.

وی با اشاره به اینکه رسوب موجود رودخانه کارون در حال حاضر معادل ۲۹ میلیون متر مکعب است، خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم به اهداف ساماندهی چه در بحث گردشگری، چه تفریحی، چه کنترل سیل و حتی زیباسازی کارون برسیم باید بحث لایروبی کارون را به طور جد و به شکل فرا استانی پیگیری کنیم. در قالب توافقنامه‌ای که برای لایروبی رودخانه‌های کارون و اروند داریم اعتباری معادل ۴ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان در نظر گرفته شده است و این در حالی است که در حال حاضر هزینه لایروبی هر متر مکعب رسوب معادل ۱۵۰ هزار تومان می‌شود که با احتساب ۲۹ میلیون متر مکعب اعتباری بالغ بر ۴ هزار میلیارد تو‌مان نیاز دارد و به همین دلیل نیاز است ما ساماندهی کارون را ملی ببینیم. در حال حاضر لایروبی رودخانه‌ها در محدوده شهری و روستایی با وزارت کشور و در خارج از شهر با وزارت نیرو است که اگر نتیجه مطلوب را بگیریم باید این دستگاه‌ها به‌صورت هماهنگ انجام وظیفه کنند.