مقاوم ترین و ناایمن ترین شهرهای جهان مقابل زلزله کدامند؟
مقاومت یک شهر در برابر زلزله به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله طراحی و ساختار ساختمانها، سیستمهای پیشگیری و واکنش اضطراری، و زیرساختهای شهری. برخی از شهرهای جهان به دلیل برنامهریزیهای ویژه و معماری مقاوم، آمادهترین و مقاومترین شهرها در برابر زلزله هستند.
جامعه ۲۴- برای ایجاد یک شهر پایدار و مقاوم در برابر زلزله، نیاز به ترکیب برنامهریزی دقیق، طراحی مهندسی مقاوم، و آمادگیهای اجتماعی و مدیریت بحران است. در اینجا مهمترین الزامات برای پایداری یک شهر در برابر زلزله آورده شده است:
مهمترین الزامات برای پایداری یک شهر در برابر زلزله
۱. مقررات ساختمانی مقاوم در برابر زلزله
استانداردهای ساختوساز: ضروری است که تمامی ساختمانها، از جمله مسکونی، تجاری و صنعتی، مطابق با استانداردهای مقاوم در برابر زلزله ساخته شوند. این استانداردها باید شامل استفاده از مصالح مناسب، تقویت سازهها، و طراحیهای مقاوم در برابر لرزش زمین باشند.
بازنگری و نظارت دقیق: اجرای مستمر و نظارت بر رعایت این استانداردها برای جلوگیری از تخلفات و ضعفهای احتمالی در ساختوساز بسیار مهم است.
۲. سیستمهای هشدار زودهنگام و فناوریهای پیشرفته
هشدار زودهنگام: سیستمهای پیشرفته هشدار زودهنگام زلزله، که به شهروندان اجازه میدهند پیش از وقوع زلزله از آن آگاه شوند و اقدامات لازم را انجام دهند، از اهمیت ویژهای برخوردارند. این سیستمها میتوانند زمان زیادی برای جلوگیری از تلفات جانی فراهم کنند.
دادههای لرزهنگاری: استفاده از دادههای بهروز لرزهنگاری و ابزارهای تحلیلی برای شبیهسازی پیشبینیهای زلزله و ارزیابی آسیبپذیری مناطق مختلف شهری.
۳. زیرساختهای مقاوم و حیاتی
مقاومسازی زیرساختها: زیرساختهای حیاتی مانند پلها، بزرگراهها، شبکههای آب، برق، و گاز باید به گونهای طراحی شوند که در برابر زلزله مقاوم باشند. این امر میتواند به کاهش خرابیها و بهبود سرعت بازسازی در زمان بحران کمک کند.
شبکه حملونقل مقاوم: سیستمهای حملونقل عمومی و خصوصی باید طوری طراحی شوند که حتی در صورت وقوع زلزله، دسترسی به نقاط مختلف شهر فراهم باشد و انتقال افراد به پناهگاهها به سرعت انجام شود.
۴. آمادگی اجتماعی و آموزشی
آموزش عمومی: شهروندان باید آموزشهای لازم را در زمینه ایمنی در برابر زلزله، از جمله نحوه پناه گرفتن و استفاده از مسیرهای امن، ببینند. برنامههای آموزشی و تمرینهای عملی برای مردم میتواند در کاهش تلفات انسانی در مواقع بحران مؤثر باشد.
آمادگی روانی و اجتماعی: برگزاری جلسات و کارگاههای آموزشی برای آگاهیبخشی به ساکنان در خصوص آمادگی در برابر بحرانها و نحوه برخورد با شرایط اضطراری.
۵. طراحی شهری مقاوم
فضاهای عمومی مقاوم: طراحی فضاهای عمومی و مناطق تجمع به گونهای که در هنگام زلزله امن باشند و مردم بتوانند به راحتی از آنها استفاده کنند. این شامل ساخت پارکها، میدانها و پناهگاههای عمومی مقاوم در برابر زمینلرزه است.
گسترش فضای سبز و زمینهای باز: زمینهای باز میتوانند به عنوان فضاهای امن برای پناه گرفتن در هنگام زلزله مورد استفاده قرار گیرند. همچنین، فضای سبز میتواند کمک به بهبود کیفیت زندگی و کاهش اثرات منفی زلزلهها کند.
۶. سیستم مدیریت بحران و واکنش سریع
برنامهریزی برای مدیریت بحران: برنامهریزی دقیق برای مدیریت بحران و واکنش سریع به هنگام وقوع زلزله ضروری است. این برنامهها باید شامل راهنماییهای دقیق برای ایمنی افراد، نجات مصدومان، و تأمین منابع حیاتی باشند.
