روز جهانی معلولین در ایران؛ کارناوال نمایش قدرت نهادهای بی‌خاصیت/ حمایت‌های مالی بهزیستی پول یک پیتزا در ماه هم نمی‌شود

جامعه ۲۴- دوازدهم آذر ماه روز جهانی معلولین است، این روز با ابتکار سازمان ملل نام‌گذاری شده است. منشور این روز معلولین را برخاسته از نیاز‌های افرادی می‌داند که به‌رغم محدودیت‌های حسی و حرکتی باید مانند دیگران از امکانات رفاهی و اجتماعی برخوردار شوند؛ طبق این منشور، معلولین صرف نظر از علت، کیفیت و وحدت نقص و ناتوانی‌شان، دارای همان حقوق اساسی هستند که سایر هموطنان هم سن‌شان از آن‌ها برخوردارند. حق برخورداری از یک زندگی دلپذیر و حتی‌المقدور عادی، در راس این حقوق قرار دارد و حق بهره‌مندی از خدمات آموزش و پرورش، بهداشت، مسکن، اشتغال، امکانات تفریحی، حقوق مدنی، سیاسی و حفظ حیثیت انسانی معلولین، حق ذاتی آن‌هاست.

با این حال این روز در ایران به کارناوال نمایشی سازمان‌ها و نهاد‌های مرتبط با معلولین تبدیل شده است، روزی که می‌تواند به ارائه راهکار‌هایی برای پوشش نیاز‌های این افراد تبدیل شود.

زمانی برای نمایش قدرت نهادهای مرتبط با معلولین

ترانه میلادی، دبیرکل کانون معلولان شهر تهران، با اشاره روز جهانی معلولین به جامعه ۲۴ اظهار کرد: تمام ارگان‌های دولتی یک دستورالعمل برای مناسبت‌ها و بودجه‌هایی نیز برای این مناسبت‌ها دارند و حس می‌کنند اگر این بودجه را در کنار تصویر مهمی از اقدامات خوب به زعم خود برای معلولان به نمایش نگذارند فرصت سوزی کرده‌اند و هر سال به صورت کلیشه‌ای به مراسم‌های این چنینی می‌پردازند.

بیشتر بخوانید: افزایش جمعیت معلولان با اجرای قانون جوانی جمعیت

وی افزود: عموما در این مراسم‌ها که با حضور گسترده رسانه‌ها برگزار می‌شود، در آن مسئولان بر لزوم رسیدگی به افراد دارای نیاز‌های ویژه و مناسب‌سازی تأکید می‌کنند، اما فردای آن با شهری که خود دارای معلولیت است، روبه‌رو می‌شویم. این در حالی است که در کشور‌های توسعه یافته به دلیل اینکه نیاز‌های تمام شهروندان از طریق مالیات‌ها تأمین می‌شوند شهر به گونه‌ای طراحی می‌شود که فرد دارای معلولیت در شهر احساس امنیت، راحتی و آسایش کند.

میلادی تأکید کرد: همه آدم‌ها غیر معلول به دنیا نمی‌آیند و یا اینکه در دوران زندگی خود دچار یک مخاطره شده و معلول شوند. اینکه شهری داشته باشیم که از لحاظ فیزیکی، اکسیژن و ... سالم باشد برای شهروند دارای معلولیت نیاز است و این را طلب می‌کنیم.

وی بیان کرد: عمده معلولیت اکثرا ناشی از عدم سواد والدینی است که سواد پیشگیری از معلولیت را نداشته و همین افراد از حقوق خود نیز برخوردارند.

دبیرکل کانون معلولان شهر تهران با بیان اینکه بیش از فرد معلول خانواده‌های دارای معلولیت به حمایت نیاز دارند، گفت: پدری که با مشکلات اقتصادی، یک فرزند معلول دارد و در این فضای نامناسب شهری فرزند دارای معلولیت خود را جابجا می‌کند خود نیز دچار انواع و اقسام بیماری‌ها می‌شود، با عدم توجه و رسیدگی به موقع به خانواده افراد دارای معلولیت موجب شده‌ایم که این افراد نیز خود دچار معلولیت و بیماری شوند. درحالی‌که در کشور‌های دیگر برای نگهداری از فرد دارای معلولیت پرستار اختصاص می‌دهند و یا حق پرستاری به والدین می‌دهند، اما در کشور ما که پرستار اختصاص داده نشده و حق پرستاری نیز که چند سالی است سازمان بهزیستی به خانواده‌ها می‌دهد واقعا نمی‌تواند ذره‌ای از کوه مشکلات آن‌ها را بهبود بخشد.

