راهکارهای وزارت علوم برای تحقق شعار سال

جامعه ۲۴   دکتر علی خیرالدین با اشاره به نامگذاری سال ۱۴۰۱ به نام سال "تولید؛ دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین" از سوی مقام معظم رهبری، افزود: چندین سال است که مقام معظم رهبری توجه ویژه‌ای به تولید و اشتغال زایی دارند و با نامگذاری امسال با نام سال "تولید؛ دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین"، این واقعیت را نشان دادند که مسؤولین باید توجه ویژه‌ای به این بخش از اقتصاد دانش بنیان داشته باشند.

وی یکی از بزرگترین مولفه‌های اقتصاد مقاومتی را اقتصاد دانش بنیان دانست و اظهار کرد: طبق اسناد بالادستی تا سال ۱۴۰۴، سهم اقتصاد دانش بنیان در GDP باید به ۵۰ درصد برسد، ولی در حال حاضر این میزان ۳ درصد است و باید همت کنیم که این عدد را به بالای ۵ درصد برسانیم.

خیرالدین با اشاره به تاکیدات مقام معظم رهبری به افزایش ۲ برابری تعداد شرکت‌های دانش بنیان، خاطر نشان کرد: در این راستا وزارت علوم، تحقیقات و فناوری برنامه‌های خاصی را در دستور کار دارد که از آن جمله می‌توان به حمایت از تولیدات شرکت‌های دانش بنیان اشاره کرد.

وی ادامه داد: ایده‌های فناورانه دارای سطوح فناوری (TRL) یک تا ۴ فناوری، باید نمونه آزمایشگاهی آن‌ها عرضه شود و پس از آن این نمونه‌ها در پارک‌های علم و فناوری به نمونه نیمه صنعتی و در نهایت به تولید انبوه برسند که در این مسیر نقش وزارت علوم به ویژه در بخش رویش و تولید شرکت‌های دانش بنیان بسیار مهم است و ما باید پیشران این عرصه باشیم.

معاون نوآوری و فناوری وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با بیان اینکه در این حوزه، این وزارتخانه برنامه‌های متنوعی را در دستور کار دارد، اظهار کرد: این معاونت در وزارت علوم نقش تسهیل گری و بهبود اکوسیستم فناوری و نوآوری در کشور را دارد و در این راستا ما به دنبال تعامل ملی و بین المللی هستیم.

خیرالدین، تعداد پارک‌های علم و فناوری کشور را ۴۹ پارک عنوان کرد و گفت: در حال حاضر ۲۲۴ مرکز رشد و حدود ۱۰ هزار و ۶۰۰ واحد فناور در کشور راه اندازی شده، ضمن آنکه ۶۷۰۰ شرکت دانش بنیان در کشور تشکیل شده که از این تعداد ۴۵۰۰ شرکت، تولیدی و خدماتی است و ما باید تعداد این شرکت‌ها را افزایش دهیم.

وی تعداد شرکت‌های دانش بنیان مستقر در پارک‌های علم و فناوری را ۱۷۰۰ شرکت عنوان کرد که باید از سوی وزارت علوم مدیریت شوند، ابراز امیدواری کرد که با حمایت از شرکت‌های دانش بنیان، اشتغال دانش آموختگان کشور مرتفع شود.

اعطای گرنت فناوری در راستای توسعه فناوری

خیرالدین با تاکید بر اینکه شرکت‌های دانش بنیان حدود ۴۰۰ هزار شغل به طور مستقیم ایجاد کرده‌اند، اظهار کرد: در پارک‌های علم و فناوری ۶۵ هزار شغل دانش بنیان ایجاد شده است و این عدد باید به شدت افزایش یابد و ما برنامه‌های متنوعی را در رابطه با اشتغال زایی دانش بنیان در وزارت علوم در دستور کار داریم.

معاون وزیر علوم اعطای "گرنت فناوری" را نمونه‌ای از این برنامه‌ها ذکر کرد و یادآور شد: در طی این برنامه، دانشجویان تحصیلات تکمیلی که پایان نامه و رساله دکتری دارند، بین ۱۰ میلیون تا ۸۰ میلیون تومان حمایت مادی خواهند شد.

وی اعطای گرنت فناوری به دانشجویان تحصیلات تکمیلی را در راستای تولید فناوری از اجرای پایان نامه‌ها و رساله‌های دکتری دانست و گفت: علاوه بر آن اجرای طرح "دستیار فناوری" نیز از ۳ ماه قبل آغاز شده و در طی آن پارک‌های علم و فناوری میزبان دانشجویان می‌شوند.

خیرالدین در این باره توضیح داد: در این طرح دانشگاه‌ها، دانشجویان خود را که علاقه‌مند به حوزه فناوری هستند به پارک‌های علم و فناوری معرفی می‌کنند و این دسته از دانشجویان به مدت ۶ ماه حقوق دریافت می‌کنند.

