کد خبر: ۳۶۲۷۸
تاریخ انتشار: ۰۸:۲۳ ۲۹ فروردين ۱۴۰۱

جداسازی جنسیتی یا مناسب‌سازی شهری؟

طرح شهرداری تهران برای پارک‌ها هنوز مبهم است. مسئولان شهرداری می‌گویند ایجاد فضا‌های مادر و کودک برای ۲۷ پارک به صورت پایلوت ایجاد شده است.

جداسازی جنسیتی یا مناسب‌سازی شهری؟

جامعه ۲۴- ایجاد فضا‌های تک جنسیتی مادر و کودک در بوستان‌های شهرداری تهران و حصارکشی در پارک‌ها در روز‌های اخیر واکنش فعالان شهری را در پی داشته است. جامعه‌شناسان می‌گویند اجرای این سیاست‌ها و بازگشت حصار به پارک‌ها تنها امنیت موقت در بوستان‌ها ایجاد می‌کند و فعالان حقوق زن می‌گویند این نگاه سبب طرد زنان از فضا‌های عمومی شهر می‌شود.

در آن سوی ماجرا، مدافعان فضا‌های تک جنسیتی و طرفدار اتاق‌های مادر و کودک ایستادند، آن‌ها می‌گویند این اتاق‌ها لازمه فضا‌های عمومی هستند، اما نه با این کیفیت که امروزه در تهران اجرا می‌شوند. آن‌ها می‌گویند این اتاق‌ها از استاندارد‌های ملی و جهانی فاصله زیادی دارند. کنشگران شهری در روز‌های اخیر نامه‌ای خطاب به اعضای شورای شهر تهران نوشتند و از آن‌ها خواستند تا در اجرای این تصمیم در شهر تهران تجدید نظر کنند.

طرح شهرداری تهران برای پارک‌ها هنوز مبهم است. مسئولان شهرداری می‌گویند ایجاد فضا‌های مادر و کودک برای ۲۷ پارک به صورت پایلوت ایجاد شده است. آقامیری، عضو شورای شهر تهران از حصار کشی پارک‌های تهران خبر می‌دهد و سخنگوی شهرداری می‌گوید ایجاد فضا‌های مادر و کودک به معنای فضا‌های سرپوشیده نیست. با این حال ایجاد فضا‌های تک جنسیتی فعالان شهری و کنشگران را نگران کرده است.


بیشتر بخوانید:  تفکیک جنسیتی پارک‌ها؛ دور بودن از مشکلات مردم و ناتوانی در حل مسائل/ خداکرمی: چنین ایده‌هایی قلب انسان را به درد می‌آورد


بیش از ۱۳۰ نفر از فعالان شهری و رسانه‌ای شهرسازان و جامعه‌شناسان در روز‌های گذشته نامه‌ای به اعضای شورای شهر تهران نوشتند. در این نامه که افرادی چون: ترانه یلدا، محمدرضا حائری، کریم آسایش، محمدرضا جلایی پور، مهرناز عطاران، زهرا مالکی، زهرا نژادبهرام، ونوس عامری، فروغ افشاری، مرجان مرتضوی و … آن را امضا کردند، به عدم دسترسی مردم محله به بوستان‌ها اشاره شده و آمده است: «به تازگی برنامه‌ای در شهرداری تهران در حال اجراست تحت عنوان «بوستان مادر و کودک» که در عمل به تک جنسیتی‌سازی برخی بوستان‌ها و حصارکشی آن‌ها انجامیده است که بسیاری از این موارد بوستان‌های محلی هستند و ساکنان محلات را برای بهره‌مندی از دسترسی به پارک دچار مشکل کرده است و آن‌ها را ناگزیر ساخته که به سایر محلات رجوع کنند.»

