بازگشایی مدارس؛ حضور گرم یا استقبال سرد
با وجود اینکه بسیاری از خانوادهها فرزندان خود را راهی مدرسه نکردند، سخنگوی وزارت آموزش و پرورش میگوید: استقبال دانش آموزان خوب بوده و با کاهش زمان حضور در کلاس و تهویه بهتر، نگرانیها برطرف میشود
جامعه ۲۴- روز موعود رسید و عاقبت همه بچهها به مدرسه رفتند. البته همه نرفتند، اما وزیر آموزش و پرورش از خانوادهها خواست همکاری کنند و دانش آموزان را به مدرسه بفرستند. با گذشت ۲۵ ماه از ورود ویروس کرونا به کشور، درهای مدارس به روی همه بچهها باز شد. در طول ۲ سال گذشته، بارها درهای مدارس برای حضور دانشآموزان باز شده، اما برای رفع اشکال، امتحاندادن و گاهی هم برای حضور در مدرسه البته بهصورت گروهی. با بهبود روند وضعیت کرونا در کشور اسفند سال گذشته مقرر شد که مدارس کشور بازگشایی شوند. تفاوت این بازگشایی با مدلهای گذشته این است که همه دانش آموزان باید به مدرسه بروند و هیچ گروه بندی انجام نمیشود؛ یعنی همه دانشآموزان کلاس از شنبه تا چهارشنبه در ۵ روز با هم به مدرسه میروند. اما آیا همه چیز به همین راحتی اتفاق میافتد؟
۳ گروه دانش آموزان مدرسه نروند
در این ۲ سال که همه دانشآموزان به شبکه شاد و آموزش از راه دور عادت کرده بودند، مدل زندگی بعضی خانوادهها نیز تغییر کرد. بعضی حتی شهر محل زندگی خود را تغییر دادند و بعضی با ایزولهبودن بیش از اندازه حالا برایشان سخت است بخواهند در فضایی عمومی زندگی کنند. اما با این حال فقط ۳ گروه از دانش آموزان هستند که میتوانند به مدرسه نروند؛ دانشآموزانی که مبتلا به کرونا هستند، یا علائم ابتلا به بیماری کرونا را دارند یا مبتلا به بیماری زمینهای هستند. این دانشآموزان با مجوز پزشک و هماهنگی والدین میتوانند همچنان از بستر شبکه آموزشی «شاد»، آموزشهای درسی را دنبال کنند؛ بنابراین دیروز به روال اول مهر در مدارس بهویژه دوره ابتدایی، جشن کوچکی برای حضور دانشآموزان برگزار شد. بعضی مدارس با دودکردن اسپند و شاخهگل به استقبال بچهها رفتند و بعضی هم هدیههای کوچکی به بچههای مدرسه بهویژه پایههای پایینی اهدا کردند. والدین دانشآموزان دبستانی هم همراه بچهها به مدرسه آمدند تا بعد از مدتها دوری فرزندانشان از مدرسه و کلاس درس، آنها را همراهی کنند و از وضعیت مدارس بهویژه رعایت پروتکلهای بهداشتی مطمئن شوند.
بیشتر بخوانید: سلامت دانش آموزان مهم است/ بررسی افزایش زمان سال تحصیلی
رعایت پروتکلهای بهداشتی در مدارس نیز ازجمله الزاماتی است که وزارت آموزش و پرورش عنوان کرده که به آن پایبند است. مدارس برای حضور دانشآموزان ضدعفونی و آماده شده. انجام واکسیناسیون، استفاده از ماسک، خودداری از حضور در مدرسه درصورت داشتن علائم بیماری، استفاده از لوازمالتحریر شخصی، همراه داشتن بطری آب شخصی، شستوشوی مداوم دستها، خودداری از دستزدن به چشمها و دهان، استفاده از مُهر و جانماز شخصی در نمازخانه مدارس، پرهیز از دستدادن و پرهیز از خوردن و آشامیدن در فضای بسته ازجمله اصول بهداشت فردی است که هنگام حضور دانشآموزان در مدرسه باید رعایت شود.
