پس لرزه اصلاحات یارانه‌ای در بازار‌های همسایه

جامعه ۲۴- شاید آن زمانی که وزیر جهاد کشاورزی درخصوص علت ورود دولت به اصلاح قیمت گندم و آرد گفت کشور‌های همسایه مانند جاروبرقی یارانه‌های آرد و گندم ایران را می‌مکند، کمتر به عمق این مسئله توجه شد، اما هم اینک و پس از آغاز واقعی سازی قیمت آرد و روغن، پایگاه اطلاع رسانی «نورنیوز» خبر از افزایش قیمت و کمیاب شدن آرد و روغن در برخی مناطق همسایه کشور داده است که در کنار افزایش قیمت‌های جهانی می‌تواند ناظر به موفقیت اولیه طرح دولت در جلوگیری از سرریز یارانه اقلام اساسی به خارج از کشور باشد.

هوشمندسازی نظام توزیع برای جلوگیری از قاچاق کالا‌های اساسی به خارج از کشور یک ضرورت است، اما باید توجه داشت تا زمانی که ریشه قاچاق یعنی تفاوت قیمت‌های داخل و خارج از بین نرود، انگیزه فساد و قاچاق همواره وجود خواهد داشت. انگیزه‌هایی که به هر نحو شده راه خود را برای پیاده سازی در کف بازار کالا‌ها پیدا می‌کند. گاه به اسم صادرات محصولاتی مانند ماکارونی و گاه به اسم خروج کالا‌های خام از شبکه توزیع مانند روغن.

بیشتر بخوانید: مقدمه اصلاح اقتصاد ایران تغییر یارانه‌ای است

از همین روست که قربانی، معاون برنامه ریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی ۱۴ اردیبهشت درباره علت ورود دولت به اصلاح قیمت گندم و آرد گفت: کشور‌های همسایه مانند جارو برقی دارند یارانه‌های گندم و آرد ایران را می‌مکند. این اظهارات در شرایطی است که آمار ارائه شده توسط وزیر جهاد کشاورزی نشان می‌دهد که یکی از کشور‌های همسایه با کسری ۳ میلیون تنی گندم در سال جاری روبه روست و چشم طمع به گندم ارزان داخل ایران دارد.

با این اوصاف هنوز چند روزی بیشتر از آغاز طرح یارانه‌ای دولت نگذشته است که خبر‌ها از بروز اولین نشانه‌های اصلاح یارانه‌ها در بازار کشور‌های همسابه حکایت دارد به طوری که گفته می‌شود در کشور‌های همسایه این اقلام بعضاً کمیاب شده است. این در حالی است که نباید از تاثیر تبعات جنگ اوکراین و روسیه بر بازار جهانی مواد غذایی و منطقه غافل بود. پایگاه اطلاع رسانی «نورنیوز» -نزدیک به شورای عالی امنیت ملی- نوشت: «با اجرای طرح توزیع عادلانه یارانه‌ها در ایران، قیمت آرد و روغن در فروشگاه‌های اصلی عرضه مواد غذایی در اربیل و سلیمانیه اقلیم کردستان با افزایش شدید قیمت مواجه و نایاب شده است.

با اجرای این طرح، روند قاچاق کالا از ایران به کشور‌های همسایه، به نفع جیب مردم متوقف شده است.» خبرگزاری تسنیم نیز خبر مشابه و البته با دامنه بزرگ تری را گزارش کرد. بر این اساس، اعلام شده که کمبود آرد در کشور‌های عراق، پاکستان و دیگر کشور‌های همسایه پس از آزادسازی قیمت آرد در کشور ما روی داده است. همچنین بررسی‌ها حکایت از این دارد که روغن در اقلیم کردستان نیز کمیاب شده و برخی از مواد غذایی نظیر روغن و نان در امارات با افزایش قیمت مواجه شده است. موضوعی که البته در کنار اصلاحات یارانه‌ای در ایران، جنگ روسیه با اوکراین نیز در بروز آن بی تاثیر نبوده است.