مرمت آثار باستانی یکی از دیگری بدتر

جامعه ۲۴ -فریماه هوشیار، کارشناس ارشد مرمت بنا‌ها و بافت‌های تاریخی که در این بازدید حضور داشته، گفت: متأسفانه داربست گنبد شیخ لطف‌الله را طوری نصب کرده‌اند که مهار لازم را برای حفظ ایمنی اشخاصی که روی آن کار می‌کنند ندارد و به همین دلیل، هیأت اعزامی از استانداری نتوانستند از نزدیک وضعیت کاشی‌ها را ببینند. البته محیط نیز پاک‌سازی‌شده بود و گونی‌هایی که کاشی‌ها را در آن نگهداری می‌کردند، دیگر در محل وجود نداشت.

وی ادامه داد: در این بازدید، هوشنگ رسام پیشکسوت کاشی‌کاری با برشمردن ایرادات موجود در مرمت گنبد شیخ لطف‌الله تأکید کرد که در تاریخ معماری، مرمت آثار شاخص با حضور گروهی از استادکاران خبره انجام می‌شده و مشخص نیست چرا نگین فیروزۀ جهان اسلام را باید به شخصی بسپارند که تخصص لازم و کافی را برای این کار ندارد.

این مرمتگر بنا‌های تاریخی یادآور شد که حسین احمدی، رئیس دانشکدۀ حفاظت و مرمت دانشگاه هنر اصفهان و یکی از موافقان مرمت گنبد مسجد شیخ لطف‌الله، در این بازدید، با اشاره به وضعیت گنبد مسجد جامع عباسی، اعلام کرده که کاشی‌های این گنبد کاملاً نوسازی شده، اندازۀ ترک‌های آن درست نیست، گنبد منبسط‌شده، و تلاش آن‌ها این بوده که چنین مشکلاتی برای گنبد مسجد شیخ لطف‌الله تکرار نشود.

هوشیار افزود: رئیس دانشکدۀ حفاظت و مرمت دانشگاه هنر اصفهان توضیح داد که به پیشنهاد او، برای مرمت گنبد مسجد شیخ لطف‌الله، ترکی که وضعیت بهتری نسبت به سایر ترک‌ها داشته برای الگوسازی برداشته‌شده و محاسبات و برداشت قوس نیز توسط نیما، ولی بیگ، به‌صورت نقطه‌به‌نقطه برداشته و مستندنگاری شده است؛ چراکه هدف، حفظ اصالت بنا بوده و نوسازی‌ای انجام‌نشده که به یک استاد کاشی‌کاری برای مرمت گنبد شیخ نیاز باشد.

بیشتر بخوانید: سرانجام بررسی شیوه‌های مرمتی و حفاظت گنبد شیخ لطف الله

وی خاطرنشان کرد: هوشنگ رسام، اما در واکنش به این سخنان گفت که گنبد مسجد شیخ لطف‌الله نیز دچار انبساط شده و ترک مرمت‌شده استاندارد نیست و علی داستان پور، دیگر کاشی‌کار حاضر در جمع هم، با تائید این سخنان یادآور شد که ترک مرمت‌شدۀ گنبد شیخ لطف‌الله نیز دارای تو رفتگی و برآمدگی است.

این دانش‌آموختۀ مرمت بنا‌های تاریخی گفت: بسیار ناراحت‌کننده است که اساتید ما، سر کلاس‌هایشان بر لزوم انجام مطالعات کامل پیش از شروع مرمت تأکید می‌کنند، اما در عمل، ضرورت بررسی و آسیب‌شناسی دقیق همۀ اجزای بنایی به این اهمیت را نادیده می‌گیرند و معتقدند که نیازی به انجام مطالعات نیست.

هوشیار، با اشاره به دیگر وقایعی که حین این بازدید رخ‌داده توضیح داد: بعدازاینکه مسعود نیک‌آیین، مدیرکل تشریفات استانداری اصفهان دربارۀ نقش معماری ایرانی در گردشگری سخن گفت و تأکید کرد که نباید اجازه داد رسانه‌های معاند با بهره‌گیری از اخبار ناگوار چهرۀ اصفهان و ایران را خراب کنند، مرمتگر گنبد شیخ لطف‌الله در محل بازدید حاضر شد و تأکید داشت که بهترین مرمت جهان را انجام داده و ناظر ارشد مرمت فاز دوم مرمت گنبد شیخ لطف‌الله نیز در تائید سخنان این مرمتگر، نقد منتقدان را به یک دعوای صنفی تقلیل داد و گفت به این دلیل که مرمت را به آن‌ها نسپرده‌ایم منتقد وضع موجود هستند!

وی تصریح کرد: اگر مرمتگران و مدافعان مرمت گنبد شیخ لطف‌الله، با زبان علمی و به‌صورت شفاف از مطالعات و مستندات موجود حرف می‌زدند، جایی برای توهین و ناسزا باقی نمی‌ماند و مخالفان و موافقان این مرمت می‌توانستند به زبان مشترکی برای حل مشکل برسند، اما با روندی که در پیش‌گرفته شده، گنبد مسجد شیخ لطف‌الله نیز دچار همان وضعیتی می‌شود که گنبد مسجد جامع عباسی و مدرسه چهارباغ شده‌اند؛ گنبدی محصور دائمی داربست‌ها.