سرشماری هوشمندانه مهاجران افغانستانی راهبردی شایسته

دکتر رضا غنی لو*

جامعه ۲۴- در بحبوحه جنگ روایت‌ها و جعل ویدئو و سند بر علیه تهدیدات افاغنه مهاجر در ایران و متقابلا تشدید فضای ایران هراسی در افغانستان، به نظر می‌رسد همه ما اعم از از عوام و خواص قربانیان مهندسین افکار عمومی و اساتید عملیات روانی شده ایم و احساسات جای تعقل و منطق را گرفته است.
برای فائق آمدن بر این فضای برساخته که نتیجه آن در صورت عدم هوشیاری می‌تواند اتلاف انرژی و هزینه‌های جانبی به دو ملت دارای سابقه دیرینگی فرهنگی باشد، زعمای قوم باید بهره برداری از اصول سواد رسانه ای، به دنبال روشنگری رویداد‌ها و شبه مستندات ارائه شده در فضای مجازی باشند تا نقشه‌های بدخواهان دو ملت نقش بر آب شود.

در اخبار متفرقه شنیدن یک خبر کم رنگ و غیر رسمی از مدیرکل اتباع خارجه وزارت کشور مبنی بر شروع سرشماری اتباع افغان بصورت خود اظهاری و داوطلبانه دربازه زمانی ۲ ماهه با مراجعه به دفاتر کفالت اتباع خارجه در تمامی شهر‌ها و سراسر کشور و ثبت مشخصات هویتی آنان (مانند اثر انگشت و...) از آن جهت باعث خوشوقتی است که دست روی یک نقطه ضعف استراتژیک به ارث رسیده از دولت‌های سابق گذاشته است.

به راستی بدون اشراف اطلاعاتی چگونه می‌توان معضلی را سیاستگذاری، برنامه ریزی و کنترل کرد. در مصاحبه‌های مسئولان در ماه‌های جاری هرکسی تعداد مهاجران مجاز و غیر مجاز را از ۳ میلیون تا ۸ میلیون نفر بیان داشته، این یعنی ضریب خطای احتمالی بیش از ۵۰ درصد است که در نظام آماری غیر قابل قبول است.
از هوشمندی این طرح جدید چند نکته قابل تامل بود، اول اینکه هیچ اجبار و فشاری برای آن دیده نشده بلکه یک مشوق سراسری مجوز موقت سه ماهه برای تمام ثبت نام کنندگان در همان روز بدون نیاز به مدارک هویتی مسلم الصدور که قابل تمدید هم هست پیش بینی شده است پس اتباع افغان دیگر ترسی از نداشتن ویزا یا شناسنامه و... ندارند.

بیشتر بخوانید: موبایل قاپ تکرو، افغان بود

دوم آنکه این کار به بخش خصوصی (دفاتر کفالت) در سطح کشور در مدت چند ماه موکول گردیده و این از تجمع افراد در یک یا چند روز خاص خواهد کاست و هزینه‌های بیهوده بر آنان تحمیل نخواهد کرد.

البته این گونه طرح‌ها اگر با اراده فرابخشی مبنی بر انسداد و کنترل فیزیکی و الکترونیکی مرز‌ها هماهنگ نباشد، ورود اتباع خارجه جدید به عنوان متغیر مزاحم نتیجه زحمات را فرو خواهد کاست.

پر واضح است که با تثبیت اقتصادی در افغانستان و تعدیل سیاست‌های واگرایی فرهنگی و ملی در آنجا این موج مهاجرت به زودی کاهش خواهد یافت و شاید حتی مانند سال ۱۳۹۹ روند نزولی هم پیدا کند، ولی اصل اول برای دو ملت مسلمان و همسایه حفظ کرامت انسانی و احترام به قوانین یکدیگر است.

*امنیت پژوه