آسیب‌های دوران کرونا برسلامت مردان ایرانی
اولین هفته اسفندماه را هفته سلامت مردان نامگذاری کرده‌اند تا شاید همین نامگذاری موجب شود که اهمیت سلامت مردان با تاکید بیشتری مورد توجه جامعه و رسانه‌ها قرار بگیرد. حامد برکاتی، مدیرکل دفتر سلامت جمعیت، خانواده و مدارس وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هم شعار هفته ملی سلامت مردان ایران را «مشارکت مردان، واکسیناسیون حداکثری کرونا و محافظت جمعی» اعلام کرد.
جامعه ۲۴- یکی از عمده مشکلاتی که به افزایش آمار بیماری‌های غیرواگیر در جامعه دامن زده است، بحث بی‌توجهی بسیاری از مردان به وضعیت سلامتی خودشان است. آمار‌های رسمی هم تاکید دارد که بسیاری از مردان چندان به سلامت خود اهمیت نمی‌دهند.
بسیاری از کارشناسان سلامت و فعالان جامعه پزشکی بر این باورند که اگر مردان به مباحث خودمراقبتی توجه کنند و برای سلامت خود، اولویت بالاتری قائل شوند، روند مزمن شدن بسیاری از بیماری‌های غیرواگیر کاهش پیدا می‌کند. در نتیجه هزینه‌های نظام سلامت نیز در این صورت به شدت کاهش پیدا خواهد کرد.
بیشتر بخوانید: ۱۰ تا ۱۵ درصد از مبتلایان کرونا همچنان درگیر دلتا هستند
مردان به دلیل شرایط سخت کاری، مصرف مواد دخانی و استفاده از رژیم‌های غذایی نامناسب، بیشتر مستعد ابتلا به برخی از بیماری‌ها هستند. برنامه‌ریزی در راستای ارتقای شاخص‌های امید به زندگی در مردان باید از سوی مسئولان امر جدی گرفته شود. بیماری‌های قلبی و عروقی، سرطان، تصادفات رانندگی و دیابت به عنوان چهار عامل اصلی مرگ و میر در میان مردان شناخته می‌شود.
بر اساس اظهارنظر متولیان نظام سلامت، بسیاری از مردان به ندرت از خدمات پیشگیری از بیماری‌ها بهره‌مند می‌شوند. به همین دلیل، نهادینه کردن فرهنگ پیشگیری، خودمراقبتی و کمک گرفتن از مراکز بهداشتی و درمانی می‌تواند نقش جدی در ارتقای سلامت مردان ایرانی داشته باشد.
هفته ملی سلامت مردان در شرایطی برگزار می‌شود که با همه‌گیری کووید ۱۹ مواجه هستیم. توجه به این موضوع اهمیت بسیاری دارد. در چنین شرایطی اطلاع‌رسانی، تلاش برای افزایش آگاهی مردان به موضوع سلامتی و آگاهی بخشی درباره بیماری کووید ۱۹، تشویق مردان به مشارکت در توسعه برنامه‌های بهداشتی پایه، ترغیب آنان به رعایت شیوه زندگی سالم و انجام مراقبت‌های به موقع درخصوص بیماری‌های زمینه‌ای، می‌تواند به عنوان یک راهکار برای عبور از بحران کم توجهی مردان به سلامت خود باشد. این هفته فرصت مناسبی برای اطلاع‌رسانی، حساس‌سازی جامعه و دولت در خصوص اهمیت به سلامت مردان در خانواده و جامعه است.
عباس بصیری، متخصص اورولوژی هم با اشاره به اینکه نیمی از مشکل ناباروری مربوط به مردان است، خاطرنشان کرد: «در گذشته بسیاری از خانواده‌ها تصور می‌کردند که ناباروری تنها ریشه در مشکلات زنانه دارد، در حالی که امروزه مشخص شده ۵۰ درصد از علل ناباروری مربوط به مردان و ۵۰ درصد مربوط به زنان است. بر اساس آخرین بررسی‌ها در ایران ۱۲.۵ درصد از خانواده‌ها در ابتدای ازدواج گرفتار مشکل ناباروری هستند. ۱۶ درصد از زوجین نیز پس از فرزند اول دچار ناباروری‌اند. به طور متوسط می‌توان گفت که ۱۵ درصد از خانواده‌های ایرانی گرفتار مسئله ناباروری هستند. این مسئله دلایل مختلفی دارد. مسائل متفاوتی می‌تواند سبب بروز ناباروری در مردان شود. در عین حال به طور کلی می‌توان گفت که بیش از ۵۰ درصد از ناباروری مردان قابل درمان است.»
