فعلا از تزریق دز دوم واکسن کرونا خبری نیست

جامعه ۲۴ - برخلاف روز‌های ابتدایی خردادماه که مسئولان وعده واردات میلیونی واکسن داده بودند، حالا خزانه واکسن خالی است و نه‌تن‌ها واکسیناسیون افراد بالای ۶۰ سال متوقف شده بلکه حتی کسانی که دز اول واکسن را تزریق کرده‌اند، سردرگم منتظرند تا ببینند چه خوابی برایشان دیده شده. ۲۷ اردیبهشت‌ماه بود که دکتر جعفر صادق‌تبریزی به‌عنوان رئیس مرکز مدیریت شبکه وزارت بهداشت، در گفتگو با «شرق» وعده تزریق روزانه واکسن به ۲۵ هزار نفر را داده بود. او گفته بود: «ظرفیت‌ها رو به افزایش است. برای مثال شما ایران‌مال در تهران را در نظر بگیرید که حدود صد استیشن واکسیناسیون دارد و ان‌شاءالله در آینده نزدیک با فراهم‌شدن تعداد بیشتر واکسن، تعداد تزریق واکسن روزانه به ۲۰ تا ۲۵ هزار خواهد رسید. امیدواریم با این افزایش کار بهتر پیش برود»؛ نه‌تنها این وعده عملی نشد بلکه همان تزریق قطره‌چکانی واکسن هم به نظر می‌رسد متوقف شده. کمبود واکسن بیشتر برای آن‌هایی است که «سینوفارم» تزریق کرده‌اند؛ چراکه تزریق دز دوم این واکسن بعد از سه هفته تا یک ماه انجام می‌شود و واکسن‌های «اسپوتنیک» و «آسترازنکا» هنوز به زمان تزریق دز دوم نرسیده‌اند. با وجود این کمبود این دو واکسن هم باعث شده ثبت‌نام نوبت جدید افرادی که شامل واکسیناسیون هستند، عقب بیفتد و بخش ثبت‌نام در سامانه وزارت بهداشت بسته شده است». گفته می‌شود فرمولاسیون واکسن «سینوفارم» شباهت زیادی با واکسن برکت دارد. برای همین دکتر مینو محرز، عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا و مسئول نظارت بر مطالعات بالینی واکسن کوو ایران، پیشنهاد کرده بود که اگر دز دوم سینوفارم را پیدا نکردید، برکت بزنید. او در اظهارنظری عنوان کرده بود: «اگر اولین واکسن تزریق‌شده «سینوفارم» باشد، چون واکسن برکت از نظر ساختاری عین «سینوفارم» است، می‌توان از آن به‌عنوان دز دوم استفاده کرد». این اظهارنظر‌های گاه‌و‌بی‌گاه و حتی بدون پشتوانه مردم را دچار سردرگمی فراوان کرده است. حجت‌الله ۷۸ ساله است و دز اول واکسن خود را «سینوفارم» زده است و حالا دیگر واکسن «سینوفارم» پیدا نمی‌کند. او به «شرق» می‌گوید: «خانواده‌ام نگران هستند و نمی‌دانم چه کار باید بکنم. شاید کلا دیگر بی‌خیال دز دوم شویم».

