قصه شهردار شدن يك پزشك

جامعه ۲۴ - قرار بود تا شهردار شدن علیرضا زاکانی، پیروز حناچی شهردار تهران بماند، اما در همان روزی که مهدی چمران این خبر را به رسانه‌ها اعلام کرد در جلسه داخلی شورای ششمی‌ها سرپرست شدن علیرضا جاوید نهایی شد. او زمانی جوان‌ترین شهردار منطقه بود و مسوولیت دو معاونت شهرسازی و عمران را در زمان قالیباف به عهده داشت.

او همیشه مورد حمایت چمران بود تا آنجا که شایعه شد او نسبتی نزدیک با وی دارد که بار‌ها تکذیب شد. روز گذشته نیز قبل از انتخاب علیرضا جاوید به سمت شهرداری تهران چمران دقایقی از سابقه او در شهرداری تهران گفت و اینکه شایستگی شهردار شدن تهران را هم داشته، اما خودش نپذیرفته که در لیست کاندیدا‌های شهرداری تهران قرار گیرد.

علیرضا جاوید هم با آنکه قرار است تنها چند هفته‌ای مسوولیت شهر تهران را برعهده گیرد در نطقی به چالش‌ها و اولویت‌های شهر تهران اشاره کرد. سخنانی که بیشتر به نطق یکی از گزینه شهرداری شباهت داشت.

علیرضا جاوید، سرپرست شهرداری تهران در این جلسه گفت: در روز‌هایی به سر می‌بریم که از حضور بنده در مجموعه شهرداری بیش از ۱۸ سال سپری شده است. بنده از خرداد ۸۲ وارد شهرداری شدم و به فضل الهی به صورت پیوسته در مجموعه شهرداری و مدیریت شهرداری توفیق خدمت داشته‌ام و فراز و نشیب‌های زیادی را در دوره‌های مدیریتی تجربه کرده‌ام و این تجربه به بنده این را می‌آموزد که یکی از رموز موفقیت داشتن انگیزه است و نو شدن مدیریت شهری خود می‌تواند انگیزه‌بخش و امیدبخش باشد.

جاوید افزود: شهرداری جای چترافکنی برای خدمت است و چتر خدمت بر سر همه شهروندان باید گسترانده و این خدمت بی‌واسطه و مستقیم به مردم ارایه شود و تفاوت شهرداری با سایر سازمان‌های خدماتی این‌گونه است.

به گفته او شهرداری مستقیما منابع مالی سالانه‌اش را باید خود حاصل کند و کار بسیار دشوار می‌شود و مانند سایر ارگان‌ها نیست که از منافع ملی استفاده و هزینه‌های جاری و عمرانی خود را تامین کند. اخذ درآمد شهرداری دومین پیچیدگی است که شهرداری را متمایز می‌کند با سایر دستگاه‌ها و دیگری ساختار پیچیده‌ای است که شهرداری به دلیل تنوع خدمات دارد. تنوع خدمات در شهرداری زیاد است از موضوعات عمرانی و دفن و کفن و ... ما در شهرداری وظیفه داریم آسایش شهروندان را تامین کنیم، اگر سرانه خدمات ورزشی و عمرانی و سرانه عمومی خوب توزیع شود و به لحاظ کیفیت شرایط خوبی داشته باشد و شهروندان دسترسی مناسبی داشته باشند منجر به ارتقای زندگی شهروندان خواهد شد.

بعد از رای ۲۱ نفر اعضای شورا به جاوید، علیرضا زاکانی برنامه‌های خودش را ارایه کرد. زاکانی در این جلسه آرام بود و به تمام دوربین‌ها لبخند می‌زد انگار که بخواهد تصویر تازه‌ای از خود به مخاطب منتقل کند. آغاز کلام او عذرخواهی از مردم قم بود؛ «در مسیر خدمت‌رسانی در کنار مردم خوب و شهیدپرور قم خواهم بود و از مجلس برای اینکه رفیق نیمه راه شده و جدا شدم، عذرخواهی می‌کنم.»

او با اشاره به اهمیت شهر تهران به عنوان ام القرای جهان اسلام گفت: امروز عرصه خدمت در شهر تهران فرصتی بی‌نظیر برای خدمت به آحاد مردمی است که در تهران زندگی یا به تهران سفر می‌کنند.

او در همین راستا افزود: تهران نما و نماد نظام جمهوری اسلامی و انقلاب اسلامی است و لذا وظیفه ماست که دست به دست هم داده و این شهر را آن‌گونه که شایسته انقلاب و مردم است، بسازیم.
زاکانی در خصوص اهمیت تهران در دنیا خاطره‌ای نقل کرد و گفت: ۱۲ سال تلاش آقای قالیباف شرایطی را ایجاد کرد که یکی از مراجع تقلید در کربلا که به نزد ایشان رفته بودم، اتوبان امام علی را نماد موفقیت می‌دانستند. تهران آنقدر مهم است که آیت‌الله اعرافی می‌گفتند نام یکی از افراد فاضل معروف در صربستان تهران است؛ تهران خلیل‌ویچ. شهردار منتخب تهران افزود: نیازمند یک حرکت جدی در فرهنگ شهری با نگاه به فرهنگ ایرانی - اسلامی هستیم و این وجه متمایز‌کننده ما از سایر دوره‌های شهرداری است.

