سازمان سنجش: در مورد سوالات ریاضی کنکور سند بیاورید

جامعه ۲۴-معلم ریاضیات گسسته ساکن تهران یکی، دو نمونه از سوالات ریاضی کنکور‌های ریاضی و تجربی را در صفحه توییترش به اشتراک گذاشته. همه وقت دارند تا سر فرصت به سوالات جواب بدهند و بعد مقایسه کنند که آیا داوطلبان کنکور در زمان محدود آزمون چگونه قرار بوده پاسخی برای این سوال‌ها داشته باشند. خودش در مورد سوال مربوط به گروه آزمایشی ریاضی نوشته که به نظرش جواب درست در گزینه‌ها نیست و در مورد سوالی که در کنکور تجربی آمده به طنز نوشته است: «هر کی سر کنکور و تو زمان این سوال رو حل کرده، لطف کنه خودش رو معرفی کنه، من جلوش سجده کنم!» ماجرای سوالات پیچیده و به قول برخی ناصحیح و به قول برخی دیگر خارج از منابع درسی رسمی دانش‌آموزان همچنان ادامه دارد.

روز سه‌شنبه سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی درسی به سازمان سنجش نامه گلایه‌آمیز زد و خواستار حذف سوالات نامعتبر شد، روز گذشته سازمان سنجش جواب داد و گفت آن نامعتبر‌هایی که می‌گویید را نشان دهید. «هیچ‌کدام از سوالات کنکور ۱۴۰۰ خارج از محتوای کتاب‌های درسی نبود و همه سوالات از سرفصل‌های کتاب‌هایی که وزارت آموزش و پرورش مصوب کرده و به سازمان سنجش آموزش کشور اعلام کرده بود، طراحی شدند.» این پاسخ فاطمه زرین‌آمیزی، سخنگوی سازمان سنجش به معترضان سوالات بود که در مصاحبه‌اش با ایسنا به میان آمد.

او همچنین در پاسخ به نامه گلایه‌آمیزی که به دست سازمان سنجش رسیده بود، گفت: «سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی آموزش و پرورش اعلام کند کدام سوال کنکور ۱۴۰۰ خارج از اهداف تعیین‌شده و سرفصل اعلام‌شده طراحی شده است تا ما بتوانیم این موارد و مستندات را در سازمان سنجش آموزش کشور بررسی کنیم.» این پاسخ یک روز پس از نامه حسن ملکی، رییس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی درسی خطاب به ابراهیم خدایی، رییس سازمان سنجش مطرح شد. در بخشی از این نامه آمده بود: «با توجه به گزارش‌های دریافتی و بررسی‌های انجام‌شده روی سوالات آزمون سراسری سال جاری با اینکه انتظار می‌رفت با عنایت به هماهنگی‌ها و مکاتبات به عمل آمده با آن سازمان در طراحی سوالات آزمون سراسری امسال، شرایط خاص کرونایی در نظر گرفته شود تا از فشار روحی که در این دو سال به دانش‌آموزان و خانواده‌های آنان واردشده؛ کاسته شود، متاسفانه نه‌تن‌ها در برخی دروس (خاصه درس ریاضی) چنین اتفاقی رخ نداد، بلکه شاهد عدم تطابق برخی سوالات آزمون با رویکرد، اهداف و دامنه محتوایی کتاب‌های درسی بودیم، تا حدی که برخی سوالات صراحتا ناظر به مفاهیمی بود که در کتاب‌های درسی هیچ اشاره‌ای بدان نشده است. هرچند سال‌های گذشته نیز کم‌وبیش چنین مواردی اتفاق افتاده بود و مورد اعتراض این سازمان نیز قرار گرفت لیکن سوالات آزمون سال جاری موید این امر است که به اعتراضات و انتقادات توجه کافی نشده است.»

اغلب طراحان از معلمان هستند

سخنگوی سازمان سنجش، اما تنها به رد ادعای سازمان پژوهش قناعت نکرد و نوک پیکان را به سمت خود آموزش و پرورش برگرداند: «سوالات کنکور بر اساس سرفصل‌هایی که آموزش و پرورش به ما اعلام کرده است طراحی می‌شوند. تعداد کثیری از افرادی که در طراحی پرسش‌های آزمون سراسری با این سازمان همکاری می‌کنند، از بین معلمان هستند. مگر می‌شود معلم سوالی طراحی کند که آن سوال در کتاب درسی نباشد. بنابراین در کنکور ۱۴۰۰ هیچ مبحثی خارج از کتاب نبوده است.»

