زاگرس در سکوت می‌سوزد
آتش‌سوزی امسال زاگرس بیش از صدها هزار هکتار از رویشگاه‌های طبیعی را در استان‌های مختلف از آذربایجان غربی تا فارس سوزانده و از بین برده است
جامعه ۲۴ - اشک ریختند و آتش را خاموش کردند. صدای سوختن بلوط و بنه زاگرس و صدای سنجاب و خرگوش و پرنده‌ها که دود آتش، نفس را از آن‌ها گرفته بود، تمام نشده و اشک همراهان محیط زیست در استان فارس هنوز روان است. دستان خالی‌شان برای مهار آتش را با ترکه‌های چوب بلوط پر کردند و به جدال زبانه‌های بلندی رفتند که جان جنگل را گرفته است. این شرح روز‌های اخیر فعالان محیط زیست و همراهان طبیعت در استان فارس است که هنوز و در زمان نوشتن این گزارش مناطق بزرگی از ارتفاعات کوه سیاه ارسنجان آن در آتش می‌سوزد و حالا خبر رسیده که آتش به «لایخره» هم رسیده و آن‌ها با همه امکاناتشان برای مقابله با آتش راهی این منطقه شده‌اند.
روز‌های گذشته، روز‌های اوج آتش در استان فارس بود. روز شنبه مردم محلی و فعالان آتش منطقه مشایخ را خاموش کردند و روز بعدش هم که آتش به ارتفاعات جنگلی دره انجیر کامفیروز رسید همه توان‌ها برای مهار آتش به آنجا رفت. بهمن ایزدی، رئیس هیات مدیره کانون سبز فارس و فعال محیط زیست منطقه از همان لحظه‌های ابتدایی شروع آتش در جریان قرار گرفت و تماسش با مدیریت بحران فارس هم بی‌نتیحه بود. آن‌ها زمان طلایی مهار آتش را با گفتن آنکه هلی‌کوپتر ندارند و باید از اصفهان یا بوشهر بگیرند از دست دادند و حالا ایزدی با صدایی گرفته و چشمانی خسته از دیدن جنگ‌های سوخته می‌گوید: «برایشان مهم نبود. با خونسردی گفتند صبر کنید. صبر در این حادثه یعنی سوختن بیشتر. حالا ارزیابی مقدماتی ما می‌گوید که میزان آتش‌سوزی جنگل‌های بنه این منطقه حدود هفت هزار هکتار است. در این دو ماه گذشته که آتش زدن‌های متوالی و پی در پی در استان فارس داشتیم؛ در حدود چهل هزار هکتار رویشگاه باارزش را از دست داده‌ایم.»
بیشتر بخوانید: جنگل‌ها در آتش فقر تجهیزاتی می‌سوزند
به گفته او استان فارس تقریبا پرتراکم‌ترین ناحیه رویشی زاگرس است و بیشترین جنگل‌های بلوط و بنه را دارد و سن درختان منطقه عمدتا تا پانصد سال هم می‌رسد و به همین دلیل استان فارس حکم سپر حفاظتی ناحیه رویشی رشته کوه زاگرس است که شصت میلیون هکتار جنگل را در خود جای داده و تقریبا از این میزان هفتاد درصد بلوط‌های ناحیه زاگرس است. «چهل درصد آب شیرین تجدیدپذیر ما در آبخوان‌های رشته کوه زاگرس است و یازده استان منطقه و در عین حال سایر استان‌ها هم از این آبخوان استفاده می‌کنند.»
ایزدی که می‌گوید زاگرس حالا با همه اهمیتش درگیر آتشی است که اگر همراهان محیط زیست نبودند خسارتش ۱۵ برابر بیشتر می‌شد، خود در این روز‌ها مردان و زنانی را دیده که با دست خالی به جنگ آتش رفته‌اند. او می‌گوید: «زنان آذوقه آماده کردند و حتی پیرزن‌ها و پیرمرد‌های ما در مناطق ابتدایی راه آتش به کمک همراهان آمدند. آب و غذا به آن‌ها رساندند و امید بخشیدند. اما کاش این حس و نگاه در مسئولان بود و این بحران را می‌پذیرفتند و برای مهارش برنامه می‌داشتند. اما متاسفانه دولت اصلا نمی‌خواهد این بحران را ببیند.»
برای او و همه آن‌ها که در روز‌های اخیر در کوه‌های استان فارس حاضر بوده‌اند، چیزی سخت‌تر از صدای ناله درختان سوخته و حیوانات آسیب دیده نبوده. آن‌ها اشک ریختند و آتش را خاموش کردند و حالا ایزدی معتقد است این مصیبتی که بر سر زاگرس آمده، کمتر از جنگ هشت ساله بین ایران و عراق نیست و با این وجود هنوز مجلس وارد مسائل قضایی و حقوقی در این‌باره نشده است. «مدام گفته می‌شود خشکسالی و تغییر دما عامل آتش‌سوزی است، اما شواهد می‌گوید نود درصد دخالت انسانی و به صورت عمدی آتش به جان جنگل‌ها زده و ده درصد غیرعمدی و سهوی است. اما اراده‌ای برای مهار و بهتر شدن وضعیت وجود ندارد و هنوز هم ارگان‌های دولتی با این بحران به درستی روبه‌رو نمی‌شوند.»