عدم نیازسنجی از معلولان

وی با بیان اینکه عدم نیازسنجی درست مشکلات در بدنه جامعه معلولیت وجود دارد و این موجب مشکلات بسیاری است، گفت: اینکه سازمان بهزیستی هر سال اعلام می‌کند که این تعداد افراد به مددجو‌ها اضافه شده‌اند، افتخار نیست بلکه باید هنر باید این باشد که هر سال تعداد زیادی از مددجو‌ها به توانمندی رسیده و از پوشش خارج شوند.

میلادی بیان کرد: سازمان بهزیستی ماهیانه حدود ۱۵۰ هزار تومان به افراد دارای معلولیت کمک می‌کند درحالی‌که این پول یک پیتزا است و هیچ فایده‌ای به حال معلول ندارد. حمایت‌های کنونی سازمان بهزیستی از افراد دارای معلولیت مانند یک شوخی مسخره است.

این فعال حقوق معلولان با اشاره به قانون جامع حمایت از معلولان گفت: در این قانون وظایف هر ارگان مشخص شده است و به جای اینکه بودجه به اجرای این قانون اختصاص پیدا کند به سازمان بهزیستی اختصاص پیدا می‌کند درحالی‌که بدنه این سازمان خود معیوب بوده و چنین سازمانی نمی‌تواند حامی معلولان باشد. مثلا من اگر یک فرد دارای معلولیت هستم، نمی‌دانم پرونده‌ام کجاست؟ مددکارم را دو سال یکبار می‌بینیم، تعداد مددجو‌ها با تعداد مددکار‌ها نمی‌خواند، در این سال‌ها پرونده‌ها آنلاین نشده که یک فرد معلول به آسانی به پرونده خود دسترسی داشته و یک خدمت بهینه را دریافت کند؛ بر همین اساس نمی‌توان انتظار یک خدمت کارآمد را از سازمان بهزیستی داشت.

وی ادامه داد: همه ساله بودجه‌ای وارد این سازمان معیوب می‌شود، هر کدام از این بخش‌ها خود گروه‌های ذی‌نفعی دارند که سعی می‌کنند بودجه را به سمت خود جذب کنند و هیچگاه سعی نمی‌کنند بودجه به بخش کارآمدتر اختصاص یابد.

عدم پوشش بیمه‌ای خدمات توانبخشی برای افراد دارای معلولیت

میلادی با اشاره عدم پوشش بیمه‌ای خدمات توانبخشی برای افراد دارای معلولیت، گفت: پیشتر سازمان بهزیستی طی یک نوآوری، پرونده افراد دارای معلولیت را در اختیار انجمن‌ها گذاشت و حق‌الزحمه‌ای هم به آن‌ها بابت هر پرونده پرداخت کرد تا این پرونده‌ها در آن انجمن‌ها بررسی شوند. بعد آمدند و دیدند که این انجمن‌ها این توانایی که به افراد دارای معلولیت خدمات بدهند را ندارند، لذا آمدند مراکز مثبت زندگی را درست کردند و پرونده‌ها را به آن‌ها دادند. بدون مشورت با افراد ذی‌نفع که معلولان باشند دائما در حال آزمون و خطا هستند و این موجب افزایش درصد معلولیت در افراد دارای معلولیت شده است.

دبیرکل کانون معلولان شهر تهران یادآور شد: رسیدگی به موقع به معلولان بهترین زمان برای توانمند کردن آن‌ها است؛ این عدم رسیدگی به موقع به برخی بیماری‌ها و معلولیت‌ها، موجب از دست رفتن زمان طلایی برای این افراد می‌شود.

این فعال حقوق معلولان در ادامه گفتگو با جامعه ۲۴ تأکید کرد: قانون جامع حمایت از معلولین اگر اجرا شود بسیار کارا است و اصلا نیاز نیست سازمان بهزیستی اقدامی را انجام دهد و فقط می‌تواند نظارت کند. در حالی که این سازمان مانند پدری شده که فقط به فکر شکم بچه‌هایش است و دیگر توانی برای تأمین آینده آن‌ها نیست.

میلادی افزود: در حال حاضر خدمات سازمان بهزیستی به معلولان، بر اساس نیاز‌های بیست سال قبل این جامعه ارائه می‌شود در حالی که امروز ما با یک نوع معلولیت روبه‌رو نیستیم بلکه انواع مختلفی از معلولیت داریم که هریک نیاز‌های خاص خود را دارد و اگر در سازمانی که مبتنی بر توانبخشی نباشد، مدام نیاز‌های روز معلولان را نشناسد و با راهکار‌های گذشته حرکت کند، خدمات راهی به جایی نمی‌برد. شاید با همین بودجه اندک اگر مدیریت درستی باشد بسیاری از مشکلات کنونی نیز رفع خواهد شد.