امضا کنندگان این نامه در بخش دیگری از آن تاکید کردند: «این طرح که فاقد برنامه مدون اعلامی و بدون مصوبه شورای شهر است و در خصوص آن اظهارات متناقضی حتی از سوی برخی اعضای شورای شهر مطرح می‌شود نظیر زنانه و مردانه سازی کامل پارک‌ها، تخصیص فضای جداگانه برای مادر و کودک در ۳۵۲ بوستان (در روایتی دیگر ۲۰۰ بوستان)، تک جنسیتی سازی ۴۰ بوستان، نگرانی‌هایی را برای فعالان محلی و شهری، فعالان جنبش زنان و فعالان حوزه کودک ایجاد کرده است.»

در بخش دیگر این نامه نگرانی‌ها تشریح شده است، به گفته امضاکنندگان این نامه، ایجاد این فضا‌ها بدون پشتوانه علمی و استاندارد می‌تواند «سبب لطمه به بهره‌مندی ساکنان محلات از سرانه‌های فضای سبز و امکانات تفریحی، مشکلات در خصوص برنامه‌های خانواده‌ها برای استفاده از پارک‌ها (برای مثال استفاده پدر و فرزند یا پدربزرگ و نوه یا برادر و خواهر یا زوج‌های جوان یا پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها از پارک)، تحریف و کژکاردی نقش بوستان‌ها به‌ویژه بوستان‌های محلی به عنوان پاتوق‌های عمومی و تقلیل آن به صرف کارکرد خدماتی و سلب نقش اجتماعی آنها، تشدید ناامنی در فضا‌های شهری برای زنان به نام صیانت از امنیت آن‌ها به دلیل اتخاذ رویکرد جداسازی و پذیرش ناامنی عمومی به جای اتخاذ رویکرد شهر امن و مناسب سازی، ترویج نگرش سنتی به زنان در قالب مادرِ خانه دار و نادیده انگاری زنان مجرد و زنان شاغل و زنان فاقد فرزند، تأثیر منفی بر اجتماعی شدن کودکان و… شود.»

در ادامه این بیانیه به فقدان برنامه مدون برای اجرای سیاست تازه شهرداری تهران اشاره شده است، موضوعی که تذکر یکی از اعضای شورای شهر تهران نیز بود. «با پایین‌ترین کیفیت در اجرا، اقدامات سلیقه‌ای و نادیده گرفتن ضوابط شهر دوستدار کودک، مواجه هستیم که کیفیت استفاده از بوستان‌ها را برای گروه هدف این برنامه یعنی مادران و کودکان هم کاهش می‌دهد.»

امضاکنندگان این نامه در ادامه با تأکید بر لزوم احترام به حق انتخاب برای همه در خصوص سبک زندگی و حق به فضا‌های شهری از جمله بوستان‌ها، خواهان چند موضوع شدند: «در درجه نخست به جای رویکرد جداسازی جنسیتی، رویکرد مناسب سازی شهر و بوستان‌ها برای زنان و کودکان مبنای برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری شهری قرار گیرد.

دوم، به جای تغییر و تفکیک در بوستان‌های عمومی، نسبت به بهره‌مندی از ظرفیت موجود بوستان‌های زنان و سایر فضا‌های زنانه نظیر شهربانو‌ها و شهردخت‌ها برای متقاضیان اقدام شود و سوم، در صورت وجود ملاحظات خاصی برای فضا‌های ویژه مادر و کودک جهت ارائه خدمات متناسب با آن نه براساس جداسازی جنسیتی، این برنامه با لحاظ اصول محدود سازی آن به تعدادی از پارک‌های با مقیاس شهری دارای ظرفیت و تخصیص فضا در آنها، اجرای کامل ضوابط شهر دوستدار کودک، بهره‌مندی از چارچوب‌ها و توصیه‌های اداره کل بانوان جهت طراحی مناسب برای زنان، در قالب طرح یا لایحه‌ای شفاف در شورای اسلامی شهر تهران تصویب شود.»

دیدگاه کاربران