قیچی کردن موی دانش آموزان؛ بازگشت به عهد حجر؟/ نیک‌نژاد: برخی معاونان مدارس همچنان با شلاق بین دانش آموزان می‌چرخند!

جامعه ۲۴- بعد از دو سال از آمدن کرونا، بالاخره از ۱۴ فروردین امسال در‌های مدارس کشور به روی دانش‌آموزان باز شد، دانش آموزانی که تقریبا دو سال را به صورت مجازی درس آموختند.

از همان روز‌های اول بازگشایی مدارس، کلیپ‌هایی در فضای مجازی دست به دست می‌شد مبنی بر اینکه در برخی مدارس، دانش‌آموزان تنبیه می‌شوند.

چند روزی از انتشار خبر کوتاه کردن مو‌های یک دختر بچه توسط دبیر پرورشی مدرسه گلستان نگذشته بود که خبری دیگر از شهرستان فسا استان فارس منتشر شد که اقدام مشابهی این بار در سطح وسیع‌تری رخ داده است و طی آن یک ناظم در مدرسه‌ای دست به اقدامی عجیب زده و موهای دانش آموزان را با قیچی کوتاه کرده تا مجبور شوند مو‌های خود را اصلاح کنند.

این رفتار معاون مدرسه آنقدر عجیب بود که دوران ذهن‌ها را به سمت دهه ۶۰ برد، دهه‌ای که دانش آموزانش تنبیهات مختلفی از شلنگ خوردن و در سرما ماندن و کوتاه کردن مو با قیچی را تجربه کرده‌اند.

اینکه چرا یک معاون مدرسه در دهه حاضر چنین تنبیه سخیفی را آن هم در حضور ده‌ها دانش آموزان برای برخی دانش آموزان ولو خاطی انتخاب می‌کند، خود محل بحث است، بحثی که می‌توان عوامل مختلفی را برای آن برشمرد. از جمله اینکه برخی معتقدند ماجرای کش‌دار شدن اجرای رتبه‌بندی معلمان و وضعیت نامناسب معیشتی اغلب معلمان که برای گذران زندگی ناچار به انتخاب شغل دوم و حتی سوم شده‌اند می‌تواند از عواملی باشد که باعث عصبی شدن فرهنگیان و عنان از کف دادن آنها در برخی مواقع در مواجهه با دانش آموزان شده است.

از سوی دیگر برخی نیز معتقدند در انتخاب و گزینش معلمان دقت لازم صورت نمی‌گیرد و معلمان با کمترین آزمون‌های روانشناسی و شخصیت‌شناسی وارد سیستم تعلیم و تربیت می‌شوند.

تنبیه دانش آموزان نتیجه ساختار ناکارآمد آموزش و پروش است

محمدرضا نیک نژاد عضو کانون صنفی معلمان تهران در خصوص کلیپ کوتاه کردن موی دانش آموزان با قیچی و اتفاقات اخیری که در برخی مدارس رخ داده است به جامعه ۲۴ گفت: این مدارس عموما در شهرستان‌ها هستند و یا در مناطق پایین شهر قرار دارند.

بیشتر بخوانید: چرا تنبیه دانش آموزان تمامی ندارد؟/ ریشه‌های خشونت علیه دانش‌آموزان؛ نبود صلاحیت رفتاری یا مشکلات معیشتی معلمان

وی افزود: بنده ۲۶ سال سابقه تدریس در مدارس مختلف را دارم و تحقیقات زیادی در این خصوص انجام داده‌ام اما تاکنون و در سال‌هایی که معلم بوده‌ام مدرسه‌ای را ندیده‌ام که اینگونه با دانش آموزان برخورد کند، اما قطعا اینگونه مدارس وجود دارد و این صرفا یک نمونه‌ بود و قطعا نمونه‌های دیگری نیز در مناطق حاشیه‌ای و شهرستانی وجود دارد. اگرچه این روند برخورد با دانش آموزان موردی است و کاهش پیدا کرده اما هنوز به صفر نرسیده است.

نیک نژاد در خصوص اینکه چه کسانی مسئول رخ دادن چنین اتفاقاتی هستند، گفت: طبیعتا آموزش و پروش مسئول است. در روند پرورش نیرو‌ها است که چنین اتفاقاتی روی می‌دهد، در چنین روندی بسیاری از معلمان، مدیران و معاونان حقوق و وظایف خود را نمی‌شناسند و نسبت با آن آگاه نیستند.

عضو کانون صنفی معلمان تهران تاکید کرد: روند پرورش معلمان در ساختار آموزش و پرورش، روند ابتر و ناکار آمدی است. این روند نه به لحاظ آموزشی به دانسته‌های معلمان اضافه می‌کند و نه به لحاظ حقوق و وظایفی که معلم باید بداند و رعایت کند. در بسیاری موارد معلمان حتی به حقوق دانش آموزان هم آگاه نیستند چرا که در دوره تربیت معلم، درسی وجود ندارد که به حقوق دانش آموزان بپردازد.

