آیا ایران میتواند غرامت لغو بازی با تیم ملی فوتبال کانادا را بگیرد؟
توپ از زمین فوتبال به زمین سیاست افتاده و بعد از یک هفته کش و قوس، در نهایت کانادا به صورت یک طرفه بازی دوستانه با تیم فوتبال ایران را کنسل کرد. ایران در خواست غرامت کرده، اما شواهد نشان میدهد بعید است ایران به غرامت مد نظر خود دست پیدا کند.
جامعه ۲۴ - فدراسیون فوتبال کانادا در بیانیهای بسیار کوتاه بدون ذکر دلیل اعلام کرد بازی بین المللی در تاریخ ۵ جون ۲۰۲۲ با ایران که قرار بود تحت عنوان بازی آمادگی تیم ملی برای جام جهانی قطر انجام شود، کنسل شده است. نشریه کانادایی «کندین پرس» در یادداشتی نوشت دعوت از تیم ملی فوتبال ایران از همان ابتدا آتش به پا کردن بوده است.
دلیل این آتش، ارتباط دعوت از تیم ملی ایران و مساله شلیک به هواپیمای مسافربری پرواز ۷۵۲ اوکراین توسط سپاه پاسداران است. پس از اعلام نارضایتی برخی خانواده قربانیان حادثه هواپیمای اوکراینی، جاستین ترودو نخست وزیر کانادا قبول کرد که انجام این بازی ایده خوبی نبوده است. همان زمان فدراسیون فوتبال کانادا به اظهار نظر ترودو واکنش نشان داد و اعلام کرده بود که مصمم است این بازی را برگزار کند.
ساندرا گیج مدیربازاریابی فدراسیون فوتبال کانادا گفته بود «این فدراسیون به قدرت ورزش برای گرد هم آوردن افراد با پیشینه و عقاید سیاسی مخلف برای یک هدف مشترک اعتقاد دارد.»
هنوز یک هفته از این اظهار نظر ترودو و پاسخ فدراسیون نگذشته بود که نمایندگان محافظهکار پارلمان کانادا هم به صف مخالفان بازی دوستانه ایران و کانادا پیوستند و در نهایت زور انجمن خانواده قربانیان پرواز ۷۵۲ اوکراین به فدراسیون فوتبال چربید و بازی کنسل شد.
اما انتظار میرود لغو یکطرفه یک بازی فوتبال، حتی دوستانه تبعاتی برای کشور لغوکننده داشته باشد. اولین خسارت هم مساله بازگردادن هزینه بلیتهای فروختهشده بازی است. به گزارش سیبیسی کانادا تقریبا همه بلیتهای این مسابقه فروخته شده بود و مسئولان برگزاری بازی باید هزینه بلیتها را به تماشاگران پرداخت کنند.
سایت CBC به نقل از مقامات فدراسیون فوتبال کانادا دلیل لغو این بازی دوستانه را نگرانی بازیکنان تیم ملی کانادا از حضور در این دیدار خوانده و نوشته به همین دلیل فدراسیون فوتبال کانادا تصمیم به لغو بازی دوستانه با ایران گرفت تا فشارهای چند روز قبل از سوی افراد و مسئولان مختلف را کاهش دهند.
جامعه ۲۴ - به گزارشی سیبیسی، فدراسیون کانادا هیچ هزینهای به تیم ایران برای این دیدار دوستانه پرداخت نکرده بود. با وجود این ادعای فدراسیون فوتبال کانادا، ظاهرا قرار بوده ایران از این بازی درآمد ۴۰۰ هزار دلاری داشته باشد. این سود احتمالا بخشی مرتبط به فروش بلیتهای بازی ایران و کانادا بوده است و با لغو یکجانبه این مصاف دوستانه، دولت ایران درخواست غرامت کرده است.
بیشتر بخوانید: چرا ایران قبل از مسابقه با کانادا هم بازی را باخته بود!
واکنش ایران به لغو بازی دوستانه با تیم ملی کانادا
احمد راستینه رئیس کمیته ورزشض و جوانان مجلس شورای اسلامی گفته کانادا باید به خاطر این اقدام به ایران غرامت پرداخت کند و حق فدراسیون فوتبال ایران از این حیث محفوظ است. او گفته مساله را به صورت حقوقی پیگیری میکنند.
سینا کلهر معاون فرهنگی و ورزش همگانی وزارت ورزش و جوانان هم در توییتر خود نوشته «فدراسیون فوتبال ایران طبق قرارداد درخواست غرامت ۱۰ میلیون دلاری لغو یک طرفه بازی را از طریق مجاری قانونی پیگیری خواهد کرد.»