۵۰۰ هکتار از ارتفاعات پروینی سوخت
اهالی پاوه، مریوان، سردشت و بانه هنوز با غم از دست دادن مختار خندانی‌نوسود؛ یاسین‌کریمی و بلال امینی که یک سال پیش در آتش‌سوزی‌های پاوه (در دره ژاله، منطقه حفاظت‌شده بوزین و مره‌خیل) جانشان را نثار طبیعت کردند کنار نیامده بودند که آتش امسال با حرارت و شدت بیشتری راهی جنگل‌های منطقه شد. از شروع آتش در این منطقه روز‌ها می‌گذرد و آنطور که محلی‌ها می‌گویند هیچ روزی بدون آتش‌سوزی به شب نرسیده است.
برای اهالی انجمن ژیوای پاوه و همه فعالان منطقه حضور برای مهار آتش، اما با یاد سه عزیزی همراه بود که از دست دادند. یوسف قادریان، از اعضای انجمن ژیوای پاوه همچنان که از این حال عجیب می‌گوید، تاکید می‌کند که سرعت و گستره آتش‌سوزی‌ها امسال به نسبت سال گذشته متفاوت بوده و در بعضی مناطق سال گذشته شاهد آتش بیشتری بودیم و در برخی مناطق هم امسال آتش می‌بینیم.
او می‌گوید: «وضعیت شهر به شهر فرق می‌کند. سال گذشته گیلان غرب تا این موقع ۲۰ مورد آتش‌سوزی داشت، اما امسال تاکنون شاهد اتفاقی نبودیم و در کنارش مریوان ۱۵۰ مورد آتش‌سوزی داشته و هکتار هکتار از منطقه دره وران طعمه حریق شده است.»
در تمام این روز‌ها گشت‌های بیست نفره به صورت شیفتی به مناطق سر زدند و «ارتفاعات پروینی» را در حالی توانستند خاموش کنند که ۵۰۰ هکتار از آن سوخته بود و همیاران طبیعت هم بیش از هشت ساعت برای مهار آتش پای پیاده به دل کوه زده بودند. قادریان می‌پرسد: «در این وضعیت آیا توانی برای خاموشی باقی می‌ماند؟ با این حجم از پیاده روی و خستگی این آدم‌ها آتش را هم خاموش کردند.»
مناطق درگیر در آتش، به دلیل قرار گرفتنشان در نقطه صفر مرزی زیر نظر هنگ مرزی قرار دارند و همین هم سبب شده بسیاری از فعالان منطقه نتوانند به این منطقه وارد شوند و حتی نیرو‌های منابع طبیعی هم به دلیل مسائل امنیتی اجازه ورود پیدا نکردند. قادریان می‌گوید: «ما باید منتظر می‌ماندیم تا آتش به مناطق پایین‌تر و آنجا که زیر نظر هنگ مرزی نیست برسد تا بتوانیم وارد عمل شویم و همین هم کار ما را بسیار را سخت کرد.» بالگرد کوچکی هم دو روز گذشته به منطقه اعزام شد، اما به گفته این عضو انجمن ژیوای پاوه نه توانایی مهار آتش را داشت و نه با تبحر بودند و آب را در مناطقی رها می‌کردند که نیازی به آن نبود و روی آتش نمی‌ریختند.
قادریان هنوز هم نگران منطقه است و می‌گوید خبر این آتش‌سوزی‌ها در همه رسانه‌های رسمی به خصوص رسانه ملی بی‌صدا بود و کسی از مردان و زنانی که جانشان را کف دستشان گذاشتند و به دل آتش زدند حرفی نزد و همین فعالان و محلی‌ها را بیش از پیش نسبت به وضعیت خشمگین کرده است.
قادریان با گلایه می‌گوید: «سال ۱۳۹۸ در بند «ج» ماده ۱۴ قانون مدیریت بحران به صراحت ذکر شد که در صورت بروز آتش‌سوزی در مناطق جنگلی و …. همه ارگان‌ها و سازمان‌ها باید با یکدیگر هماهنگ شوند و همگی با بسیج نیروهایشان و بدون اتلاف وقت به مهار و خاموشی آتش کمک کنند. اتفاقی که هنوز بعد از گذر دو سال از قانونی شدنش تغییری در عملکردش ایجاد نشده و هنوز برای همکاری و هماهنگی ارگان‌ها در وضعیت بحرانی دچار بروکراسی و اتلاف وقت و انرژی هستیم.»
منبع: روزنامه پیام ما
دیدگاه کاربران
گوناگون
آخرین اخبار
پربحث ترین
پربازدید ترین
