بودجه‌ی شوخی؛ ترفند ضرغامی برای هبه میراث فرهنگی به بخش خصوصی؟/ مصادره به مطلوب میراث فرهنگی به نفع یک ایدئولوژی خاص

جامعه ۲۴- میراث فرهنگی کشور به گفته بسیاری از کارشناسان این حوزه وضعیت مناسبی ندارد، این در حالیست که بودجه مناسبی برای آن‌ها در نظر گرفته نمی‌شود چنانکه به گفته عزت‌الله ضرغامی وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برای هر اثر تاریخی تنها ۳۰ هزار تومان بودجه در نظر گرفته است، با این وجود مطالبه‌گری مردم هر روز نسبت به حفظ و حراست از میراث فرهنگی و تاریخی خود افزایش پیدا می‌کند.

بودجه ۳۰ هزار تومانی برای هر اثر تاریخی

به گزارش جامعه ۲۴ ، ضرغامی در روز‌های گذشته با انتقاد از بودجه اختصاص یافته به میراث فرهنگی اظهار کرد: با وجود اعتبارات محدودی که داریم و به ازای هر اثر تاریخی فقط ۳۰ هزار تومان بودجه داریم، این رقم تقریبا شوخی است. امیدواریم شهرداری‌ها و نهاد‌های محلی همکاری کنند. تا زمانی که پایداری ایجاد نشود، امکان استفاده وجود ندارد که در این خصوص تصمیم‌گیری خواهد شد.

این گفته‌های ضرغامی در حالی است که درآمد اماکنی مانند موزه‌ها و برخی سایت‌های تاریخی به صورت مستقیم صرف هزینه‌های نگهداری و تعمیرات آن‌ها نمی‌شود بلکه به خزانه وزارت‌خانه بازگشته و در بین سه حوزه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی تقسیم می‌شود.

میراث فرهنگی به مثابه مقوله‌ای حاکمیتی

فاطمه علی‌اصغر، کارشناس میراث فرهنگی در گفتگو با جامعه ۲۴ با بیان اینکه میراث فرهنگی از جمله مقوله‌های حاکمیتی است، گفت: در زمان دولت اصلاحات که حسین مرعشی ریاست میراث فرهنگی (سازمان) را بر عهده داشت گردشگری و صنایع دستی به این سازمان افزوده می‌شوند، درحالی‌که تا پیش از این گردشگری زیر نظر سازمان جهانگردی و اتومبیلرانی اداره می‌شد و قرار بود که از گردشگری درآمدزایی ایجاد کنند.

درآمدی که از موزه‌ها دریغ شد

وی افزود: تا پیش از این تاریخ، درآمد موزه‌ها و سایت‌های تاریخی به خود آن‌ها اختصاص می‌یافت و مسئولان اداره کننده آن‌ها می‌توانستند به برنامه‌ریزی برای توسعه و نگهداری آن‌ها بپردازند، اما پس از آن تاریخ در آمد موزه‌ها دیگر برای خود آن‌ها نبود و این موضوع تأثیر بدی بر روی آن‌ها گذاشت.

بیشتر بخوانید: شیرجه بدن دیوانه، در حوض روغن

این کارشناس میراث فرهنگی ادامه داد: از سوی دیگر همیشه این فقر بودجه‌ای برای میراث فرهنگی وجود داشته است. وزارتخانه شدن آن هم با هدف اخذ بودجه‌های بیشتری بود که عملا می‌بینیم چنین اتفاقی رخ نداده است.

وی بیان کرد: همچنین قرار بود با توسعه گردشگری درآمدی از این بخش هم به میراث فرهنگی تزریق شود، اما دیدیدم که گردشگری کشور نه‌تنها توسعه پیدا نکرد که حتی برخی باند‌ها به وسیله برخی رانت‌ها تشکیل شدند که با فساد‌های موجود عملا بازی از دست سازمان میراث فرهنگی خارج شد. همزمان با این موضوع فراهم شدن بستر‌های گردشگری نیاز به پول داشت که عمده آن از بخش میراث فرهنگی تأمین شد.

آیا بودجه ۳۰ هزار تومانی برای هر اثر تاریخی منطقی است؟

علی‌اصغر در ادامه با اشاره به سخنان ضرغامی در مورد بودجه ۳۰ هزار تومانی برای هر اثر تاریخی گفت: اگرچه میراث فرهنگی چه از طرف بودجه و چه از مباحث دیگر مورد اجحاف قرار گرفته است، اما ما یک حجم بسیار وسیعی از آثار تاریخی و میراث فرهنگی داریم که اتفاقا همه آن‌ها زیر نظر میراث فرهنگی نیستند. بخشی در اختیار شهرداری‌ها، بخش‌هایی نیز در اختیار اوقاف و بنیاد جانبازان است. ضرغامی در موضوع بودجه همه این آثار را در نظر گرفته است، اما این پرسش مطرح می‌شود که آیا برای نگهداری و تعمیر این آثاری که در دست نهاد‌های دیگر است تاکنون میراث فرهنگی وارد عمل شده است یا خیر؟ در حالی که وزارت میراث فرهنگی تمامی این‌ها را رها کرده، اما در موضوع بودجه آن‌ها را در نظر می‌گیرد و به رسانه‌ها اعلام می‌کند به همین دلیل رقم ۳۰ هزار تومان نمی‌تواند منطقی باشد.

وی ادامه داد: همچنین برای جایی مانند پاسارگاد از دولت قبل ردیف بودجه ملی برای آن در نظر گرفته شده است. باید از وزیر میراث فرهنگی پرسید آیا چنین بودجه‌ای به این وزارتخانه می‌رسد یا خیر؟

مصادره به مطلوب میراث فرهنگی

علی‌اصغر یادآور شد: در طول چهل سال گشته ایران‌گرایی و علاقمندی به میراث فرهنگی در میان مردم افزایش پیدا کرده و به تبع آن مطالبه‌گری نیز افزایش یافته است. با این حال دولت نسبت به این علاقمندی مردم به این میراث عقب هستند.

وی ادامه داد: از زمان دولت احمدی‌نژاد سعی شد نماد‌ها و میراث فرهنگی در خدمت ایدئولوژی دولت مصادره به مطلوب شود. وزیر میراث فرهنگی کنونی نیز از همان طیف فکری است و در واقع از میراث فرهنگی برای آینده کار خود استفاده می‌کنند.

این کارشناس و روزنامه‌نگار میراث فرهنگی بیان کرد: در همه جای دنیا بخشی از بنیان‌های سرمایه اجتماعی را بر مبنای تاریخ و هویت تاریخی گذاشته‌اند و بر همین اساس به میراث تمدنی و فرهنگی خود توجه ویژه‌ای نشان می‌دهند. الان کشور ما علی‌رغم وجود این همه آثار تاریخی از تمامی دنیا عقب است.

نالیدن از بودجه برای هبه میراث فرهنگی به بخش خصوصی

وی یادآور شد: یکی از نگرانی‌ها در مورد آثار باستانی و سایر میراث فرهنگی به بهانه نداشتن بودجه،قرار گرفتن آن‌ها در دست بخش خصوصی به وسیله رانت است. به نظر می‌رسد این تبلیغات و اعلام نگرانی ضرغامی در مورد بودجه بهانه‌ای برای این موضوع باشد که امکان فساد هم در این حوزه بسیار زیاد می‌شود.