ایران کشوری است که به چهار فصل بودن مشهور است. طول و عرض جغرافیایی فلات مرتفع ایران به گونهای است که مناطق کویری، نیمه کویری، کوهستانی و جلگههای حاصلخیز را در کنار هم حفظ میکند.
از شمالیترین مناطق ایران تا جنوبیترین مناطق، آب و هوای معتدل و مرطوب تا گرم و خشک را داریم. با چنین تنوع آب و هوایی و گستردگی جاذبههای گردشگری، میتوان ایران را یکی از قطبهای گردشگری جهان دانست، اما بنا به دلایلی که در ادامه ذکر شده است ایران در پایینترین سطوح رنکینگهای جهانی در حوزههای گردشگری است.
۱. شهرهای معتدل و مرطوب کشور ایران
مشخصه اصلی این اقلیم بارش برف و باران در تمام فصول سال است که بیشتر در شمال کشور و سواحل دریای خزر گسترده است. شهرهایی مانند مازندران، گیلان و گرگان این آب و هوا را برخوردار هستند. اگر اهل تفریحات آبی باشید، بهترین زمان برای تفریح و سفر به این شهرها فصلهای بهار و تابستان است.
۲- استانهای خشک و گرم کشور ایران
بخش عمده کشور ایران را مناطق خشک و کویری تشکیل دادهاند که در این مناطق بارش برف و باران بسیار کمتر از مناطق شمالی کشور است و میانگین دمای هوا نسبتا بالا است. شهرهایی مانند مشهد، اصفهان، شیراز از جمله مناطق نیمه بیابانی و سمنان، یزد و کرمان از جمله این شهرها هستند.
۳- شهرهایی با آب و هوای سرد و کوهستانی
رشته کوههای زاگرس در غرب کشور و رشته کوههای البرز از مناطق سردسیر ایران هستند که آب و هوای کوهستانی دارند. میزان بارش برف در این مناطق بسیار بالاست. شهرهایی مانند تبریز، ارومیه، سنندج و همدان از شهرهای معروف این اقلیم آب و هوایی هستند و بهترین زمان سفر به این شهرها فصل تابستان است.
۴- شهرهای گرم و مرطوب اقیلم ایران
اقلیم گرم و مرطوب مناطق ساحلی ایران یعنی سواحل خلیج فارس و استان سیستان و بلوچستان را در بر میگیرد. بارش باران و برف بسیار کم، هوای شدیدا گرم، رطوبت بالا و اختلاف دما بین شب و روز کم است.
جزیره کیش و قشم، چابهار، بندرعباس، اهواز، آبادان از شهرهای مشهور این منطقه هستند و بهترین زمان برای سفر به این مناطق فصول پاییز و زمستان است.
سهم ایران از گردشگری در مقایسه با کشورهای منطقه
آخرین گزارش رقابتپذیری جهانی سفر در حوزه گردشگری از سوی مجمع جهانی اقتصاد منتشر شده است. در این گزارش کشورهای امارات متحده عربی و ترکیه به ترتیب با رتبههای ۲۹ و ۴۴، دو کشور اول منطقه در بین ۱۳۶ کشور هستند.
دو شاخص مهم گردشگری شامل سهم مستقیم گردشگری بر اشتغال و تولید ناخالص داخلی بر اساس آمارهای منتشرشده توسط شورای جهانی سفر و گردشگری بیان میکند که کشور گرجستان در سالهای ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ رشد محسوسی در زمینه گردشگری داشته است و پیشبینی میشود این رشد تا سال ۲۰۲۵ افزایش چند برابری داشته باشد؛ به گونهای که از کشورهای برتر منطقه یعنی ترکیه و امارات رشد بیشتری کند و بتواند رتبه بالاتری در گردشگری کسب کند.
اما متاسفانه ایران با داشتن ظرفیتهای حداکثری در حوزه گردشگری، در هر چهار شاخص یعنی، «سهم مستقیم سفر و گردشگری از تولید ناخالص داخلی»، «سهم مستقیم سفر و گردشگری از اشتغال»، «سهم صادرات بازدیدکننده از صادرات کل» و «سهم سفر و گردشگری از سرمایهگذاری کل» از هرسه کشور مورد بررسی عقبتر است، این شرایط درحالی است که کشورهای گرجستان و امارات شاید نصف جاذبههای گردشگری ایران را هم نداشته باشند.
مهمترین علل عدم رشد صنعت گردشگری ایران:
۱- نبود امکانات شهری و بین راهی مناسب
۲- عدم توجه به حفظ و مرمت آثار باستانی و تاریخی
۳- تبلیغات منفی علیه ایران
۴- عدم معرفی جاذبههای ایران به گردشگران جهانی
۵- عدم نظارت بر اکثر تاسیسات حوزه گردشگری
۶- مشکلات معیشتی مردم ایران
۷- ضعف شدید سیستمهای حمل و نقل هوایی و ریلی
۸- عدم به کارگیری بخش خصوصی در حوزه گردشگری
۹- عدم تدریس صحیح آموزشهای گردشگری به مردم
۱۰- عدم فضاسازی لازم شهری مناسب برای گردشگران