بیم و امید‌ها برای بارداری ایران

جامعه ۲۴- حسن اکبری سرپرست معاونت محیط زیست طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست چند روز پیش در جریان یک گفتگوی رسانه‌ای اعلام کرد: شواهد نشان می‌دهد که احتمال بارداری «ایران» یوزپلنگ تحت اسارت در استان سمنان بالاست.

نیمه اردیبهشت احتمال زایمان «ایران»

براساس گزارش بهرنگ اکرامی دامپزشک معتمد سازمان محیط زیست که آزمایش‌های مامایی ایران بر عهده دارد، نتایج تمام آزمایشات و علائم ظاهری در آخرین معاینه‌ای از او به عمل آمد بارداری «ایران» را تایید می‌کند.

اگر هفتم بهمن را روز صفر حاملگی «ایران» در نظر بگیریم دوازدهم اردیبهشت، یعنی نود و پنج روز پس از بارداری باید منتظر زایمان این یوزپلنگ ایرانی باشیم.

مشکل ژنتیکی یوزپلنگ‌ها شانس بارداری‌شان را پایین آورده است

اما حمید میرزاده کارشناس و فعال محیط زیست با اشاره به اینکه یوزپلنگ‌ها به صورت طبیعی مشکل ژنتیکی دارند و به همین دلیل هم از لحاظ جمعیتی دچار مشکل شده اند، گفت: شانس بارداری یوزپلنگ در شرایط عادی ۱۵ تا ۲۰ درصد است.

وی ابراز داشت: به همین دلیل احتمال سقط، مرده به دنیا آمدن توله، و یا تلف شدن یوزپلنگ در ۱۰ روز اول تولد را نباید در پروژه‌ای مثل نگهداری یوز‌ها در شرایط نیمه اسارت فراموش کرد. ضمن اینکه در بهترین شرایط هم اگر یوزپلنگی متولد شود، امکان معرفی آن به طبیعت وجود ندارد.

حفظ زیستگاه مهمتر از تکثیر در اسارت

میرزاده با اشاره به اینکه زیستگاه‌های یوزپلنگ همچنان دارای آسیب‌های جدی و تعارضات گسترده است، ابراز داشت: هرچند انجام پروژه‌های تحقیقاتی مثل احیا در شرایط اسارت به منظور شناسایی رفتار‌های یوزپلنگ کمک کننده است، اما با توجه به اینکه شرایط دو زیستگاه شمالی زادآوری وجود دارد، و می‌دانیم که در زیستگاه جنوبی یوزپلنگ‌هایی داریم و خارج از این دو محدوده هم احتمال وجود یوز‌هایی وجود دارد، بهترین راه حفظ و احیای زیستگاه، و صیانت از کریدور‌های عبور و مرور آنهاست.

بیشتر بخوانید:  یوز‌های در اسارت توران، در یک قدمی زادآوری

این کارشناس محیط زیست یادآور شد: در صورت موفقیت ایران و در ادامه پروژه احیا در شرایط نیمه اسارت، می‌توانیم امیدوار باشیم که در نسل‌های سوم و چهارم یوزپلنگ‌های متولد شده برنامه رهاسازی در طبیعت را داشته باشیم. اما در هر صورت بازگرداندن جمعیت از دست رفته سخت است و با شکست مواجه شده است.

هر یوزپلنگ ماده در هر دوره زایمان به صورت میانگین ۲ تا ۶ توله به دنیا می‌آورد

وی با اشاره به اینکه در سال ۱۹۸۹ در سایت نامبیای آفریقای جنوبی نیز دو توله یوزپلنگ در شرایط اسارت بعد از ۲۰ سال اجرای طرح احیا، متولد شدند که به فاصله کوتاهی بعد از زایمان مردند، گفت: به صورت میانگین هریوزپلنگ ماده در هر زایمان ۲ تا ۶ توله به دنیا می‌آورد.

سرنوشت توله یوز‌های پس از تولد در شرایط اسارت چه می‌شود؟

مرتضی پورمیرزای، مدیرعامل انجمن یوزپلنگ ایرانی درباره باردار شدن «ایران» اینطور توضیح داد که این اتفاق به خودی خود خوب است، اما به نظر من نقطه پراهمیت این موضوع این است که بعد از به دنیا آمدن این توله‌ها چه برنامه‌ای برای آن‌ها در نظر گرفته‌اند. چون هنوز «ایران» مادر این توله‌های احتمالی رفتار‌های یوزپلنگ طبیعی را یاد نگرفته‌اند، هنوز شکار نگرفته و این مساله مهمی است که بتواند رفتار‌های طبیعی داشته باشد؛ و بهتر بود پیش از اجرای پروژه بارداری این را به او یاد بدهند.

وی جفت‌گیری و بارداری را الزاما موفقیت آمیز ندانست و گفت: اگر برنامه‌ای برای این فرصت به وجود آمده نداشته باشیم توله در اسارت صرفا خرج تکثیر را افزایش می‌دهد و در اصطلاح نون خور اضافه است.