هوشنگ نصیرزاده کارشناس داوری و حقوقی فوتبال گفته یکی از امتیازات این موضوع این است که در قرارداد عددی برای فسخ یک طرفه قراداد مشخص نشده و این تا حدودی ممکن است به نفع ما باشد.
او درباره درخواست غرامت ۱۰ میلیون دلاری ایران گفته مبلغی که معاون وزیر اعلام کرده به واقعیت نزدیکتر است، ولی، چون خسارت معنوی برچسب ندارد، مبلغ بیش از این هم میشود گرفت. ما میتوانیم بگوییم آثار و تبعات این اقدام به تیم ملی و مردم ایران وارد شده و تقاضای غرامت بیش از این هم بکنیم. نصیرزاده در پایان گفته این غرامت را «میگیریم دیگر».
اتفاقی که برای بازی ایران و کانادا افتاده یک اتفاق نادر نیست. سال ۲۰۱۳ تورنمنت بازهای تیم ملی نیوزیلند و باشگاه ورزشی کوئرتارو مکزیک در لسآنجلس به درخواست نیوزیلند لغو شد. در آن زمان باشگاه فوتبال کوئرتارو از فیفا درخواست کرد تیم ملی نیوزلند را به خاطر این اقدام تحریم کند. با وجود این درخواستها، هیچ خبری از تحریمهای فیفا علیه نیوزلند وجود ندارد.
به گزارش رویداد۲۴ از نظر جنس تصمیم فدراسیون فوتبال کانادا باید گفت فدراسیون جهانی فوتبال فیفا هم قبلا دست به تصمیمات سیاسی زده است. در آخرین نمونه از تصمیمات سیاسی فیفا، روسیه از دور رقابتهای جام جهانی قطر حذف شد. تیم ملی لهستان قرار بود روز ۲۴ مارس با روسیه در مرحله پلیآف به مصاف یکدیگر بروند، اعلام کرد در اعتراض به اقدامات روسیه مقابل تیم ملی این کشور حاضر نخواهد شد.
بر اساس برنامه فیفا، برنده بازی لهستان و روسیه باید در تاریخ ۲۹ مارس به مصاف سوئد یا چک میرفت تا مشخص شود کدام یک از این تیمها قادرند به جام جهانی قطر راه پیدا کنند.
فدراسیون فوتبال سوئد هم اعلام کرده حاضر نیست به مصاف روسیه برود و از فیفا خواسته بازی پلیآف را لغو کند. در پی این درخواست، فیفا و یوفا فدراسیونهای جهانی و فدراسیون اروپایی فوتبال اعلام کردند که روسیه اجازه رقابت در جام جهانی قطر را ندارد.
آیا کانادا به ایران غرامت میدهد؟
از سوی دیگر فدراسیون جهانی فوتبال قوانینی برای لغو یک طرفه قراردادها تنظیم کرده است. در قوانین فیفا، بندی تحت عنوان «فورس ماژور» وجود دارد که در واقع میتواند هر قانونی را تحت این عنوان وتو کند. از نظر فیفا تعریف فورس ماژور چیزی است که به صورت وسیع و بینالمللی پذیرفته شده باشد. در شرایط فورس ماژور، قوانین فیفا قابل اغماض هستند. هرچند قوانین مربوط به لغو قرارداد در فیفا به طور عمده مربوط به لغو قرارداد باشگاههای فوتبال با مربیان یا بازیکنان است، اما میشود بند شرایط فورس ماژور را به سایر موارد از جمله نقض قرارداد برگزاری یک مسابقه فوتبال تعمیم داد.
به این ترتیب مساله غرامت مربوط به لغو بازی فوتبال ایران و کانادا را باید در بندهای قراداد این دو کشور جستجو کرد. اگر غرامت لغو بازی در قراداد پیشبینی شده باشد، بر اساس قوانین فیفا این غرامت باید مورد بررسی قرار بگیرد و اگر شرایط فورس ماژور تشخیص داده شود، هیچ غرامتی به ایران تعلق نخواهد گرفت.
با توجه به اینکه تصیممات سیاسی فیفا هم مسبوق به سابقه است، در صورتی که فیفا تشخیص دهد لغو یکطرفه بازی ایران و کانادا به دلیل درخواست قربانیان حادثه سرنگونی هواپیمای اوکراینی به لحاظ سیاسی قابل اغماض است، غرامتی به تیم ملی فوتبال ایران تعلق نمیگیرد.