کودکان و نوجوانان را در فضای بی انتهای مجازی رها نکنیم

جامعه ۲۴- کودکان و نوجوانان امروزی با طیف وسیعی از بازی‌های رایانه‌ای، کنسولی و تبلت آشنا هستند درحالی که کودکان دیروز دنیایشان را با قایم باشک، گرگم به هوا و هفت‌سنگ پیوند می‌زدند.

وقتی نزد کودکان و نوجوان امروزی بازی‌های گذشته را یادآوری می‌کنیم، نه‌تن‌ها خوشحال نمی‌شوند بلکه به گفته خودشان «حوصله‌شان هم سر می‌رود». آن‌ها دوست دارند که تنها باشند و اوقاتشان را با موبایل‌های هوشمندی که در دست دارند، بگذرانند.

یکی از کودکان در پاسخ به سوال خبرنگار مبنی بر اینکه چه اپلیکیشن‌هایی را در تبلتش دارد، گفت: «یک پرنسس دارم، با یک بازی آرایشگری دارم، خودش یک لاک داره، لاک رو انتخاب می‌کنم، خودش لاک رو میزنه».

این کودک گفت: «این عروسکم دو تا دوست پسر هم داره و برای اینکه خوشگل هم بشه، موهاشو شونه می‌کنم، صورتش رو آرایش می‌کنم».

مادر این کودک هم درباره نحو بازی فرزندش این را گفت: «به رنگ و روی اسباب‌بازی که نگاه می‌کنیم، اسمش هست که بازی می‌کند و بچه را سرگرم می‌کند».

بیشتر بخوانید: چگونه بر خجالتی‎ بودن غلبه کنیم؟

اما جلالی، کارشناس فضای مجازی درباره اهداف پشت پرده‌ای که در بازی‌ها وجود دارد، گفت: در بازی‌هایی که بین کودک و نوجوان آموزش داده می‌شود، هدف این است که مرز‌های رفتاری جامعه را در بین نسل جدید تغییر داد و چه بهتر از این که جامعه هدفشان دختران باشند.

یک روان‌شناس دیگر هم بر این باور است که باید خانواده‌ها پیامد‌های بازی را بدانند که اگر فرزندم این بازی یا اسباب‌بازی را انتخاب می‌کند، چه پیامد‌هایی ممکن است برای فرزندم داشته باشد.

آسیه حسینی نیکو، روان‌شناس کودک و نوجوان هم درباره تاراج کودکی که نتیجه استفاده از تکنولوژی است گفت: ما در زمانی زندگی می‌کنیم که عصر رسانه گفته می‌شود، رسانه‌هایی که بر روی سبک زندگی و مدل زندگی ما تغییرات را به وجود آوردند.

وی درباره کودکان کار فضای مجازی گفت: من والد بدون اینکه از سواد رسانه‌ای برخوردار باشم، می‌خواهم از کودکم درآمد‌زایی کنم و فالور و لایک بیشتری را از آنِ خودم کنم. در نتیجه بدون اینکه آینده فرزندم را درنظر بگیرم، می‌خواهم از کودکم به عنوان ابزار استفاده کنم.

این روان‌شناس کودک و نوجوان گفت: هیچ والدینی راضی نیست که آینده کودکش را تهدید کند و من این اقدام والدین را ناشی از بی‌آگاهی آن‌ها از حقوق کودک می‌دانم. اینجاست که متخصصان حقوق کودک و روان‌شناسان باید در این زمینه پای کار بیایند.

وی گفت: معمولاً خانواده‌هایی که در زمینه‌های تربیتی دچار مشکل‌اند، در فضای مجازی هم با چالش روبه‌رو هستند. پدر و مادری که در بحث روزمرگی‌های کودک، با مشکل روبه‌رو است، در فضای مجازی هم نمی‌تواند به صورت کارآمد کودکش را مدیریت کند.

این روان‌شناس گفت: در بحث فضای مجازی دو نکته مهم وجود دارد: ۱. والدین چگونه می‌توانند ارتباط صمیمی با فرزندشان داشته باشند. ۲. وضع قوانین در فضای مجازی است که اگر والدین نتوانند با فرزندشان ارتباط صمیمی برقرار کنند، مدیریت فضای مجازی هم نمی‌توانند عهده‌دار شوند.

به گفته حسینی نیکو از آنجایی که رویکرد والدین هم در وضع قوانین باید و نبایدی و از بالا به پایین است، در نتیجه نمی‌تواند ارتباط موثر را با فرزندان به وجود بیاورد و از طرفی هم عدم آگاهی در والدین به این رهاشدگی کودک در فضای مجازی دامن می‌زند.