سیستم ارتباطات اضطراری: سیستمهای ارتباطی باید به گونهای طراحی شوند که حتی در صورت بروز قطع ارتباطات، امکان ارتباط فوری میان مسئولان و مردم فراهم باشد.
۷. مطالعات زمینشناسی و شبیهسازی خطرات
مطالعات خطرات زلزله: انجام مطالعات زمینشناسی و شبیهسازیهای دقیق برای شناسایی گسلها و مناطق آسیبپذیر شهر بسیار مهم است. این اطلاعات به برنامهریزان شهری کمک میکند تا تصمیمات بهتری در خصوص محل احداث ساختمانها و زیرساختها بگیرند.
شبیهسازی اثرات زلزله: شبیهسازی اثرات زلزله بر مناطق مختلف شهری میتواند به مسئولان کمک کند تا بهترین تصمیمات را برای پیشگیری و مقابله با بحران بگیرند.
۸. پایداری اقتصادی و منابع مالی
بودجههای مقاومسازی: تأمین منابع مالی برای مقاومسازی ساختمانها و زیرساختها در برابر زلزله و ایجاد طرحهای بازسازی پس از بحران از اهمیت ویژهای برخوردار است.
اطمینان از بازسازی سریع: پس از وقوع زلزله، باید منابع کافی برای بازسازی سریع و تأمین نیازهای اولیه مردم در دسترس باشد.
۹. مدیریت ساختوساز در مناطق خطرناک
محدودیتهای ساختوساز: در مناطق خطرناک که احتمال زلزله شدید بالا است، باید محدودیتهایی برای ساختوساز اعمال شود. ساختوسازهای جدید باید به گونهای باشد که ریسک خطرات ناشی از زلزله کاهش یابد.
بازسازی مناطق آسیبدیده: پس از وقوع زلزله، بازسازی مناطق آسیبدیده باید به گونهای انجام شود که استانداردهای مقاومسازی رعایت شود و آسیبپذیری کمتری نسبت به قبل داشته باشد.
برای ایجاد یک شهر پایدار و مقاوم در برابر زلزله، باید ترکیبی از طراحیهای مهندسی مقاوم، سیستمهای پیشگیری و آمادگی، آموزش عمومی، و مدیریت بحران مؤثر در نظر گرفته شود. این الزامات به کاهش تلفات جانی و مالی، حفظ زیرساختها و سرعت بازسازی پس از زلزله کمک میکنند و از آسیبپذیری شهرها در برابر بلایای طبیعی میکاهند.
مقاومترین شهرهای جهان مقابل زلزله
مقاومت یک شهر در برابر زلزله به عوامل متعددی بستگی دارد، از جمله طراحی و ساختار ساختمانها، سیستمهای پیشگیری و واکنش اضطراری، و زیرساختهای شهری. برخی از شهرهای جهان به دلیل برنامهریزیهای ویژه و معماری مقاوم، آمادهترین و مقاومترین شهرها در برابر زلزله هستند. در اینجا برخی از مقاومترین شهرها در برابر زلزله آورده شده است:
۱. توکیو، ژاپن
چرا مقاوم است؟: ژاپن یکی از کشورهایی است که به شدت تحت تأثیر زلزله قرار دارد. توکیو به دلیل سیستمهای پیشرفته هشدار زودهنگام، فناوریهای ساختمانهای ضد زلزله و زیرساختهای مقاوم در برابر بحران، یکی از مقاومترین شهرها در برابر زلزله است. ساختمانهای مدرن در این شهر با استفاده از فناوریهای نوین مانند سیستمهای لرزهای و طراحی مقاوم در برابر زلزله ساخته شدهاند.
۲. سانفرانسیسکو، ایالات متحده
چرا مقاوم است؟: این شهر در منطقهای واقع شده است که فعالترین گسلهای زمینشناسی را دارد. پس از زلزله بزرگ سال ۱۹۸۹، سانفرانسیسکو بهبودهای قابل توجهی در ساختوساز و زیرساختهای خود ایجاد کرد. این شامل استفاده از مصالح خاص، استانداردهای ساختمانی سختگیرانه و برنامههای آموزشی برای مردم است.
۳. کوالالامپور، مالزی
چرا مقاوم است؟: در حالی که مالزی به طور کلی کمتر در معرض زلزله است، کوالالامپور به دلیل طرحهای مقاوم سازی و قوانین ساختوساز سختگیرانه، میتواند در برابر زلزلههای احتمالی مقاوم باشد. این شهر به طور خاص از ساختمانهای با پایههای تقویتشده و سیستمهای پیشرفته استفاده میکند.