معلوم نیست کی واکسن می‌رسد

دکتر شهنام عرشی، معاون فنی مرکز مدیریت بیماری‌های وزارت بهداشت، در گفتگو با «شرق» و در پاسخ به این سؤال که چرا با وجود وعده‌های داده‌شده، خبری از واکسن نیست و همه‌چیز متوقف شده، گفت: «چیزی متوقف نشده بلکه فقط سرعت کار کم شده است. برای اینکه واکسن‌هایی که ما وارد می‌کنیم، از کشور‌های خارجی است. واردات ما از کشور‌های چین و روسیه انجام می‌شود. مقادیری که از کشور روسیه به ایران وارد می‌شود، اندک است. آسترازنکا هم از طریق برنامه کوواکس به ایران می‌رسد. برنامه زمان‌بندی کوواکس مشخص است و بین کشور‌های مختلف متفاوت است و البته به کشور‌ها زمان‌بندی نمی‌دهند و خیلی وقت‌ها هم اصلا سر زمان‌بندی واکسن نمی‌رسد. برای مثال قرار بود پیش از عید بیش از سه‌میلیون دز واکسن از طریق سبد کوواکس به ایران برسد، اما تنها دو میلیون دز ارسال شد. این نامنظم‌بودن برنامه باعث می‌شود زمان‌بندی ما هم مخدوش شود». از طرف دیگر سعی ما این بود که سرعت کار بالا برود، اما یک مقدار در رساندن واکسن از طرف کشور‌های خارج وقفه ایجاد شد و برای همین در مورد دز دوم و اعلام شروع واکسیناسیون گروه بعدی وقفه ایجاد شد». او در ادامه در پاسخ به این سؤال که این مشکل چه زمانی حل می‌شود، گفت: «چون واکسن از خارج از کشور وارد می‌شود، قابل پیش‌بینی نیست. ما چهار روز پیش از واردات مطلع می‌شویم. البته احتمالا می‌دانید که مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت، وقتی واکسن به دستش می‌رسد، وظیفه توزیع واکسن را دارد. آن‌هایی که در جریان واردات واکسن هستند، معاونت غذا و دارو هستند، ولی برای مرکز مدیریت هنوز چیزی مشخص نیست». عرشی همچنین در پاسخ به این سؤال که تکلیف افرادی که دز اول واکسن را زده‌اند و حالا نوبت تزریق دز دومشان رسیده، دچار مشکل از نظر اثربخشی واکسن نخواهند شد، گفت: «الان بیشتر نوبت تزریق دز دوم سینوفارم رسیده است. گفته شده بود که باید به فاصله سه هفته تا یک ماه، دز دوم سینوفارم باید تزریق شود. بعد‌ها سازمان بهداشت جهانی که تأییدیه این واکسن را صادر کرد، گفت دز دوم را تا پایان روز ۹۰ هم می‌شود تزریق کرد. درست شبیه واکسن آسترازنکا که در کشور‌های اروپایی بین دز اول و دومش سه ماه فاصله می‌دهند که حداکثر افراد بتوانند دز دوم را به دلیل محدودبودن تولید واکسن تزریق کنند. این مسئله حالا درباره «سینوفارم» هم صدق می‌کند. اول کار بعد از تزریق دز اول «سینوفارم» گفته بودند نوبت دوم این واکسن باید سه هفته تا یک ماه پس از دز اول تزریق شود، اما حالا اعلام شده تا سه ماه بعد از تزریق می‌شود دز دومش را تزریق کرد. یقینا تا روز نودم یا خیلی زودتر از آن واکسن به دست ما خواهد رسید». عرشی در پایان در پاسخ به این سؤال که آیا صحبت‌های مینو محرز را درباره تزریق برکت به‌جای دز دوم «سینوفارم» تأیید می‌کنید، گفت: «خانم محرز نگفتند قطعا این کار انجام شود. در همه کشور‌ها هم تحقیق و بررسی شده است و تقریبا هم مشخص شده که تا ۹۰ درصد می‌شود اگر از یک پلتفرم مشترک دو واکسن متفاوت زده شود، مشکلی ایجاد نمی‌شود. واکسن «سینوفارم» ساختار اصلی‌اش با واکسن برکت یکسان است، از این لحاظ گفته شده اگر روزگاری به هر دلیلی ورود واکسن «سینوفارم» قطع شود که اصولا مسئله بعیدی به نظر می‌رسد، نگران نباشید و اگر بعد از سه ماه «سینوفارم» نرسید، به جایش می‌توان برکت زد. این صرفا یک احتمال است و فعلا ما نه برایش برنامه‌ای داریم و نه پیشنهاد می‌کنیم و نه در دستور کار ما قرار دارد».