معمولا مردان کمتر از زنان به سلامت خود اهمیت می‌دهند. بحران سلامت مردان در تمام دنیا به عنوان بحران خاموش سلامت تلقی می‌شود. پژوهش‌های مختلف نیز نشان می‌دهد مردان نسبت به زنان در سبک زندگی، روش‌های نامناسب‌تری دارند و نسبت به بیماری خود بی توجه‌تر هستند. علائم هشدار دهنده را نادیده می‌گیرند و دیرتر به مراکز درمانی مراجعه می‌کنند. به طور کلی نیز مردان، مرگ و میر بالاتر و طول عمر کوتاه‌تری نسبت به زنان دارند و مشکلات و عوامل خطر متعددی سلامت آن‌ها را تهدید می‌کند. به طور مثال، بر اساس نتایج مطالعات مرتبط انجام شده، بیماری‌های قلبی و عروقی و سرطان‌ها، مهم‌ترین علل مرگ و میر مردان هستند. همچنین عوامل خطرناک متعددی در محیط‌های کاری وجود دارد که می‌تواند ایجاد کننده سرطان باشد.
دیابت در کمین سلامت مردان
برآورد می‌شود که بیش از دو میلیون و ۵۰۰ هزار مرد ایرانی به دیابت مبتلا باشند. بر اساس آمار‌های سالیانه‌ای که وزارت بهداشت منتشر کرده است، سال به سال بر آمار مردان مبتلا به دیابت اضافه می‌شود. کم تحرکی، سبک زندگی ماشینی و سبک غذایی ناسالم از جمله مهم‌ترین عواملی است که موجب شده است آمار مردان مبتلا به دیابت در ایران، سال به سال افزایش پیدا کند.
امیر کامران نیکوسخن که سال‌ها به عنوان مدیرعامل انجمن دیابت ایران، سابقه فعالیت کاری دارد، در گفتگو با سپید با اشاره به اهمیت خودمراقبتی برای کنترل دیابت، تصریح می‌کند: «افراد مبتلا به دیابت ۹۹ درصد از زمان خود را به تنهایی می‌گذرانند و فقط یک درصد از زمان‌شان را نزد پزشک خود هستند. همین موضوع نشان می‌دهد چقدر خودمراقبتی دیابت و آموزش آن به افراد مبتلا به دیابت و اقشار مرتبط با دیابت اهمیت دارد. این خودمراقبتی نیاز به مهارت‌هایی دارد که ما به آن می‌گوییم توانمندسازی فرد مبتلا به دیابت. خودمراقبتی نیز با آموزش شروع می‌شود؛ بنابراین امروزه توصیه می‌شود که هر فرد مبتلا به دیابت حداقل ۱۰ ساعت آموزش ببیند.»
او یادآور می‌شود: «این آموزش‌ها بهتر است که به صورت گروهی و حضوری باشد که البته در شرایط شیوع کووید ۱۹ ناگزیر باید به همان شکل مجازی و آنلاین صورت گیرد. در این آموزش‌ها باید همه جنبه‌های زندگی بیمار را از نظر فکری، فرهنگی، جسمی و روانی در نظر گرفت. در این راستا نیاز به افراد آموزش‌دیده‌ای داریم که خودمراقبتی را به این افراد آموزش دهند. افرادی که یاد گرفته‌اند چطور به بیماران مبتلا به دیابت آموزش بدهند. آموزش‌ها باید بر اساس استاندارد‌های مراقبتی کشوری باشد و ما باید یک استاندارد کشوری داشته‌باشیم که آموزش‌ها را بر اساس آن پیش ببریم. در این مسیر، پرستاران نقش بسیار پررنگی در آموزش به افراد مبتلا به دیابت دارند.»