زاکانی به مساله کرونا هم اشاره‌کرد و گفت: مبارزه با کرونا یک موضوع جدی است و اگر بنده توفیق داشته باشم از همین امروز باید قرارگاه مواجهه با کرونا را تاسیس و همه مسوولان مربوطه را پای کار بیاوریم و این ظلم است که مردم ما این‌گونه پرپر می‌زنند. متاسفانه برخی با موضوع کرونا اداری برخورد می‌کنند. ما مقداری واکسن داریم، اما تزریق آن به میزان لازم نیست و برخی به شکل اداری کار می‌کنند و ما باید به یک مدل مشارکت مردمی پیش برویم و شهرداری در این بخش می‌تواند ورود پیدا کند و باید آمار مبتلایان را کاهش بدهیم.

منتخب شهرداری تهران وعده داد با برنامه‌ریزی و همراهی سازمان‌های متولی و حضور تاثیرگذار شهرداری می‌توانیم ۶ ماهه آسیب‌های اجتماعی شهر تهران مانند تکدی‌گری، معتادان متجاهر، کودکان کار و... را جمع‌آوری کنیم.در ادامه اعضای شورای شهر سوالات خود را مطرح کردند.

ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران نگران ورود اتوبوسی نیرو به شهرداری بود. او گفت: بعد از انقلاب همیشه شهرداران از بیرون شهرداری وارد شدند و این اشکالی ندارد و این با رای نمایندگان بوده است شما با رای مردم شهردار خواهید شد. اما شهرداری به شرایطی رسیده که می‌تواند کمک ویژه‌ای به شهردار داشته باشد. از آقای زاکانی می‌خواهیم موضع خود را نسبت به این موضوع روشن بکنند ما به پرسنل شهرداری قول دادیم که به شما اعتماد داریم و باید شما شهر را بسازید و همان‌طور که شهرداران گذشته با کمک شما ساختند و برخی توفیقات بالا و پایینی داشتند. او گفت: موضع خود را در خصوص این موضوع و بدنه شهرداری روشن بکنید و به بدنه شهرداری اعتماد کنید. نیرو‌های انقلاب به جوانان اعتماد دارند و شما نشان دادید ضد فساد و ضد رانت هستید البته این کافی نیست، مهم کار سنگین اجرایی است که شما بعد از انتخاب در شهر تهران خواهید داشت. خودتان را برای یک میدان بزرگ پاسخگویی آماده کنید و یک اطمینان خاطر هم به بدنه شهرداری بدهید تا این نگرانی هم مرتفع شود.

علیرضا زاکانی پس از مطرح شدن سوالات گفت: ناظر به کاهش فاصله شمال به جنوب هستم. مقدمه این‌ها این است که ما برای تهران یک تصویر روشنی را در ابعاد مختلف به صورت مشخص و مطلوب داشته باشیم و این تصویر روشن موجود نیست و این تصویر روشن باید نسبت به مناطق با تحقق این افق مشخص شود. از این جهت مبتنی بر آن تفسیر، بنده معتقدم به سرعت به آن سند دست پیدا کنیم، ما باید توجه ویژه‌ای به سرانه‌ها داشته باشیم و این بی‌عدالتی و این فاصله را کاهش دهیم. رشد شهر یک رشد کاریکاتوری است.

بیشتر بخوانید: جزییات برنامه زاکانی برای شهرداری تهران

او قول داد از بیرون شهرداری مدیرانی که نیاز به کارآموزی برای تسلط به موضوعات شهری دارند، نیاورد. زاکانی در ادامه به سوالات خبرنگاران هم پاسخ داد. او درباره کلان پروژه‌های شهرداری گفت: تهران تنها نیازمند کلان پروژه‌های عمرانی نیست و نیازمند کلان پروژه‌های اجتماعی است. ظرفیت‌های بی‌نظیری هم وجود دارد یعنی اگر شهرداری تهران قرارگاه اجتماعی را بزند باید بتواند معتادین متجاهر را از شهر جمع و موضوع تکدی‌گری و کودکان کار را حل کند. او در ادامه در پاسخ به پرسش خبرنگاری درباره اینکه آیا راه‌حل این قرارگاه جمع‌آوری معتادان و کودکان کار خواهد بود، گفت: قرارگاه اجتماعی که می‌گویم خاص معتادان متجاهر نیست، جمع مسوولیت‌های مرتبط با حوزه اجتماعی است.