۷۷ درصد خانوادهها با مدرسه موافق بودهاند
هرچند بعضی هنوز محیط آموزشی را برای حضور دانشآموزان از خطر کرونا امن نمیدانند و معتقدند خطر شیوع کرونا پس از مسافرتها و دیدارهای نوروزی بالا خواهد رفت. مشاهدات میدانی هم نشان میدهد برخی والدین هنوز برای فرستادن بچههایشان به سرکلاسهای درس تردید دارند.
نایبرئیس کمیسیون اجتماعی مجلس در توییتی بازگشایی یکباره مدارس و دانشگاهها را بیتدبیری و خطرساز دانست. سیدکریم حسینی نوشت بازدید و سفرهای نوروزی، آغاز ماه مبارکرمضان و فصل گرم، ضعف بدنی روزهدار و استرس رعایت پروتکلها راندمان تحصیلی را کاهش میدهد. این موارد دغدغه بسیاری از خانوادهها نیز بوده است. مضاف بر اینکه آموزش و پرورش شرط فاصلهگذاری فیزیکی دانشآموزان را حذف کرده است.
صادق ستاریفرد، سخنگوی آموزش و پرورش میگوید که فرزند خودش در مقطع چهارم ابتدایی در مدرسهای دولتی در میدان خراسان تهران درس میخواند و در کلاس حاضر شده است. او با توجه به اینکه فضای مدارس تا حد امکان برای حضور دانشآموزان امن شده است میگوید: «برای بازگشایی مدارس نظرسنجیهایی انجام شده و ۷۷ درصد خانوادهها با آموزش حضوری موافق بودهاند. اگر عدهای در فضای مجازی چالشهایی ایجاد میکنند، نشان از همه جامعه نیست. موضوع شیوع کرونا اگر قرار است بهصورت علمی کنترل شود، باید بدانیم که همه مجامع علمی دنیا به آموزش حضوری و در کلاس توصیه و تأکید کردهاند و اعلام میکنند مدارس باید نخستین مراکزی باشند که بازگشایی میشوند و آخرین جایی که تعطیل خواهند شد. درحالیکه اکنون همه مکانها دایر شده و مردم به سفر میروند و از نقاط مختلفی بازدید کرده و در آن حضور دارند، حال آنکه هنوز مدارس غیرحضوری است.»
ستاریفرد همچنین به این اشاره میکند که کشورهای دیگر به سمت آموزش حضوری رفته و در مدت کمی این آموزش ترکیبی (حضوری و مجازی) را به آموزش حضوری بدل کردهاند. متخصصان تعلیم و تربیت معتقدند آموزش مجازی جایگزین مدرسه نخواهد بود و صرفا بهصورت مکمل مطرح است. درحالیکه دوره بازگشت ما به مدرسه طولانی شده است.
سخنگوی آموزش و پرورش میگوید: «ما در ۳ سال تحصیلی درگیر کرونا بودهایم. درنظر بگیرید دانشآموزی که سال ۹۸ کلاس اول را میگذرانده، فقط نیمی از حروف را یاد گرفته بود که کرونا باعث تعطیلی مدارس شد و سال ۹۹ و امسال نیز بدون حضور در کلاس دوره خود را گذرانده است. امکان آموزش و انتقال مهارتها در آموزش حضوری وجود دارد، درحالیکه در آموزش مجازی چنین امکانی فراهم نیست. بسیاری از دانشآموزان در این دوران گرفتار افت تحصیلی در همه درسها شدهاند. این در همه پایهها براساس آزمون و ارزشیابیها مشخص و مشهود است. مهارت زندگی، ورزشی، حرکتی و شغلی از طریق فضای مجازی ممکن نیست.»
ستاد تصمیم گرفت، آموزش و پرورش اقدام کرد
ششم فروردینماه ستاد ملی کرونا تصمیم گرفت مدارس حضوری شود و آموزش و پرورش سعی کرد در این مدت فضای لازم و مقدمات آن را فراهم کند. ستاریفرد میگوید که تا پیش از این نیز ۲۶ درصد دانشآموزان در ۶ ماه گذشته در مناطق روستایی و شهرهای کمجمعیت آموزش را حضوری دریافت کرده و امتحان ترم دانش آموزان حضوری برگزار شده است. از نظر او این آمادگی وجود داشته تا پس از ترم دوم نیز آموزشها حضوری دنبال شود که متأسفانه سویه جدید اومیکرون غالب شد و اجازه میزبانی به آموزش و پرورش نداد.