بیشتر بخوانید: شهر هوشمند چیست و ویژگیها و چالشها آن کدامند؟/ جایگاه ایران در حوزه شهر هوشمند
۴. آوساکا، ژاپن
چرا مقاوم است؟: آوساکا نیز مانند توکیو، در کشور ژاپن قرار دارد و تحت تأثیر گسلهای فعال بسیاری قرار دارد. در این شهر، معماری و ساختوساز ضد زلزله به طور گستردهای مورد استفاده قرار میگیرد. علاوه بر این، آوساکا سیستمهای پیشرفته نظارت و هشدار زودهنگام را برای کاهش خطرات به کار میبرد.
۵. سئول، کره جنوبی
چرا مقاوم است؟: سئول یکی از شهرهای پیشرفته در زمینه طراحی شهری و مقاومسازی ساختمانها است. این شهر با رعایت استانداردهای دقیق ساختوساز و استفاده از فناوریهای نوین، توانسته است خود را در برابر زلزلههای احتمالی مقاوم کند. همچنین، سئول سیستمهای مدیریت بحران پیشرفتهای دارد که برای واکنش سریع به بلایای طبیعی طراحی شدهاند.
۶. آرژانتین، بوئنوس آیرس
چرا مقاوم است؟: با اینکه بوئنوس آیرس در منطقهای با خطر زلزله پایین قرار دارد، این شهر در زمینه ساختوساز مقاوم در برابر بلایای طبیعی پیشرفتهایی داشته است. مقررات سختگیرانه برای مقاومسازی ساختمانها و آموزشهای عمومی برای مقابله با زلزله، بوئنوس آیرس را به یکی از شهرهای مقاوم در برابر زلزله تبدیل کرده است.
۷. مکزیکوسیتی، مکزیک
چرا مقاوم است؟: مکزیکوسیتی در سالهای اخیر پس از تجربه زلزلههای بزرگ، تحولات زیادی در ساختوساز و سیستمهای پیشگیری از بلایا داشته است. این شهر اکنون قوانین ساختمانی بسیار دقیق و سیستمهای هشدار زودهنگام پیشرفتهای دارد که به کاهش آسیبهای ناشی از زلزله کمک میکند.
۸. ووهان، چین
چرا مقاوم است؟: ووهان با توجه به موقعیت خود در یکی از کشورهایی که تجربه زلزلههای متعدد را داشته، اقدامات زیادی برای مقاومسازی زیرساختهای خود انجام داده است. این شهر از ساختمانهای مقاوم در برابر زلزله، سیستمهای پیشرفته هشدار زودهنگام و برنامههای آموزشی برای مردم استفاده میکند.
۹. اندونزی، جاکارتا
چرا مقاوم است؟: جاکارتا یکی از شهرهایی است که در برابر زلزلههای ناشی از فعالیتهای آتشفشانی و زمینلرزههای زیرزمینی به شدت آماده شده است. این شهر از ساختمانهای مقاوم در برابر زلزله و سیستمهای نظارت و هشدار استفاده میکند.
۱۰. اسلو، نروژ
چرا مقاوم است؟: اگرچه نروژ یکی از کشورهایی است که کمتر تحت تأثیر زلزله قرار دارد، اما اسلو از سیستمهای پیشرفته مقاومسازی ساختمانها و زیرساختها استفاده میکند. این شهر برای مقابله با بلایای طبیعی، به ویژه در برابر زلزلههای احتمالی، آمادگی کامل دارد.
مقاومت شهرها در برابر زلزله بستگی به تدابیر پیشگیرانه، معماری مقاوم، و سیستمهای مدیریت بحران دارد. در این شهرها، طراحی مدرن و فناوریهای نوین در ساختوساز نقش مهمی ایفا میکنند و بسیاری از آنها به لطف برنامههای آموزشی و هشدار زودهنگام، توانستهاند آسیبهای ناشی از زلزله را کاهش دهند.
ناایمنترین شهرهای جهان مقابل زلزله
برخی از شهرهای جهان به دلیل موقعیت جغرافیایی، ضعف در زیرساختهای مقاوم در برابر بلایای طبیعی و نبود قوانین سختگیرانه در ساختوساز، در برابر زلزله آسیبپذیرتر از سایر شهرها هستند. در اینجا چند شهر که به دلیل این عوامل ناامنتر از دیگر شهرها در برابر زلزله هستند، معرفی شده است:
۱. کابل، افغانستان
چرا ناامن است؟: کابل در یک منطقه فعال زلزلهخیز واقع شده است، اما بسیاری از ساختمانهای این شهر قدیمی و فاقد استانداردهای مقاوم در برابر زلزله هستند. همچنین، کمبود منابع و زیرساختهای مناسب برای مقابله با بلایای طبیعی، این شهر را به یکی از ناامنترینها در برابر زلزله تبدیل کرده است.