او در ادامه درباره برنامه خودش و ضرب‌الاجل‌های برون‌رفت از حوزه آسیب اجتماعی گفت: استانداری و فرمانداری و بهزیستی و دستگاه‌های انتظامی و مجموعه‌های مختلف نیازمند این هستند که دور هم جمع شوند و در خصوص ساخت اجتماعی و سالم‌سازی اجتماعی بحث کنند. یعنی اکنون قانون ظرفیت‌ها را تقسیم کرده و هر کسی ظرفیتی دارد و هیچ کس پاسخگوی رفع و پیشگیری یک معضل نیست و کمتر به آن اهمیت می‌دهد. زاکانی درباره ۲۱ هزار معتاد متجاهر که در برنامه خود هم به آن‌ها اشاره کرده بود، گفت: این معتادان با مجوز دستگاه قضایی باید جمع‌آوری شوند، سم‌زدایی شوند، مهارت‌یابی شوند و به اجتماع برگردند، اشتغال‌شان تامین شود و با خانواده تعامل‌شان را برقرار کنند و پذیرش اجتماعی پیدا کنند. شش مرحله دارد، یکی از مراحل آن هم جمع‌آوری است که مرحله اولش است و احتیاج به مجوز دارد.

او در پاسخ به این پرسش که با این برنامه و راهکار، شهرداری با دستگاه‌ها برای جمع‌آوری معتادان همکاری می‌کند نیز گفت: قرارگاه که شکل بگیرد باید این اتفاق رخ دهد. اما مرحله به مرحله مسیری باید برویم که ماحصلش پاک شدن چهره زشت شهر از شرایط تلخی است که یکی از آن هم برای شهر زیاد است، متاسفانه من عدد ۲۱ هزار را شنیدم، ان‌شاءالله این لکه ننگ از چهره شهر زدوده شود.

زمانی که زاکانی برای رای‌گیری صحن شورا را ترک کرده بود برخی از اعضا ابهاماتی در برابر قانونی بودن رای به زاکانی مطرح کردند. ناصر امانی، عضو شورای شهر در این باره اعلام کرد: نکته‌ای که می‌خواهم اعلام کنم، کاملا کارشناسی و حقوقی است و ربطی به برنامه آقای دکتر زاکانی ندارد. دوستان هر نظری داشتند ما در خدمت‌شان هستیم. او خطاب به چمران ادامه داد: بنا بر مصوبه هیات وزیران مورخ ۲۵/ ۹/ ۹۷ و با استناد به ماده ۸۲ قانون تشکیلات وظایف و انتخابات شورا‌های اسلامی کشور آیین‌نامه اجرایی انتخاب سمت شهردار مشخص شده است. او در ادامه مواد مختلف این آیین‌نامه را قرائت کرد: در این آیین‌نامه رشته پزشکی نیامده است، آقای دکتر زاکانی می‌گویند بنده پزشک هستم.

امانی بر انتخاب غیرقانونی زاکانی به عنوان شهردار تهران تاکید کرد و گفت: مطابق با قانون او رشته تحصیلی مرتبط ندارد و هنوز به استعفایش در مجلس رسیدگی نشده است. البته او اعلام کرد برای تطابق مدرک نیازمند اصلاح قانون هستیم. اعضای شورای شهر تهران به هشدار غیرقانونی بودن این رای‌گیری توجهی نکرده و تنها ۵ نفر با تاخیر رای‌گیری موافقت کردند.

همزمان با طرح این انتقاد‌ها در صحن شورا، زاکانی به این ابهام در جمع خبرنگاران پاسخ داده و گفت: در بند یک ماده ۸۰ مصوبه سال ۱۳۷۵ و آیین‌نامه داخلی دولت که سال ۹۷ تنظیم شده شرایط احراز شهردار ذکر شده که دارای نقص است و بخشی از تخصص‌ها مانند تخصص‌های ناظر به حوزه پزشکی در آن نیامده است.
او ادامه داد: علاوه بر این تخصص یک وجه قضیه است و بخش عمده موضوع، ویژگی‌های مدیریتی فرد است. شهر از نظر کالبدی نیاز به حوزه‌های فرهنگ، اجتماع، اقتصاد، امنیت و سایر فعالیت‌های شهری دارد و کسی که این کار را انجام می‌دهد باید مدیری باشد که فهم بالای مسائل شهر را به عنوان یک دولت کوچک داشته باشد و با تدبیر و استفاده از سایر افراد متخصص در حوزه‌های مختلف رشدی همگون را برای شهر فراهم کند.

شهردار منتخب تهران گفت: خروجی و پیام رای استمزاجی اعضای شورا در روز چهارشنبه این بود که بنده را برای این کار انتخاب کردند. پس از آن استعفای خود را تقدیم ریاست مجلس کردم و طبق ماده ۹۰، ۹۱ و ۹۲ آیین داخلی مجلس، هفته بعد از قرائت استعفا، این موضوع به رای و نظر نمایندگان گذاشته خواهد شد که طبق آن، امروز استعفا اعلام وصول و هفته آینده به بحث گذاشته می‌شود. زاکانی ادامه داد: به کارگیری ظرفیت اجرایی کشور برای حل مشکلات یک اولویت اساسی است و پیشنهاد‌هایی شد که این ظرفیت به این حوزه آورده شود و این مقدمه‌ای شد برای اینکه دولت و شورای شهر تقاضا و نیازی را از بنده پیگیری کنند که در دولت یا شهرداری خدمت کنم که در نهایت به شرایط فعلی منجر شد.