همه آنچه باید درباره ریال بدانیم

جامعه ۲۴- ریال واحد پول رسمی جمهوری اسلامی ایران است که با نماد IRR شناخته می‌شود. این ارز در گذشته یکی از واحد‌های پولی معتبر در منطقه بود، اما در حال حاضر به دلیل تورم و تغییرات اقتصادی، ارزش آن در برابر ارز‌های دیگر کاهش زیادی داشته است. ریال در دهه‌های اخیر به‌ویژه در مواجهه با تحریم‌های اقتصادی و سیاست‌های داخلی ایران، با چالش‌های زیادی مواجه شده و ارزش آن تحت فشار قرار گرفته است.

ریال ایران در ابتدا در دوران قاجاریه به‌عنوان واحد پول رسمی کشور معرفی شد و در سال ۱۳۰۹ هجری شمسی (۱۹۳۰ میلادی) به‌طور رسمی وارد چرخه معاملات کشور شد. قبل از آن، ایران از واحد‌های مختلف پولی استفاده می‌کرد، اما در دوران سلطنت رضا شاه پهلوی، تصمیم به تنظیم واحد پولی جدید گرفته شد و ریال به‌عنوان واحد پول رسمی معرفی شد. در آن زمان، هر ریال معادل ۱۰۰ دینار بود که واحد پولی پیشین ایران بود.

در دهه‌های اخیر، تورم بالا و تحریم‌های اقتصادی تأثیر زیادی بر ارزش ریال گذاشته است. در نتیجه، مردم ایران اغلب برای معاملات بزرگ از ارز‌های خارجی مانند دلار یا یورو استفاده می‌کنند. دولت ایران در تلاش بوده است تا با انجام سیاست‌های مختلف اقتصادی، کاهش نرخ تورم و افزایش قدرت خرید مردم را به‌طور مؤثر مدیریت کند، اما همچنان ریال به‌عنوان واحد پول رسمی در گردش است.

تاریخچه ریال

ریال واحد پول رسمی ایران است که تاریخچه طولانی دارد و به دوره‌های مختلف تاریخ ایران برمی‌گردد.

۱. شروع استفاده از ریال

ریال به‌عنوان واحد پول ایران برای اولین بار در سال ۱۳۱۱ هجری شمسی (۱۹۳۲ میلادی) و تحت سلطنت رضا شاه پهلوی به‌طور رسمی معرفی شد. قبل از آن، ایران از واحد‌های مختلفی مانند قران و دینار استفاده می‌کرد. در آن زمان، ریال به‌عنوان یک واحد پول جدید در کشور وارد معاملات شد و به‌تدریج جایگزین واحد‌های قبلی گردید.

۲. رواج استفاده از ریال در دوران پهلوی

در دوران پهلوی اول و دوم، ریال به‌عنوان واحد پول رسمی کشور تثبیت شد و در تمام مبادلات داخلی و خارجی از آن استفاده می‌شد. با شروع دوران صنعتی شدن و تحولات اقتصادی در ایران، ریال نیز به‌عنوان واحد پولی معتبر در تجارت داخلی و بین‌المللی در نظر گرفته می‌شد.

۳. تغییرات و مشکلات اقتصادی در دوران معاصر

از دهه‌های پایانی قرن ۲۰ و اوایل قرن ۲۱، به‌ویژه پس از انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ و تحریم‌های اقتصادی، ارزش ریال در برابر ارز‌های دیگر کاهش شدیدی پیدا کرد. تورم بالا و مشکلات اقتصادی باعث شد که مردم ایران بیشتر به‌جای ریال، از ارز‌های خارجی مانند دلار و یورو در معاملات خود استفاده کنند. در سال ۱۳۹۵ هجری شمسی (۲۰۱۶ میلادی)، دولت ایران تغییر واحد پولی کشور از ریال به تومان را تصویب کرد، هرچند که ریال همچنان به‌عنوان واحد پول رسمی در گردش است.

ریال از چه زمانی به عنوان پول رسمی ایران شناخته شد؟

ریال به‌عنوان واحد پول رسمی ایران برای اولین بار در سال ۱۳۱۱ هجری شمسی (۱۹۳۲ میلادی) تحت سلطنت رضا شاه پهلوی معرفی شد. پیش از آن، ایران از واحد‌های پولی مانند قران و دینار استفاده می‌کرد. در این زمان، برای تنظیم و استانداردسازی سیستم پولی کشور، واحد پول جدیدی به نام ریال معرفی شد که معادل ۱۰۰ دینار بود.