وی گفت: من بارها شنیده‌ام در مدارس پایه اول برخی معاونان مدارس همچنان با چوب یا شلاق بین دانش آموزان می‌چرخند و این نشان دهنده آن است که ما برای اصلاح این رویه خیلی راه داریم و در عین اقدامی هم برای اصلاح آن انجام نمی‌دهیم. سخنگوی وزارت آموزش و پرورش گفته است که با معلم خاطی برخورد می‌شود، اما آیا واقعا این معلم می‌دانسته که این کارش نقض حقوق دانش آموز است؟

این اتفاقات دانش آموزان را از تحصیل دلزده و از مدرسه گریزان می‌کند

نیک نژاد افزود: امروز دانش آموزان کلاس‌های اول تا سوم انگیزه زیادی برای رفتن به مدرسه دارند چرا که بعد از ورود کرونا به کشور محیط مدرسه را به درستی تجربه نکرده‌اند. در عین حال محیط‌های مدارس ما محیط‌های به شدت آزار دهنده‌ای به لحاظ محتوای آموزشی، فشار‌های آموزشی، فشار‌های فردی و شخصیتی هستند. به همین دلیل است که امروز دانش آموزان مقطع دبیرستانی علاقه‌ای به مدرسه و درس ندارند و علت آن هم فشار‌های انضباطی نابجا، فشار‌های ایدئولوژیک و کج سلیقگی‌های مدیران مدارس است.

عضو کانون صنفی معلمان تهران گفت: الان دقیقا چه کسی باید پاسخ دهد و چه کسی مسئول است؟ در حالی که وزیر آموزش و پروش خودش را درگیر یکسری حرف‌ها و مسائل گلیشه‌ای کرده است و سواد و تجربه تحلیل و عواقب چنین مسائلی را ندارد. در نهایت حرفی که بزند آن است که می‌گوید مگر من این معلم‌ها را پرورش داده‌ام!

وی تصریح کرد: اینگونه رفتارها نظیر قیچی کردن موی دانش آموز پیامدهای بدی دارد از جمله اینکه دانش آموز را از آموزش گریزان می‌کند و زمانی که دانش آموزی از آموزش بدش بیاد دیگر با جان دل سراغ درس، تحصیل، مطالعه و یادگیری نمی‌رود. یادگیری یک فرایند است، فرایندی که در طول زندگی فرد همراه او است و زمانی که دانش آموز از آموزش زده می‌شود تا آخر عمر آسیب می‌بیند، اما چه کسی واقعا پاسخگو است.

نیک نژاد یادآور شد: اگر کتاب‌های علوم تربیتی را باز کنیم در جایی نیست که حقوق دانش آموز یا حقوق معلم را به او یادآور شود. اگر دانش آموز یا معلم از حقوقش آگاه باشد، حقوق خود را نیز در جامعه مطالبه می‌کند. اگر افراد به حقوق خود واقف نباشند در جامعه‌ای که ساختارش از بالا به پایین است، سنگ رو‌ی سنگ بند نخواهد شد. بخشی از این اتفاقات از روی ناکارآمدی و نابلدی است و بخشی از آن نیز به صورت سیستماتیک رخ می‌دهد.

به گزارش جامعه ۲۴، رسانه‌ای شدن قیچی کردن موی دانش آموزان اولین اقدام عجیب و دور از ذهن رخ داده در مدارس کشور نیست و با روندی که وجود دارد، قطعاً آخرین آن نیز نخواهد بود؛ اما سوالی اصلی این است که چرا برخی معلمانی که همیشه و به حق به دنبال مطالبه حق خود از جمله بهبود وضعیت معیشتی‌شان هستند، تربیت و برخورد صحیح با دانش آموزان را جز تکالیف خود نمی‌دانند و به آن اهمیت نمی‌دهند.

شاید این رخداد بهانه‌ای باشد برای دست اندرکاران و متولیان آموزش و پرورش کشور تا در نوع مدیریت خود و همچنین انتخاب و گزیش معلمان برای آموزش بازنگری کنند و موضوع نظارت و هماهنگی در شیوه برخورد با دانش آموزان را به صورت جدی‌تر دنبال کنند چرا که با وجود تغییر نسل جدید و تغییر افکار خانواده‌ها شاید دیگر دوران تخریب شخصیت دانش آموزان گذشته است؛ اتفاقی که اگر عملیاتی نشود، باید منتظر ماند و دوباره چنین رخداد‌هایی را دید و شنید.