پایان شورای پنجم شهر تهران/ گزارش ویژه عملکردی و کنایه‌های ریز و درشت به شورای ششم

جامعه ۲۴ - امروز آخرین جلسه شورای پنجم شهر تهران بود، شورایی که با شعار شفافیت و مبارزه با فساد آمد، اما آنطور که مدعی بود عمل نکرد و در عین حال آنطور که منتقدان نقد می‌کردند نیز عملکرد ضعیفی نداشته و قدم‌های بسیاری نیز برای بهبود امور به ویژه در حوزه اصلاح امور از جمله بهبود فرایند ساخت و ساز، جلوگیری از نابودی باغات و شفافیت نسبی داشت. همزمان فساد‌های زیادی نیز در میان برخی مدیران جدید و قدیم و کارکنان رخ داد به‌طوری‌که تعدادی از آن‌ها نیز مورد پیگیری جدی مراجع قضایی قرار گرفتند.

در روز‌های پایانی فعالیت شهرداری تهران، تلاش برای جذب نزدیک به دو هزار نیرو، پول‌پاشی روابط عمومی و انتصاب‌های عجیب و غریب، در رسانه‌ها و افکار عمومی جنجال‌های بسیاری به پا کرد، اما در نهایت دوره پنجم مدیریت شهری تهران نیز به پایان رسید و حالا صندلی‌های سبز پارلمان شهری میزبان منتخبان جدید شورا است، منتخبانی که برخی‌شان از مدیران سابق شهری و اعضای شورای چهارم هستند و نیامده رویکرد‌های جلوگیری از نابودی باغات و ساخت و ساز گسترده در شورای پنجم را زیر سوال برده‌اند.

در آخرین روز شورای پنجم برخلاف جلسات یکسال گذشته، اعضای شورا که به صورت محدود در جلسات صحن حضور پیدا می‌کردند، اینبار همه بودند حتی مرتضی الویری که تقریبا بیش از یکسال و نیم گذشته رو حضور حداقلی داشت. جلسه صحن نیز مثل جلسات گذشته نبود و اعضا در ساعات پایانی تذکر داده، نطق خوانده و گزارش عملکرد قرائت کردند به نحوی که جلسه صحن از ۹ صبح آغاز و تا ساعت ۱۴ به طول انجامید.

محسن هاشمی، رییس شورای شهر تهران اولین نفری بود که صبح امروز گزارشی از عملکرد شورای پنجم قرائت کرد.
او به اقداماتی که منجر به کاهش هزینه اداره شهر شد اشاره کرد و گفت: روند افزایشی تعداد پرسنل شهرداری در این دوره معکوس شد و کاهش آن برای نخستین بار رخ داد به نحوی که حدود ۲۰ درصد از پرسنل رسمی و شرکتی شهرداری و شورای شهر کاسته شد.

هاشمی اضافه کرد: کاهش شدید هزینه‌های غیرضروری، تشریفاتی و تبلیغاتی مدیریت شهری، پرهیز از آغاز مگا پروژه‌های تبلیغاتی و فاقد توجیه فنی و اقتصادی در شهر و جایگزینی آن با پروژه‌های کم هزینه و زودبازده محله محور، شفاف‌سازی عملکرد مالی و قرارداد‌های شهرداری و متوقف کردن روند رو به رشد رانت و فساد اقتصادی که منابع مالی شهر را می‌بلعید از دیگر اقدامات انجام شده برای کاهش هزینه اداره شهر شد.

هاشمی در ادامه اضافه کرد: برای اعاده حقوق شهرداری که به سایر نهاد‌ها و دستگاه‌ها در چارچوب توافقات رسمی و غیررسمی واگذارشده بود تلاش کردیم که موجب شد که مدیریت شهری با وضعیتی با ثبات، شفاف و کم هزینه تحویل دوره بعدی شود.

درآمد‌های پایدار را افزایش دادیم

پیروز حناچی، شهردار تهران طی آخرین اظهارات خود به عنوان شهردار تهران در صحن شورا گفت: من و همکارانم از کسانی بودیم که از سال ۷۶ به شیوه اداره امور شهر نقد داشتیم و اعتقاد داشتیم در چرخه‌ای گرفتار شدیم که نتیجه آن کاهش کیفیت زندگی در محیط شهری است.

او ادامه داد: به دلیل نظارت در دبیرخانه شورای عالی معماری و شهرسازی همواره موضع نقد داشتیم و فکر نمی‌کردیم یک روز حل این موضوع به گردن خودمان بیفتد. شاید اگر آن زمان این نگاه را داشتیم قدری تغییر می‌کردیم.