بیشتر بخوانید: معتبرترین و ضعیف‌ترین پاسپورت‌های جهان متعلق به کدام کشورهاست؟

با معرفی ریال به‌عنوان واحد پول رسمی، این ارز به‌طور گسترده در معاملات داخلی و خارجی ایران مورد استفاده قرار گرفت. ریال از همان ابتدا به‌عنوان ارز رسمی کشور معرفی شد و در کنار سکه‌های طلا و نقره، به‌عنوان وسیله اصلی تبادل اقتصادی در داخل کشور به‌کار رفت. در این دوران، ایران روابط تجاری وسیعی با کشور‌های دیگر داشت و ریال در بازار‌های بین‌المللی نیز شناخته شده بود.

در دهه‌های اخیر، به‌ویژه با افزایش تورم و مشکلات اقتصادی، ارزش ریال در برابر ارز‌های خارجی کاهش زیادی پیدا کرده است. در سال ۱۳۹۵ هجری شمسی (۲۰۱۶ میلادی)، دولت ایران تصمیم گرفت که واحد پولی کشور را از ریال به تومان تغییر دهد، اما ریال همچنان به‌عنوان واحد پول رسمی در گردش باقی ماند. این تغییر به‌منظور ساده‌سازی حساب‌ها و کاهش تعداد صفر‌ها در قیمت‌ها بود.

تفاوت ریال ایران با ریال عربستان و سایر کشور‌ها

ریال ایران و ریال کشور‌های دیگر که واحد پولی آنها نیز "ریال" است، علیرغم داشتن نام مشابه، تفاوت‌های زیادی از نظر ارزش، تاریخچه و کاربرد دارند. مهم‌ترین تفاوت‌ها به شرح زیر است:

۱. ریال ایران (IRR)

ریال ایران واحد پول رسمی جمهوری اسلامی ایران است که به‌صورت گسترده در معاملات داخلی ایران استفاده می‌شود. این ارز به‌دلیل تورم بالا و نوسانات اقتصادی در سال‌های اخیر، ارزش کمتری در برابر ارز‌های معتبر جهانی مانند دلار و یورو دارد. ریال ایران پس از انقلاب اسلامی و در پی تحریم‌های اقتصادی بین‌المللی، دچار کاهش شدید ارزش شد و به‌طور قابل توجهی تحت تأثیر سیاست‌های داخلی و خارجی قرار گرفت.

۲. ریال عربستان سعودی (SAR)

ریال عربستان سعودی واحد پول رسمی کشور عربستان سعودی است و به‌طور قابل توجهی از ریال ایران قوی‌تر است. ۱ ریال عربستان سعودی معادل چندین برابر ارزش ریال ایران است. ریال عربستان به‌دلیل وضعیت اقتصادی قوی این کشور، که عمدتاً بر پایه صادرات نفت استوار است، در بازار‌های بین‌المللی از ثبات بیشتری برخوردار است. عربستان سعودی یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نفت جهان است، و به همین دلیل ریال این کشور در مقایسه با ریال ایران از ارزش و قدرت خرید بالاتری برخوردار است.

۳. ریال در کشور‌های دیگر

علاوه بر ایران و عربستان سعودی، چند کشور دیگر نیز از واحد پولی به نام ریال استفاده می‌کنند. به‌عنوان مثال، در قطر، عمان و یمن نیز از ریال به‌عنوان واحد پول رسمی استفاده می‌شود. با این حال، ارزش ریال در این کشور‌ها نیز با یکدیگر متفاوت است. برای مثال، ریال عمان (OMR) یکی از قوی‌ترین ارز‌های جهان است که به‌طور قابل توجهی از ریال ایران و سایر ریال‌ها ارزش بیشتری دارد. از سوی دیگر، ریال یمن (YER) به‌دلیل بحران‌های اقتصادی و سیاسی در این کشور، ارز بسیار ضعیفی است.

به‌طور کلی، تفاوت اصلی میان ریال ایران و ریال سایر کشور‌ها در ارزش و قدرت اقتصادی این کشور‌ها نهفته است. ریال ایران به‌دلیل مشکلات اقتصادی داخلی و تحریم‌های بین‌المللی ارزش کمتری دارد، در حالی که ریال کشور‌های دیگر مانند عربستان سعودی و عمان به‌دلیل شرایط اقتصادی قوی و صادرات نفت از قدرت بالاتری برخوردارند.