۲. دلی، هند
چرا ناامن است؟: دلی در یک منطقه زلزلهخیز قرار دارد و در حالی که ساختمانها در برخی مناطق جدیدتر مقاوم ساخته شدهاند، بخشهای قدیمیتر شهر که بیشتر جمعیت در آن زندگی میکنند، فاقد ساختار مقاوم در برابر زلزله هستند. جمعیت زیاد و تراکم بالا، واکنش به بحرانها را پیچیدهتر میکند.
۳. سیاتل، ایالات متحده
چرا ناامن است؟: سیاتل در نزدیکی یکی از گسلهای فعال آمریکا به نام "گسل سیاتل" واقع شده است. اگرچه این شهر استانداردهای ساختوساز مقاوم در برابر زلزله دارد، بسیاری از ساختمانهای قدیمیتر در برابر زمینلرزه مقاوم نیستند و این شهر به دلیل عدم اجرای کامل مقررات ساختمانی در گذشته، آسیبپذیر است.
۴. کیتو، اکوادور
چرا ناامن است؟: کیتو در منطقهای فعال زلزلهخیز قرار دارد. این شهر در گذشته تجربه زلزلههای شدیدی داشته است و بسیاری از ساختمانها به دلیل قدیمی بودن و عدم رعایت استانداردهای ساختوساز مقاوم در برابر زلزله آسیبپذیر هستند.
۵. سراکه، مکزیک
چرا ناامن است؟: سراکه، مانند بسیاری از شهرهای دیگر در مکزیک، در نزدیکی گسلهای فعال قرار دارد. اگرچه برخی از مناطق بهبود یافتهاند، اما بسیاری از ساختمانهای قدیمیتر هنوز به ساختار مقاوم در برابر زلزله مجهز نیستند و در برابر زمینلرزههای بزرگ آسیبپذیر هستند.
۶. تهران، ایران
چرا ناامن است؟: تهران در یکی از فعالترین مناطق زلزلهخیز جهان قرار دارد و از گسلهای بزرگ مانند گسل "زاغه" و "گسل شمال تهران" عبور میکند. علیرغم تلاشهایی که برای مقاومسازی ساختمانها صورت گرفته، هنوز بخشهای زیادی از تهران با ساختمانهای قدیمی و بدون استانداردهای کافی در برابر زلزله روبرو هستند.
۷. کالی، کلمبیا
چرا ناامن است؟: کالی در نزدیکی یک منطقه فعال زلزلهخیز در کلمبیا قرار دارد. ساختمانها و زیرساختهای این شهر معمولاً در برابر زلزلههای بزرگ آسیبپذیر هستند و بسیاری از مناطق آن فاقد استانداردهای کافی برای مقابله با بلایای طبیعی هستند.
۸. بغداد، عراق
چرا ناامن است؟: بغداد نیز در یک منطقه زلزلهخیز قرار دارد، اما به دلیل جنگها و عدم توجه به زیرساختها در طول سالهای گذشته، بسیاری از ساختمانها فاقد مقاومسازی مناسب در برابر زلزله هستند. علاوه بر این، کمبود منابع برای بازسازی و ارتقاء ساختمانها این شهر را در برابر زمینلرزه آسیبپذیرتر میکند.
۹. ماناگوا، نیکاراگوئه
چرا ناامن است؟: ماناگوا در یکی از نواحی زلزلهخیز آمریکای مرکزی قرار دارد و در گذشته نیز تجربه زمینلرزههای بزرگی داشته است. بیشتر ساختمانهای این شهر فاقد استانداردهای مقاوم در برابر زلزله هستند و به همین دلیل این شهر آسیبپذیر است.
۱۰. کالیسیو، پرو
چرا ناامن است؟: کالیسیو در غرب پرو و نزدیک به یکی از فعالترین گسلهای زمینشناسی قرار دارد. ساختمانهای قدیمی و زیرساختهای ضعیف باعث شدهاند که این شهر در برابر زلزلههای شدید آسیبپذیر باشد.
شهرهایی که در نواحی با گسلهای فعال قرار دارند، به ویژه آنهایی که فاقد قوانین و مقررات سختگیرانه برای ساختوساز مقاوم در برابر زلزله هستند یا به دلیل مشکلات اقتصادی و کمبود منابع نتوانستهاند زیرساختهای مقاومسازی را بهطور مؤثر پیادهسازی کنند، در برابر زلزله آسیبپذیرتر از دیگر شهرها هستند.