بیشتر بخوانید: باید‌های شورای ششم از زبان محسن هاشمی/ تهران به ۹ هزار اتوبوس برقی و ۱۲ خط مترو نیاز دارد

حناچی در ادامه با اشاره به مشارکت مردم در انتخابات گفت: در دوره پنجم بالاترین میزان مشارکت در انتخابات شورا‌ها بعد از انقلاب را داشتیم و در دوره ششم پایین‌ترین میزان مشارکت را شاهد بودیم و قاعدتا باید تفاوت جدی در این دو انتخابات مشاهده شود که در آینده مقایسه این دوره و دوره‌های قبل فراهم خواهد شد.

او ادامه داد: در این دوره تلاش کردیم درآمد‌های پایدار شهرداری را افزایش دهیم، میزان وابستگی بودجه به درآمد‌های ناپایدار را کاهش دهیم، توانستیم تعادل بین هزینه و درآمد ایجاد کنیم و انضباط کالبدی در شهر را کنترل کنیم. حناچی با بیان اینکه ادعا نمی‌کنیم در این سازمان عظیم هیچ تخلفی رخ نداده، اما هر تخلفی را که دیدیم با آن برخورد کردیم.

رقابت شدید دولت با شورا‌ها

ابراهیم امینی در نطق پیش از دستور خود گفت: به لحظات پایانی فعالیت شورای پنجم رسیدیم، چه زیباتر بود اگر این روز و روزها، وضعیت حاکم بر جامعه و فضای امید و نشاط میان مردم، کماکان همانند چهار سال پیش بود. اما افسوس که سوءمدیریت و انواع بلایای انسانی و طبیعی طی چهار سال گذشته، شرایط و روزگاری را برای مردمان ما رقم زد که امروزه شاهدیم در کنار تنگنا‌های اقتصادی و فشار‌های مالی بر دوش خانواده‌ها و آحاد مردم عزیز و شریف کشور، جوانه‌های شور و امید در دل مردمانمان کم سو شده است. بهترین مصداق این موضوع نیز این است که شورایی که با رأی حداکثری در تاریخ کشور برسر کار آمده، جایگاه خود را در اختیار شورایی قرار می‌دهد که از نظر آراء، پس از پیروزی انقلاب جایگاهی حداقلی دارد.

رئیس کمیته حقوق شهروندی شورا در ادامه اضافه کرد: سویه غم‌انگیز ماجرا اینجاست که شورا‌ها در عمر کوتاه ۲۲ ساله خود همواه با رقیبی قدرتمند به‌نام قوه مجریه دست به‌گریبان بوده‌اند که از نظر پول، قدرت سیاسی، قدرت رسانه‌ای و پتانسیل‌های چانه‌زنی در سطوح بالای تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری نظام دست بالا را داشته و از همه بدتر، مصوبات این رقیب پر قدرت، برای شورا‌ها الزام آور است و در زمره اسناد بالادستی برای شورا‌ها محسوب می‌شود، در حالی که در دنیا چنین نیست و پارلمان محلی نیز در محدوده حوزه اداره امور شهر تنها مصوبات پارلمان ملی را به‌عنوان سند بالادستی دارد.

قصه شهرفروشی غصه است

محمد سالاری نیز در تشریح عملکرد کمیسیون شهرسازی در پنجمین دوره شورای شهر تهران گفت: متاسفانه طی دهه‌های گذشته به دلیل فقدان یک برنامه مصوب برای اقتصاد شهرها، چرخه شهر فروشی با توسل شهرداری تهران و سایر کلانشهر‌ها به درآمدزایی به هر قیمتی در تمامی ابعاد آن نهادینه شد، به نحوی که در فرایند تصویب طرح‌های جامع و تفصیلی و نیز تصمیم گیری‌های بعد از ابلاغ این طرح‌ها نظیر تصمیمات کمیسیون ماده ۵، ماده صد، شورا‌های معماری و شورا‌های توافقات و ملاقات‌های به اصطلاح مردمی مدیران شهرداری، شاهد این نگاه درآمدزایی و کسب درآمد از فضا‌های شهری آنهم بدون توجه به آثار و تبعات سوء آن بوده ایم، یکی از عوامل تشدید کننده شهر فروشی، فراهم کردن امکان سوداگری برای طیف‌های وسیعی از بنگاه ها، اشخاص حقیق و حقوقی و نهاد‌ها بوده است که در اصل به عنوان اقلیت محض جامعه، بیشترین سود و درآمدزایی را در فضای بی ضابطگی و جایگزینی روابط شخصی و بخشی به جای قانون و مصالح عمومی به نفع خود فراهم کردند.