پیک پنجم در راه است

حالا در کشور‌هایی مانند آمریکا به کسانی که هر دو دز واکسن کرونا را تزریق کرده‌اند، اعلام شده که می‌توانند ماسک‌ها را بردارند و به زندگی عادی برگردند. اما هنوز در کشور ما نه خبری از تولید انبوه واکسن‌های ایرانی است و از طرف دیگر دز دوم واکسن‌های خارجی هم نایاب شده. مسئولان سازمان غذا و دارو جواب تلفن را نمی‌دهند یا اگر پاسخ‌گوی تلفن باشند، از جواب‌دادن به سؤال‌ها طفره می‌روند. مینو محرز هم پاسخ‌گوی تلفن نیست. در چنین شرایطی علامت سؤال‌های زیادی در ذهن مردم شکل گرفته. این در حالی است که دکتر پیام طبرسی، رئیس بخش عفونی بیمارستان مسیح دانشوری در گفتگو با «شرق» از احتمال شروع پیک پنجم کرونا در کشور خبر می‌دهد. طبرسی در‌این‌باره می‌گوید: «متأسفانه سرعت تزریق واکسن بسیار کند است و ما احتمال ورود به پیک پنجم را می‌دهیم. ما الان در شرایط بدی هستیم. الان در آستانه انتخابات قرار داریم و دولت هم مشغول جمع‌کردن کار‌های قدیمی است. ما شاهد تغییر و تحولی هستیم که در بد زمانی اتفاق می‌افتد. الان رعایت پروتکل‌های بهداشتی شل شده است. وقتی شیوع پایین می‌آید، مردم خیالشان راحت می‌شود و سختگیری‌ها کمتر می‌شود و خطر پیک شروع پیک پنجم در دو ماه آینده وجود دارد». او همچنین در پاسخ به این سؤال که با توجه به نبودن دز دوم واکسن‌ها، ممکن است دز اول واکسن تزریق‌شده بی‌اثر شود، گفت: «دز اول که بی‌اثر نمی‌شود. شما وقتی واکسن می‌زنید، درصدی از سیستم ایمنی‌تان تحریک می‌شود. بعد از تزریق دز اول واکسن سیستم ایمنی در برابر بیماری تقویت می‌شود. بین نوع واکسن‌ها هم میزان ایمنی در تزریق دز اول متفاوت است. بین ۳۰ تا ۶۰ -۷۰ درصد این واکسن‌ها ایمنی ایجاد می‌کنند. اما به خاطر آنکه ایمنی ایجادشده کاملا قوی شود، باید دز دوم تزریق شود». طبرسی همچنین در پاسخ به این سؤال که آیا به آن‌هایی که دز اول واکسن تزریقی‌شان ایرانی نبوده پیشنهاد می‌کنید که برای دز دوم از واکسن برکت استفاده کنند، گفت: «این هنوز یک تئوری است و بهتر است وارد بحث آن نشویم. الان ما در جایی هستیم که واکسن «سینوفارم» تزریق شده و من به مردم توصیه می‌کنم اگر «سینوفارم» رسید، حتما دز دوم را هم «سینوفارم» بزنند. اما اگر «سینوفارم» وارد نشود، بالاخره باید دز دوم را بزنند و اگر تحقیقات نشان داد که می‌شود برکت را جای «سینوفارم» تزریق کرد، از این امکان استفاده کنند».

بیشتر بخوانید:  واکسن برکت جایگزین سینوفارم می‌شود؟/ مردم نگران باشند یا خیر؟

در میان شلوغی روز‌های آخر دولت و جدال کاندیدا‌ها برای گرفتن ریاست دولت، فعلا کرونا اولویت هیچ‌کس نیست. نشان به آن نشان که در مناظره اول هیچ‌کدام از کاندیدا‌ها یادی از کرونا نکرد و وقتی داد مردم در فضای مجازی به هوا بلند شد که پس چرا از کرونا چیزی نگفتید، درباره حل بحران کرونا وعده‌های سر خرمن دادند. حالا کم‌کم کارناوال‌های انتخاباتی راه افتاده، مردم به حضور پرشور در پای صندوق‌های رأی دعوت می‌شوند و شرایط برای ورود به پیک پنجم مهیاست. اما فعلا کرونا اولویت نیست، چون دعوا سر چیز‌های دیگری است که مردم در آن‌ها چندان مهم نیستند.