افشای راز اهدای نوبل به «آلبر كامو»

جامعه ۲۴ -با گذشت ۵۰ سال از اهدای جایزه نوبل ادبیات به «آلبر کامو»، آکادمی سوئدی نوبل از راز اهدای این جایزه معتبر به نویسنده رمان «بیگانه» پرده برداشت.
آکادمی سوئدی نوبل که سال‌هاست فهرست نامزدان خود را اعلام نمی‌کند و فرآیند انتخاب برندگانش را مخفی نگاه داشته، پس از پنجاه سال از اهدای نوبل ادبیات به «آلبر کامو» برای نخستین بار جزئیات انتخاب وی را برملا کرد.
نام «آلبر کامو» از سال ۱۹۴۰ در لیست نامزدان جایزه نوبل ادبیات قرار داشته و از همان سال نیز نام «آندره مارلو» دیگر نویسنده فرانسوی نیز در همان لیست بوده است.

در سال ۱۹۵۴ نیز «آلبر کامو» از نامزدان اصلی نوبل بوده و با نویسندگانی، چون «رامون منندز پیدال» اسپانیایی و «ارنست همینگوی» آمریکایی و «آندره مارلو» فرانسوی در حال رقابت بوده است. در این سال هیئت انتخاب آکادمی با رای گیری «ارنست همینگوی» را برنده نوبل ادبیات اعلام می‌کنند.
«ارنست همینگوی» نیز با وجودی که دو سال پیش از سال ۱۹۵۴ رمان معروف «پیرمرد و دریا» را منتشر کرده بود، اما از سال‌ها پیش نامزد نوبل بوده است.
«هر استرلینگ» از اعضای بانفوذ آکادمی نوبل از مدافعان اصلی اهدای نوبل ادبیات سال ۱۹۵۴ به «ارنست همینگوی» بوده است، اما «هر سیورتس» دیگر عضو بانفوذ آکادمی درباره «همینگوی» گفته: «همینگوی به نوبل احتیاجی ندارد، چون به اندازه کافی معروف و پول‌دار است.».
اما «آلبر کامو» نیز همان سال کتاب «تابستان» را منتشر کرده بوده و از نامزدان احتمالی به حساب می‌آمده است. به این ترتیب هم «کامو» و هم «مارلو» در سال ۱۹۵۴ از دریافت نوبل بازماندند.
در سال ۱۹۵۵ نیز نام چهل و شش نفر به عنوان نامزدان اصلی نوبل ادبیات مشخص شده بود. اما رئیس وقت آکادمی نوبل در اسناد تازه منتشر، نوشته است: «کامو چیز جدیدی ارائه نکرده و نمی‌تواند برای امسال نامزد لایقی باشد.»
در نهایت «هالدور لکسنس» ایسلندی در نوبل ادبیات را از آن خود می‌کند.
طبق اسناد منتشر شده در سال ۱۹۵۶ چهل و چهار نامزد اصلی در لیست برنده احتمالی قرار داشتند و در این لیست به تنهایی نام دوازده فرانسوی از جمله «ژرژ دوهامل»، «مارسل پنیول»، «هنری دو منترلان»، «گابریل مارسل»، «آلبر کامو» و «آندره مارلو» نیز قرار داشته است.
«هر استرلینگ» سال ۱۹۵۶ در اسناد آکادمی نوبل نوشته است: «اسپانیا سال‌هاست که مورد غفلت قرار گرفته و از سال ۱۹۲۲ به بعد دیگر توجه‌ای به آن نداشته‌ایم.»
«استرلینگ» همچنین اظهار کرده: «در همان سال کامو رمان سقوط را منتشر کرد، رمانی که از کیفیت قابل قبولی برخوردار بود و به حد رمان طاعون هم می‌رسید. کامو به هر حال نوبل می‌برد، اما ممکن است این موضوع چند سالی به تأخیر بیافتد.»
«آندره مارلو» نیز از نامزدان اصلی سال ۱۹۵۶ بوده، اما در نهایت «خوان رامون جیمنز» جایزه را به خانه می‌برد.
در سال ۱۹۵۷ چهل و نه نویسنده نامزد اصلی جایزه نوبل ادبیات بودند. سال ۱۹۵۷ همچنین «ژان پل سارتر» برای نخستین بار وارد لیست نامزدان نوبل شد.
«استرلینگ» در ۱۴ آوریل سال ۱۹۵۷ طبق اسناد منتشره آکادمی نوبل می‌نویسد: «آلبر کامو گزینه اول ماست، اما آندره مارلو نیز گزینه اول ماست.»

بیشتر بخوانید: سانسور قطعا به حوزه فرهنگ کمک نمی‌کند

رقابت آلبر کامو و آندره مارلو در سال ۱۹۵۷ به بیشترین حد خود می‌رسد در حالی که مارلو پیرتر از کامو و باتجربه‌تر از وی هم بوده است.
با این حال آکادمی نوبل در شک و تردید قرار داشته و بین انتخاب کاموی جوان و مارلو پیر مردد بوده است. اما در نهایت طبق اسناد موجود آکادمی به این نتیجه می‌رسد: «کاموی جوان نویسنده‌ای فعال است و آینده درخشانی دارد و هم‌اکنون نیز در مرکز توجهات جهانی قرار دارد و فرای مرز‌های فرانسه رفته است و انتخاب وی بی‌عدالتی نخواهد بود.»
بدین ترتیب بود که «آلبر کامو» نویسنده رمان «بیگانه»، «طاعون» و «سقوط» در سال ۱۹۵۷ نوبلی شد و «آندره مارلو» رقیب اصلی وی در آن سال هیچ‌گاه نوبل را به خانه نبرد.
رمان «بیگانه» آلبر کامو با ترجمه «لیلی گلستان» سال گذشته برای دومین بار راهی بازار کتاب ایران شد و شاهکار «طاعون» نیز سال‌ها پیش توسط «رضا سید حسینی» ترجمه شده بود.