وی ادامه داد: توقف چرخه باطل شهرفروشی در اداره شهر تهران می‌تواند الگویی برای اداره کل شهر‌های کشور باشد. کمیسیون شهرسازی و معماری و شورای پنجم کارنامه پاکدستی و اقدامات ارزشمند خود را ارج می‌نهد، چرا که کار بسیار بزرگی انجام داده است و مناسبات رانت و بی قانونی و تخلفات را از سفره شهر جمع کرده است، کاری که تا کنون خیلی از نهاد‌ها و مدیران در برنامه‌های خود بار‌ها بیان کردند، ولی در میدان عمل با توجه به فشار سوداگران نتوانستند مقاومت کنند و خود نیز آلوده به این چرخه باطل و فساد شدند.

او افزود: قصه شهر فروشی غصه است و از جایی شروع شد که شهرداری‌ها را بدون در آمد جایگزین، خودکفا کردند، مثل فرزندی از خانواده که در سن کم و بدون شغل و درآمد از خانواده جدا شود و به او بگویند باید به هر شیوه و هر قیمتی درآمدزایی داشته باشد که قطعا به بزهکاری و فساد و دزدی روی می‌آورد. در شهرداری نیز درآمدزایی به هر شیوه و قیمتی در شهر موجب شد که شهرفروشی در تمامی ابعاد در شهر تهران و سایر شهر‌ها نهادینه شود. شهرفروشی در تمامی ابعاد یعنی نگاه به شهر مثل کالایی باشد که ارزش مبادله دارد نه ارزش استفاده و باید بگونه‌ای مبادله شود که سود را زیاد کند. 

ضرورت تشکیل دیوان محاسبات

مجید فراهانی هم در ادامه طی گزارشی گفت: برای مبارزه با فساد در شهرداری ما نیازمند به شکل دادن زنجیره‌ای از اقدامات هستیم، اقداماتی که می‌بایست به صورت مستمر و بدون تعارف و در چارچوب قانون از سوی شورا مورد پیگیری قرار گیرد. یکی از مهم‌ترین وعده‌های کلیدی ما پیگیری تشکیل دیوان محاسبات شهری بود که اجرایی شدن آن نیازمند به تصویب موضوع در مجلس شورای اسلامی به عنوان مرجع قانونگذاری بود. دربررسی و آسیب شناسی علت ناکامی ادوار شورای اسلامی شهر تهران در اعمال نظارت مالی دریافتیم که کمیسیون محور بودن شورا، عدم وجود سازو کار پیگیری در هیئت رئیسه، فقدان پیگیری مساله در دبیرخانه شورا زمینه ساز ناکارآمدی ادوار شورا در زمینه اعمال نظارت مالی بوده است.

فردا برای انتخاب شهردار به جمع‌بندی می‌رسیم

همزمان که اعضای شورای پنجم آخرین ساعات فعالیت خود به عنوان نمایندگان مردم سپری می‌کردند، اعضای شورای ششم در حال بررسی برنامه کاندیدا‌های شهرداری تهران سردار احمدی مقدم و محسن پیرهادی بوند. ناصر امانی منتخب ششمین دوره شورای اسلامی شهر تهران در اینباره گفته است؛ ارائه برنامه گزینه‌ها برای شهرداری به اتمام رسید و آقای پیرهادی آخرین فردی بود که برنامه خود را ارائه کرد.

به گفته او؛ البته صبح هم آقای احمدی مقدم برنامه خود را برای شهرداری ارائه کرد و در روز‌های گذشته هم خانم آباد، زاکانی، حسینی، هابیل درویش برنامه‌های خود را ارائه کردند و البته آقای بذرپاش هم روز دوشنبه از حضور در رقابت‌ها انصراف داد.

امانی تأکید کرد: از فردا با اجماع و اتفاق نظر شهردار تهران انتخاب می‌شود، امیدوارم همین فردا به توافق رسیده و شهردار را اعلام کنیم، چرا که پس‌فردا مراسم تحلیف ششمین دوره شورای اسلامی شهر تهران است.

امانی با اینکه تلاش می‌کنیم شهردار قبل از آغاز به کار رسمی شورای ششم انتخاب شود گفت: شهردار به صورت غیررسمی تعیین می‌شود و در جلسه رسمی، رای‌گیری و انتخاب می‌شود.