در نامه ملکی همچنین حرف از تشکیل فوری کارگروه بررسی و اقدام عاجل برای حذف سوالات نامعتبر شده بود: «از آنجا که تخطی سوالات آزمون از برنامه‌های درسی رسمی کشور باعث از بین رفتن اعتماد جامعه به نظام آموزش رسمی کشور، تحت‌الشعاع قرار گرفتن اهداف برنامه درسی، ترویج کتب کمک‌آموزشی و جزوات غیراستاندارد و مراجعه دانش‌آموزان به موسسات کنکور خواهد شد؛ لذا پیشنهاد می‌شود سریعا کار گروهی در آن سازمان تشکیل، تا اعتراضات به عمل آمده در خصوص سوالات آزمون مذکور بررسی و نسبت به تصمیم‌گیری در خصوص حذف سوالات نامعتبر اقدام عاجل صورت پذیرد و نتیجه از طریق رسانه‌های جمعی به اطلاع داوطلبان و خانواده‌های‌شان برسد.»

برای این بخش از صحبت‌های او هم زرین‌آمیزی جوابی داشت: «اگر مشکلی در سوالات کنکور باشد مستندات را ارایه دهند تا بعد از بازنگری، از طریق روش‌های سنجش و اندازه‌گیری که در مرحله اول نتایج انجام می‌شود، آن سوالات را حذف کنیم تا اجحافی در حق داوطلب صورت نگیرد.»

در میان دعوای سازمان سنجش و آموزش و پرورش، در حالی که همچنان شائبه‌های فراوانی در خصوص تخلف در انتشار کلید‌های آزمون سراسری وجود دارد، بحث تغییرات کنکور ۱۴۰۲ هم از هر طرف مطرح است؛ بحث‌هایی که مدام بر کاستن از بار استرس آزمون با دو مرحله‌ای شدن و بالا بردن نقش سوابق تحصیلی تاکید می‌کنند.

روز گذشته سعیدرضا عاملی، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در گفتگو با ایلنا، در توضیح طرح برگزاری دو مرتبه کنکور در سال گفت: «طرح برگزاری دو مرتبه کنکور در سال، ۱۲ ماده دارد که شش ماده آن در جلسه قبلی شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شده است. مباحث، ناظر بر این بود که کنکور دو مرتبه در سال برگزار شود، به این منظور که اگر افراد نتوانستند در یک مرحله جایگاه مناسبی را پیدا کنند، شش ماه بعد بتوانند در امتحان بعدی شرکت کنند. این رویه موجب کاهش اضطراب در داوطلبان خواهد شد. ضمن اینکه، امتیازی که شخص از این آزمون کسب می‌کند تا دو سال اعتبار دارد. به عنوان مثال ممکن است، با آن امتیازی که متقاضی، امسال آن را کسب کرده در رشته مورد نظر پذیرفته نشود، اما اگر سال بعد اقدام کند، قبول شود. یا حتی این امکان هم فراهم خواهد بود که به عنوان مثال داوطلب سنجش را در سال جاری انجام دهد، اما سال آینده به دانشگاه برود.»

در اظهارنظر دیگری، علیرضا کمرئی، معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش در مورد نقش سوابق تحصیلی در کنکور‌های از ۱۴۰۲ به بعد به ایسنا توضیح داد: «نقش ۶۰ درصدی سوابق تحصیلی در کنکور از سال ۱۴۰۲ سبب تاثیرگذاری مثبت بر نظام تعلیم و تربیت خواهد شد و سوابق تحصیلی دانش‌آموزان در سنجش و پذیرش مورد توجه قرار می‌گیرد. آموزش و پرورش سال‌هاست که به دنبال افزایش سهم سوابق تحصیلی و دوره ۱۲ ساله آموزش و تعلیم و تربیت، در پذیرش کنکور بوده است تا اعتبار نظام تعلیم و تربیت آسیب نبیند.»