او میگوید: «با رعایت مراقبتهای بهداشتی، تهویه کلاسی، بهداشت فردی و محیطی در مدارس حاضر خواهیم شد. نرخ واکسیناسیون در کشورمان نیز در مقایسه با دیگر کشورها و آندسته که آموزش را مدتی است کاملا حضوری کردهاند بهتر است. ۹۵درصد فرهنگیان دوز اول واکسن کرونا و ۹۲ درصد دوز دوم و در حدود ۵۳درصد معلمان دوز سوم را دریافت کردهاند و نسبت به سایر اقشار، جامعه فرهنگیان در این امر پیشرو بودهاند؛ همچنین ۹۲ درصد دانشآموزان بالای ۱۲سال نیز دوز اول و ۸۰درصد دوز دوم را دریافت کردهاند. با این حال، کرونا تأثیراتی در تحصیلات دانشآموزان داشته.»
«وزارت آموزش و پرورش در ادامه نیز تابع تصمیمات ستاد ملی مقابله با کرونا خواهد بود. با این تأکید که آموزش حضوری حق دانشآموزان است، زیرا بسیاری از دانشآموزان امکان خرید بسته اینترنتی، دانلود و آپلود فایل و... را در این مدت نداشتند. این نوع ناتوانی در ارتباط برای بسیاری از دانشآموزان استرس، انزوای اجتماعی و احساس تنهایی ایجاد کرده است. ما در تربیت نسل کرونایی همچنان درگیر بازگشایی مدارس هستیم درحالیکه در دنیا به مسائل دیگری از تأثیر این بیماری در دانشآموزان توجه شده است.»
تا امروز هم از هر ۵ کلاس یکی حضوری بوده
با همه ایرادها و نقدهای وارد شده، بازگشایی مدارس با روز نخست ماه رمضان و پایان تعطیلات همراه شد و سخنگوی وزارت آموزش و پرورش معتقد است بنا به آمارهای اعلام شده از مناطق و شهرها، استقبال خوبی از بازگشایی مدارس شده است: «طبق آمارهای اعلام شده این استقبال مطابق با انتظار ما بوده و امیدواریم بعضی موانع مانند سرویس دانشآموزان در کلانشهرها نیز در چند روز آینده حل شود. با توجه به اینکه در همین ماههای گذشته نیز از هر ۵ کلاس یک کلاس حضوری برگزار میشده یا بهعبارتی ۲۵ درصد از کلاسها حضوری برگزار میشدند، نگرانی بعضیها این است که در بعضی شهرها تراکم بیشتر باشد. برای این مسئله نیز فکر کردیم تا با کاهش زمان حضور در کلاس و تهویه بهتر کلاس این نگرانی را برطرف کنیم. اینکه با وجود چنین مشکلی دانشآموز در کتابخانه، آموزشگاه و دیگر فضاهای مدارس و برنامههای دیگر مدارس باشد.»
شاید بتوان با بازگشایی مدارس امیدوار بود که آمار ترک تحصیل دانشآموزان نیز با کاهش روبهرو شود. رضوان حکیمزاده، معاون ابتدایی وزارت آموزش و پرورش مدتی پیش درباره تأثیر کرونا بر افزایش ترک تحصیل دانشآموزان این آمار را پیش از کرونا ۳۹ هزار و ۷۸۸ دانست و اعلام کرد کودکان بازمانده از تحصیل در پایه اول ابتدایی در کشور در کرونا ۸۷هزار تن شدهاند.
درحالیکه ستاریفرد در اینباره نیز به ما میگوید: «فقدان دسترسی دانشآموز به آموزش مجازی و کیفیت حداقلی این نوع آموزش و اینکه همه اهداف تربیتی فراهم نشود، باعث شد والدین فرزند خود را راهی مدرسه یا آموزش مجازی نکنند. اما آموزش و پرورش با تمهیدات لازم بهداشتی و حضور دانشآموزان در برنامههای باکیفیت تربیتی در این بازه زمانی ۴۵ روزه تا پایان سال تحصیلی تلاش خواهد کرد نسبت به افت تحصیلی و یادگیری اقدام کند.» او از خانوادهها خواست تا نسبت به حضور فرزندشان در مدرسه همکاری کنند تا با آموزش باکیفیت نسبت به دانشآموزش خدمات لازم ارائه شود.