مرگ در بازداشت؛ از زهرا بنی یعقوب تا ستار بهشتی و مهسا امینی

جامعه ۲۴- مرگ مهسا امینی دختر ۲۲ ساله در محل پلیس امنیت اخلاقی تهران، اولین یا آخرین مرگ در بازداشت نیست، پیش از مهسا نیز افراد دیگری در بازداشت پلیس یا برخی دستگاه‌های امنیتی جان خود را از دست داده‌اند.

افرادی که هیچ‌کس فکر نمی‌کرد جرمشان در حدی باشد که زیر بازجویی یا فشار روحی‌ روانی جان خود را از دست بدهند.

در برخی پرونده‌ها، متخلفان و مسببان مرگ افراد در زندان یا بازداشتگاه محکوم شدند، اما در برخی دیگر از پرونده‌ها خبری از برخورد با عامل مرگ فرد در بازداشت نیست.

مرگ زهرا کاظمی در اوین

یکی از جنجالی‌ترین قتل‌ها در بازداشتگاه مربوط به زهرا کاظمی خبرنگار و عکاس ایرانی -کانادایی در سال ۸۲ بود. او برای عکاسی از مردم ایران و زندگی دانشجویان در خرداد ماه وارد ایران شد.

زهرا کاظمی پس‌ از دریافت نامه از وزارت ارشاد و نیروی انتظامی، دوم تیر برای عکاسی مقابل زندان اوین حاضر شد، اما عصر همان روز از سوی نیرو‌های دادستانی بازداشت شد.

حدود هجده روز از بازداشت زهرا کاظمی می‌گذشت که او در بیستم تیرماه جانش را از دست داد. سرانجام بعد از پنج روز موضوع مرگ این خبرنگار ایرانی-کانادایی رسانه‌ای می‌شود. همان زمان وزیر اطلاعات اعلام می‌کند که بازداشتش غیرقانونی بوده و حتی اگر او را به‌موقع به بیمارستان می‌رساندند زنده می‌ماند، اما سعید مرتضوی دادستان وقت تهران که خودش در مظان اتهام مرگ او بود، مدعی شد برخورد جسم سخت به سر زهرا کاظمی، باعث مرگ او شده‌ است.

افشاگری‌های یک پزشک سابق مبنی‌ بر شکستگی جمجمه و بینی زهرا کاظمی باعث شد تا مشخص شود او در هنگام تحمل حبس، اتفاقاتی برایش رخ داده و جان را از دست داده است.

مرگ اکبر محمدی در زندان

در جریان اعتراضات دانشجویی سال ۷۸ همراه برادرش و چند هم‌دانشگاهی دستگیر و به اعدام محکوم شد، اما چندی بعد حکمش به ده سال حبس کاهش پیدا کرد. او در اعتراض به توقف درمانش در زندان دست به اعتصاب غذای نامحدود زد، اما براساس آنچه هم‌بندی اش می‌گفتند مأمورین زندان او را به‌جای دیگری برده و با زنجیر دست‌های دست‌وپای او را بسته بودند.

بیشتر بخوانید: همه حاشیه های اخیر گشت ارشاد

اکبر محمدی سرانجام در سال ۸۵ به‌طور ناگهانی و مشکوک در زندان اوین جانش را از دست می‌دهد. پیکر این زندانی شبانه در روستایی در اطراف شهر آمل و بدون حضور اعضای خانواده‌اش به خاک سپرده می‌شود.

مرگ ستار بهشتی در بازداشتگاه پلیس فتا

یکی از پرسروصداترین مرگ‌های در بازداشت، مربوط به سید ستار بهشتی بود، کارگری که متولد سال ۵۶ بود و علاوه‌ بر کارگری، وبلاگ نویسی می‌کرد. او نهم آبان ۹۱ از سوی پلیس فتا دستگیر شد و اتهامش نیز اقدام علیه امنیت ملی اعلام شد.

ستار بهشتی روز دهم آبان در بند ۳۵۰ زندان اوین دیده شد، اما روز سیزده آبان به خانواده‌اش اعلام کردند که او جانش را از دست داده‌ است. بر اساس برخی ادعاها، ستار بهشتی هنگام بازجویی در پلیس فتا مورد ضرب‌وشتم قرار گرفته و جانش را از دست داده‌ است، البته در گزارش رسمی مقامات قضایی و پلیس اعلام‌ شده است که او به‌ علت سکته قلبی جانش را از دست داد، موضوعی که این روز‌ها برای مرگ مهسا امینی نیز گفته می‌شود.

در این پرونده مامور خطاکار پلیس به سه سال حبس محکوم شد. 

سکته قاتل سریالی در بازداشتگاه پلیس

 در سال ۸۸ به جرم قتل زنان در ماهشهر دستگیر شد. مرد سی و چهار ساله به نام حکیم برق‌کار بود و در منزل مردم کار می‌کرد، اما به یکباره تصمیم گرفت زنان را به قتل برساند و به‌همین خاطر به قاتل سریالی زنان ماهشهر تبدیل شد و سه زن را به قتل رساند.

او  قصد داشت قتل‌هایش را ادامه دهد، اما در شهریورماه ۸۸ از سوی پلیس آگاهی دستگیر شد. حکیم ده روز بعد از دستگیری در بازداشتگاه پلیس آگاهی جانش را از دست داد. مسئولان وقت آن زمان پلیس اعلام کردند قاتل سریالی به دلیل ایست قلبی جانش را از دست داده‌ است.

مرگ کاووس سید امامی در زندان اوین

یکی از جنجالی‌ترین مرگ‌های در بازداشت مربوط به کاووس سید امامی فعال محیط‌زیست و جانباز جنگ بود. او که عضو هیئت‌ علمی دانشگاه امام صادق(ع) بود در جریان بازداشت فعالان حوزه محیط‌زیست در سال نود و شش بازداشت شد.

بر اساس آنچه به خانواده سید امامی گفته شد او در زندان خودکشی کرده‌ و جانش را از دست داده است، اما هیچ‌وقت تصاویری از لحظه خودکشی این استاد دانشگاه منتشر نشد.

مرگ خانم دکتر در بازداشتگاه امر به معروف

شبیه‌ترین مرگ به مهسا امینی، شاید فوت زهرا بنی‌یعقوب دختر پزشک در همدان بود. این خانم دکتر هنگام صحبت با نامزدش در یکی از پارک‌های همدان از سوی نیرو‌های بسیج دستگیر و به بازداشتگاه امر به‌ معروف و نهی‌ از منکر منتقل شد.

۴۸ ساعت بعد به خانواده بنی‌یعقوب اعلام شد که دخترشان در بازداشتگاه خودکشی کرده‌ است، اما خانواده و بسیاری دیگر اعلام کردند که دخترشان در بازداشت و زیر شکنجه جانش را از دست داده‌ است. تمامی متهمان پرونده مرگ زهرا بنی‌یعقوب در دادگاه تجدیدنظر تبرئه شدند.