آلزایمر، چالشی مهم در نظام سلامت و نقش اقدامات کاردرمانی و توانبخشی

جامعه ۲۴- این سازمان اخیرا اعلام کرد که بیش از ۵۵ میلیون نفر در جهان مبتلا به دمانس هستند و این بیماری سالانه ۱/۳ تریلیون دلار هزینه به اقتصاد جهان تحمیل می‌کند.

براساس اعلام WHO، با افزایش سن جمعیت‌ها، پیش‌بینی می‌شود که تعداد افراد مبتلا به دمانس در جهان تا سال ۲۰۳۰ به ۷۸ میلیون نفر و تا سال ۲۰۵۰ به ۱۳۹ میلیون نفر افزایش یابد

همچنین عنوان شده گفته که فقط یک چهارم کشورهای جهان سیاستی ملی در زمینه حمایت از بیماران دمانس و خانواده‌های آنها دارند و از دولت‌ها خواسته تا برای مقابله با این چالش بهدداشت و سلامت عمومی گام بردارند.

آمارها در ایران نشان میدهد که در کشور حدود یک میلیون مبتلا به دمانس (زوال عقل) وجود دارد و هر ۷ دقیقه یک نفر به آن مبتلا میشود. از طرفی وضعیت سالمندی در کشور بدین گونه است که پیش بینی میشود در کمتر از ۲۰ سال آینده، با بحرانی بسیار نگران کننده در کشور در خصوص مسائل مربوط به دوران سالمندی از جمله دمانس و آلزایمر روبرو خواهیم شد و بر طبق همین پیش بینی ها در کمتر از ۲۰ سال آینده ۲۵ درصد جامعه را افراد بالای ۶۰ سال (سالمند)تشکیل خواهند داد و این در حالی است که از طرف دیگر ۲۵٪ هم افراد زیر ۱۸ سال خواهند بود و این یعنی ۵۰٪ جامعه در ۲۰ سال دیگر وظیفه مراقبت از نیم دیگر افراد جامعه (سالمند و کودکان و‌نوجوانان) را به عهده خواهند داشت که همه میدانیم‌ زیرساختها و برنامه هایی برای مواجهه با سونامی سالمندی در آینده که باید از سالها قبل با توجه به تغییرات مشهود هرم جمعیتی، در نظر گرفته میشد، کافی نبوده و یا در نظر گرفته نشده است. حتی با توجه به تصویب سند ملی سالمندی در سال ۱۳۹۸ و رونمایی از آن در روز ۹ مهر (روز جهانی سالمند) نیز هنوز برنامه مدون و هماهنگی توسط مسئولین و دفاتر مربوطه در وزارت بهداشت در این مورد و جهت اجرای بندهای آن، گزارش نگردید.

به تعبیر دیگر، ما در آینده شاهد بار مراقبت از این گروه ( که اغلب ما در آن قرار خواهیم گرفت و آن هم به شرط بقا، انشالله) را متوجه فرزندانمان ( که آنها هم وظیفه مراقبت از فرزندان خود را دارند)خواهیم کرد و آن یعنی اضافه شدن موانعی بیشتر در چرخه تولید و توسعه بر موانع موجود این عرصه و نکته مهمتر، عدم آگاهسازی مناسب جامعه در حال حاضر و بر مبنای سند ملی سالمندی برای انتخاب و ترویج سبک زندگی سالم جهت تاثیر آن در سلامت دوران سالمندی است که هم اکنون هم با توجه به شرایط و مشکلات متعدد ( تغذیه، پزشکی ،اجتماعی،معنوی و روحی و…) جامعه میتوان پیش بینی نمود که سالمندان آن سال‌ها با چه عوارض زودهنگامی در جسم و جان زندگی خواهند کرد.

این در حالی است که گسترش تربیت متخصصان طب سالمندی از ضروریات هر جامعه بوده و در آموزش آن از نظر کمی، وضعیت بسیار نامناسبی داریم و با نادیده گرفتن چالشهای موجود بی گمان در آینده نزدیک با فاجعه ای بس بزرگ مواجه خواهیم بود.

بیشتر بخوانید: علامتی در چشم که نشان دهنده آلزایمر است

اگر چه با تقویت بخش های مهم موثر بر درمان این بیماران میتوان از برخی چالشها با موفقیت عبور نمود که از آن جمله اقدامات توانبخشی در این بیماران میباشد.در خصوص فعالیتهای و اقدامات توانبخشی علی الخصوص کاردرمانی برای این گروه نیز با توجه به نیاز این عزیزان به بهبود روابط و مشارکت اجتماعی، آموزش وحمايت مراقبان افراد مبتلا به آلزايمر و بهبود عملكرد و امنیت با توجه به تحقیقات صورت گرفته اهمیت مداخلات كاردرماني درروند درمان آلزايمر نقش كليدي را از جهت افزايش امنيت اين بيماران دارا میباشد چرا که بيشتر از ٧٠ ٪؜ بيماران آلزايمر دچارسقوط وافتادن ميشوند كه این خود در این افراد منجربه تشدید ناتواني در مراقبت از خود،پيشرفت سريع بيماري و بستري شدن میشود. از این رو متخصصین كاردرمانی با خود فرد وخانواده فرد همكاري مي كند تا محيط زندگي فرد وخانه را از هرگونه موانع خطرساز پاكسازي كند تا فرد دچار سقوط وافتادن نشود و با آسیب کمتری مواجه شود. از سوی دیگر بیماری الزایمر معمولا فرد را دچار مشکلات رفتاری میکند و فرد کم کم در روابط دچار مشکل می شود که این امر برای ادامه روابط فرد مشکل ساز است. کاردرمانگر به فرد کمک میکند تا خشم و عصبانیت مکرر، چگونگی پاسخ به عواطف اساسیمشکلات ارتباطی را کنترل نماید . و در نهایت کاردرمانی به فرد کمک میکند

تا فرد قادر شود در بهترین کیفیت ممکن زندگی کند.

به فرد کمک میکند تا بتواند کارهایی را که نیاز دارند انجام دهند.شیوه های درمانی را برای انجام فعالیت های روزمره زندگی اراٸه می دهند.و به مراقبین این افراد نیز جهت کاهش بار مراقبت و ارتقا کیفیت مراقبت، آموزشهای لازم را ارائه میدهد .

محمدرضا اسدی
نایب رئیس اول نظام پزشکی تهران بزرگ