اینترنت ماهواره‌ای بدون فیلتر از شهریور

جامعه ۲۴ - در حاشیه بالا گرفتن اعتراض کاربران ایرانی به طرح صیانت در فضای مجازی، اخباری در گروه‌ها دست به دست می‌شود که به زودی اینترنت ماهواره‌ای به ایران می‌آید و ایرانی‌ها برای همیشه از فیلترینگ خلاص می‌شوند، اما این اخبار تا چه حد درست است؟

طرح مجلس برای محدودیت اینترنت این روز‌ها صدای بسیاری از کاربران ایرانی را درآورده است.

کاربرانی که اعتقاد دارند سرانجام این طرح، ایجاد یک شبکه داخلی اینترنت یا در واقع اینترانت است. اتفاقی که مشابه آن در چین رخ داده و حتی برخی پا را فراتر گذاشته و ماجرا را با کره‌شمالی مشابهت‌سازی می‌کنند.

در مقابل اخباری آمیخته با شایعات بین کاربران دست به دست می‌شود که از شهریور ماه اینترنت ماهواره‌ای یا همان استارلینک به ایران می‌آید. پدیده‌ای تازه در جهان که باعث دسترسی همه افراد به اینترنت آزاد و با سرعت بالا می‌شود. از نظر این کاربران ورود اینترنت ماهواره‌ای به ایران به معنی شکست طرح صیانت مجلس، شکست فیلترینگ و تمام محدودیت‌هایی است که در ایران برای اینترنت اعمال می‌شود.

این حدس و گمانه‌ها زمانی تقویت شد که ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی هم به صدا و سیما آمد و گفت که از شهریور ماه استارلینک به آسمان ایران هم می‌آید و مردم با خرید یک دستگاه گیرنده ۶۰۰ دلاری می‌توانند آن را دریافت کنند.

او حتی توضیح داد که خرید یک دستگاه برای یک مجتمع کافی و به صرفه‌تر است، اما این اخبار تا چه اندازه با واقعیات همخوانی دارد؟

واقعیت این است که ورود اینترنت ماهواره‌ای به خاورمیانه و ایران صرف نظر از اینکه در فاز‌های بعدی توسعه این پدیده اتفاق می‌افتد و به سرعت رخ نمی‌دهد برای کاربران ایرانی با چند چالش مواجه است.

نکته اول گرانی خدمات این نوع اینترنت است و برخلاف تصور بسیاری از کاربران ایرانی صرفا به خرید یک دیش یا گیرنده خلاصه نمی‌شود.

شرکت اسپیس ایکس که از حامیان پروژه استارلینک است برای کاربران ای‌میلی ارسال کرده و در آن ای‌میل قیمت خدمات خود را برای کاربران آمریکایی متشکل از ۴۹۹ دلار هزینه خرید دیش ماهواره‌ای و ۹۹ دلار هزینه ماهانه سرویس اعلام کرده است.

اگر همین اعداد را برای کاربران ایرانی در نظر بگیریم، با دلار ۲۵ هزار تومانی، کاربران ایرانی ناچار هستند ماهانه حدود ۲.۵ میلیون تومان حق اشتراک بپردازند.

صرف نظر از رقم گزاف هزینه این نوع اینترنت، مشترکان ایرانی در شرایط تحریم و مشکلات نقل و انتقال پول چگونه می‌خواهند حق اشتراک ماهانه خود را بپردازند؟

از این گذشته طراحان استارلینک اعلام کرده‌اند که استفاده از آسمان کشور‌ها برای استقرار ماهواره‌ها باید مطابق قوانین جهانی و اجازه دولت‌ها باشد. آیا دولت ایران این اجازه را خواهد داد؟

هرچند که استارلینک خیلی پیش‌تر اشاره کرده بود که اینترنت آزاد و ارزان را برای کشور‌های فقیر و محدود از نظر دسترسی به اینترنت اختصاص خواهد داد، اما به نظر نمی‌رسد که این مساله در فاز‌های اول بهره‌برداری از این نوع اینترنت محقق شود.

بیشتر بخوانید: بررسی هفت اشکال اساسی طرح صیانت مجلس

نکته دیگر بحث‌های فنی ماجراست که برای استارلینک هم هنوز مبهم است. استقرار هزاران ماهواره برای دسترسی میلیارد‌ها کاربر به اینترنت پرسرعت، چه مشکلاتی در اتمسفر زمین ایجاد می‌کند و آیا اصولا امکان‌پذیر است؟

و در آخر اینکه طرح صیانت از کاربران فضای مجازی هم به عقیده بسیاری از کارشناسان اغراق‌آمیز است و امکان اجرای آن ضعیف است.

آن‌ها به تجربه شکست‌آمیز اپلیکیشن ارتباطی سروش اشاره می‌کنند که از نظر فنی و با وجود هزینه‌های گزاف نتوانست ۱۰ میلیون نفر کاربر را پشتیبانی کند.

همچنین پروژه‌های شکست خورده موتور‌های جستجوی جایگزین گوگل مانند یوز و پارسی‌جو و با وجود هزینه‌های گزاف هم از این دسته هستند.

به جز این طرح شکست خورده ای‌میل ملی هم در همین جرگه قرار می‌گیرد و اصولا به نظر می‌رسد بدون تمام این زیرساخت‌ها و زیرساخت‌های ریز و درشت دیگر، اجرای اینترنت ملی به این سادگی که عموم مردم تصور می‌کنند، نیست.