به گفته وی، دانشجویان دوره کارشناسی مبلغ یک میلیون تومان، دانشجویان دوره کارشناسی ارشد ۲ میلیون تومان و دانشجویان دوره دکتری ۳ میلیون تومان حقوق دریافت خواهند کرد.

وی اضافه کرد: اجرای این طرح موجب می‌شود که دانشجویان برای ورود به محیط کار آماده شوند.

بورسیه دانشجویان در شرکت‌های دانش بنیان

معاون نوآوری و فناوری وزیر علوم، یادآور شد: علاوه بر آن طرح بورسیه دانشجویان در شرکت‌های دانش بنیان از دیگر طرح‌های وزارت علوم است که در آن شرکت‌های دانش بنیان مجاب می‌شوند که دانشجویان را بورسیه کنند. اجرای این طرح باعث می‌شود که از یک سو شغل آن‌ها تصمین شود و از سوی دیگر دانشجویان برای عرصه‌های صنعتی تربیت شوند.

خیرالدین، ادامه داد: هدف ما از اجرای این طرح آن است که با ایجاد مراکز شد و به ویژه پردیس‌های علم به توسعه اشتغال دانش بنیان کمک کنیم.

وی تاکید کرد: راه اندازی این پردیس‌ها، به ایجاد شرکت‌های دانش بنیان و در نهایت اشتغال منجر خواهد شد.

تمهیدات برای رفع کمبود اعتبارات

معاون وزیر علوم در پاسخ به این سوال که با افزایش اندک اعتبارات پارک‌های علم و فناوری، وزارت چگونه در جهت توسعه فعالیت‌های شرکت‌های دانش بنیان اقدام خواهد کرد، گفت: خوشبختانه از سوی مجلس شورای اسلامی برای حمایت از پارک‌های علم و فناوری و مناطق ویژه علم و فناوری ذیل معاونت فناوری وزارت علوم، اعتبارات خوبی در نظر گرفته شده که در حال حاضر نمی‌توانم عدد آن را اعلام کنم، ولی میزان آن قابل توجه است.

وی با تاکید بر اینکه این اعتبارات علاوه بر بودجه پارک‌ها است، اضافه کرد: در ابتدا اعتبارات پارک‌ها افزایش ۹ درصدی داشت، ولی این میزان در مجلس افزایش بیشتری یافته است.

خیرالدین، افزود: علاوه بر اینها، گرنت فناوری می‌تواند دارای حامیان بخش خصوصی، چون صندوق‌های پژوهش و فناوری، بخش خصوصی و همچنین شرکت‌های بزرگ، چون سایپا و ایران خودرو باشد و از این طریق امیدواریم بتوانیم حمایت بیشتری از شرکت‌های دانش بنیان داشته باشیم.

بیشتر بخوانید: تولید دانش‌بنیان یعنی خودرویی تولید شود که ایربگ آن باز شود

وی تاکید کرد: اطمینان داریم که با نامگذاری سال جاری با عنوان سال "تولید؛ دانش بنیان، اشتغال آفرینی"، رشد خوبی را در حوزه فناوری داشته باشیم و گفتمان فناوری و نوآوری در کشور افزایش یابد؛ چرا که در چند روز اخیر مسؤولین و رییس جمهور عزم خود را جزم کردند تا بتوانند شرکت‌های دانش بنیان و اکوسیستم نوآوری و فناوری را تکمیل کرده و توسعه دهند.

دو چالش بزرگ دانش بنیان‌ها

معاون نوآوری و فناوری وزیر علوم، حوزه‌های کشاورزی، صنعت ساختمان و نفت را از حوزه‌های فناورانه اولویت دار در کشور نام برد و افزود: امیدواریم طرحی را پیاده سازی کنیم که شرکت‌های بزرگ دانش بنیان به این حوزه‌ها ورود کنند و از آن‌ها حمایت شود.

وی با اشاره به بازدید‌هایی که از شرکت‌های دانش بنیان داشته است، گفت: در این بازدید‌ها مشاهده کردیم که شرکت‌های دانش بنیان با دو چالش عمده "نقدینگی" و "فروش محصولات دانش پایه" مواجه هستند.

خیرالدین یادآور شد: متاسفانه سیستم اقتصاد سنتی برای پذیرش محصولات دانش بنیان مقابله می‌کند و از سوی دیگر صدور مجوز‌های لازم برای عرضه محصولات شرکت‌های دانش بنیان به بازار، زمان بر است؛ به گونه‌ای که شرکت‌ها برای دریافت مجوز فروش محصولات خود به ۲ تا ۳ سال زمان نیاز دارند.

وی ادامه داد: از این رو برای تحقق اهداف مد نظر مقام معظم رهبری در زمینه افزایش دو برابری شرکت‌های دانش بنیان نیاز داریم تا بوروکراسی‌ها حذف شود، قوانین را اصلاح کنیم و در حوزه صدور مجوز‌ها تسهیل‌گری صورت گیرد.