ابتلا به ویروس دلتا توسط موی سر و نخ لباس خبر زرد است

جامعه ۲۴ - مسعود یونسیان اپیدمیولوژیست و استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران، درباره ابتلا افراد به دلتا ویروس توسط مو و نخ لباس گفت:من این خبر و بسیاری از اخباری که درباره پیدایش و خواستگاه این ویروس و درمان‌های عجیب و غریب آن توسط سشوار، نمک و ... مطرح می‌شود را جز خبر‌های زرد قرار می‌دهم.

او با بیان اینکه در دنیای علم هر صحبتی که انجام می‌شود چه برای مردم و چه برای بحث و بررسی بین محققان، باید مستند باشد و به اصطلاح "شناسنامه معتبر" داشته باشد، افزود: باید مشخص باشد که چه یافته‌هایی توسط کدام محقق، با چه سطحی از دانش و توانمندی، با همکاری کدام تیم تحقیقاتی، طی چه تحقیق علمی و مصوب کدام نهاد پژوهشی یا دانشگاهی، ارائه شده است.

بیشتر بخوانید:  ویژگی‌های ویروس جهش‌یافته جدید را بشناسید /اینفوگرافی

او ادامه داد: در دنیای علوم تجربی، به طور معمول نتایج تحقیقات علمی، قبل از اینکه به مرحله‌ی چاپ برسد، توسط محققانی در سطح دانش و تخصص همتراز یا بالاتر از محققی که نتایج خود را ارائه کرده، بررسی و نقد می‌شود. در این بین مطالبی که درست تشخیص داده شوند، به زبان علمی در مجلات معتبر چاپ می‌شود. سپس محققان دیگری به تکرار این پژوهش در شرایط مشابه و بعضا با روش‌هایی متفاوت می‌پردازند (به اصطلاح نتایج محقق قبلی راستی آزمایی می‌شود) و تنها زمانی چنین شواهدی برای اجرا قابل اعتنا در نظر گرفته می‌شوند که پژوهشگران متعدد به نتیجه واحدی رسیده باشند، در غیر این صورت حتی نتایج یک پژوهش اصیل علمی نیز فقط در سطح دانشمندان مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفته و ارزش انتشار برای مدیران، سیاستگزاران، رسانه‌های عمومی و مردم را ندارد. هر خبری از این دست که از مسیری خارج از مسیر فوق منتشر شود، ارزشمند نیست و ارزش صحبت کردن و وقت گذاشتن و حتی نقد و بررسی ندارد.

یونسیان درباره اینکه تا چه زمانی ویروس کرونا جهش‌های خود را ادامه خواهد داد، تصریح کرد: پاسخ این سوال را نمی‌دانم و در این باره اساتید رشته ژنتیک، ویروس شناسی و به طور اخص ژنتیک میکروب‌ها باید اظهار نظر کنند.

این اپیدمیولوژیست تصریح کرد: با توجه به اینکه سرعت و وسعت انتقال در کشور ما زیاد بوده، اصلاً بعید نیست جهش‌های مهمی در کشور ما نیز رخ داده باشد، زیرا یکی از شرایط ایجاد جهش، انتقال گسترده ویروس بین مردم است.

او با بیان اینکه حتی در کشور خودمان نیز با توالی یابی‌هایی که روی تعداد معدودی از نمونه‌های حاصل از بیماران توسط اساتید و دانشمندان ویروس شناس صورت گرفته، جهش‌هایی مشاهده و گزارش شده اند، گفت: اصولاً این ویروس از زمان پیدایش، ده‌ها هزار و یا شاید حتی تعداد بیشتری جهش داشته و فقط جهش‌هایی که منجر به پیدایش ویروس‌های مقاومتر، با سرعت انتقال بیشتر و یا با علایم متفاوت و شدیدتر همراه هستند جلب توجه کرده و دارای اهمیت هستند.

او تصریح کرد: بسیاری از این جهش‌ها برای بقای ویروس در جامعه مضر هستند و چنین جهش‌هایی خودبخود و توسط مکانیسم انتخاب طبیعی محدود شده و به تدریج حذف می‌شوند. تنها جهش‌هایی باقی مانده و فراگیر می‌شوند که شرایط را برای بقای ویروس در جامعه تسهیل می‌کنند.

او در ادامه افزود: در کشور‌هایی که به طور گسترده نمونه‌های اخذ شده از بیماران را توالی یابی ژنتیک می‌کنند، همه جهش‌های تشخیص داده شده، اعم از اینکه در زمان تشخیص مهم قلمداد بشوند یا نه، ثبت شده و سپس با بررسی بیماران در آینده، چنانچه مواردی از بیماری که از نظر شدت، سرایت پذیری، علایم و... مهم و متفاوت تشخیص داده شوند، محققین به بانک اطلاعاتی توالی یابی ژنتیک خود (که قبلاً ثبت شده) مراجعه کرده و بررسی می‌کنند آیا موردی از جهش بین بیماران فوق مشاهده شده و آیا اشتراکی از این نظر در پروفایل ژنتیکی ویروس‌ها وجود دارد؟ به این ترتیب جهش‌های مهم از نظر بالینی یا اپیدمیولوژیک شناسایی می‌شوند.

یونسیان گفت: زمانی عده‌ای کشور انگلستان را متهم می‌کردند که شما یک ماه پیش جهش انگلیسی را ثبت کردید پس چرا آن دیر گزارش کردید؟ در این جا باید بگویم این حرف غیر عالمانه و غیر فنی است چرا که زمانی که جهش مربوطه در انگلستان مشاهده و ثبت شد، بسیاری جهش‌های دیگر نیز هم در این کشور و هم در دیگر کشور‌ها کشف و ثبت شد و تنها زمانی اعلام این جهش‌ها به عنوان یک جهش مهم معنی پیدا می‌کند که در آینده مشخص شود ویژگی‌های بیمارانی که واجد این ویروس بوده اند متفاوت بوده و این امر هفته‌ها بعد از رخداد جهش آشکار خواهد شد.

یونسیان در پایان عنوان کرد: توالی یابی ژنتیکی ویروس در کشور ما انجام شده و جهش‌هایی نیز شناسایی و ثبت شده اند، اما چون به تعداد کافی نمونه‌های بیماران خود را بررسی نمی‌کنیم، نمی‌توانیم به طرز ایده آلی جهش‌هایی که در آینده ویژگی‌های مهمی ایجاد خواهند کرد را شناسایی و گزارش کنیم و برای این کار باید تعداد توالی یابی افزایش یافته باشد.