او عنوان می‌کند: «دیابت بیماری است که تا ۸۰ درصد قابل پیشگیری است و باید در این مورد راهکار و برنامه‌هایی داشته باشیم. افراد مبتلا به دیابت باید آموزش‌های مستمر ببینند. سیاست‌گذاران بهداشتی کشور نقش چشمگیری در بهبود وضعیت دیابت در کشور دارند و باید برای این موضوع آموزش ببینند. وقتی مسئولان ما به این باور نرسیدند که آموزش دیابت، رکن اساسی کنترل آن است، بیمه آموزش دیابت هم اتفاق نمی‌افتد. درنتیجه هزینه‌های افزایش ابتلا به بیماری، گریبان جامعه را می‌گیرد. در همه کشور‌های پیشرفته دنیا اولین پله درمان دیابت را آموزش می‌دانند. بیمه‌ها هم باید به این اعتقاد برسند که آموزش در کاهش هزینه‌های دیابت بسیار موثر است.»
آسیب حوادث و بیماری‌های شغلی بر سلامت مردان
بیشترین حوادث شغلی در ایران مربوط به حوادث ناشی از ساختمان، صنعت و کشاورزی است. از طرفی سبک زندگی ماشینی سبب شده میزان فعالیت بدنی در همه آحاد جامعه کاهش یابد. در نتیجه بیشترین کاهش فعالیت بدنی در افراد جوان، میانسال و به ویژه میانسالان شاغل در ادارت مشاهده شود. به همین دلیل، استفاده از روش‌های موثر برای فعالیت بدنی در محیط‌های کار ضروری است. مزایای فعالیت‌های بدنی در محیط کار شامل کاهش هزینه‌های مرتبط با سلامت کارکنان، افزایش پتانسیل و بهره‌وری نیروی کار و کاهش قیمت‌ها خواهد شد؛ بنابراین برنامه فعالیت بدنی در محیط کار ابزاری برای جذب و حفظ نیرو‌های کار و محافظت از آن‌ها است که فواید آن به کارفرما نیز خواهد رسید. همچنین باید شرایطی فراهم شود تا کارکنان در برابر دود ناشی از دخانیات که از عوامل زمینه‌ساز بسیاری از بیماری‌ها است، محافظت شوند و موضوع سلامت روان در محیط کار نیز باید مورد توجه قرار بگیرد.
از آنجا که مردان شاغل ممکن است فرصت چندانی برای رسیدگی به سلامت خود نداشته باشند باید شرایطی فراهم شود تا در محیط‌های کاری فعالیت بدنی داشته باشند. در این بین، وزارتخانه‌های ورزش و جوانان و آموزش و پرورش نیز می‌توانند در حساس سازی و ارتقای سلامت مردان نقش موثری داشته باشند. تعداد مرگ و میر در گروه مردان نسبت به زنان بیشتر است و مردان بیش از زنان به بیماری‌های قلبی و عروقی مبتلا می‌شوند، در حالی که بیماری‌های قلبی و عروقی کاملا قابل پیشگیری است. کارشناسان تاکید دارند که داشتن ۳۰ دقیقه فعالیت ورزشی در روز، سبک زندگی سالم و پرهیز از استعمال دخانیات مانع از ابتلا به انواع سرطان‌ها و بیماری‌های قلبی می‌شود.
باید در نظر داشت که مرگ بین ۳۰ تا ۷۰ سال، مرگ زودرس تلقی می‌شود که بیشتر مرگ و میر‌ها در این رده سنی در بین مردان رخ می‌دهد.
آسیب‌پذیری بیشتر مردان در دوران کرونا
مسعود مردانی، متخصص بیماری‌های عفونی نیز با تاکید بر اینکه مردان ایرانی کمتر به سلامت خود توجه می‌کنند، تاکید کرد: «مردان نباید تعیین سلامت سالانه (چک آپ) را از دست بدهند. شاهد هستیم در یک خانواده، زنان سالی چند بار برای تعیین سلامت مراجعه می‌کنند، در حالی که مردان چند سال یکبار هم مراجعه نمی‌کنند. بسیاری از مردان حتی می‌دانند که مشکل قلبی دارند و امکان سکته در آنان بالا رفته است، اما برای سلامت قلبشان مراجعه نمی‌کنند. یکی از مهم‌ترین راهکار‌های موثر در افزایش توجه مردان به سلامت، پرداختن اصحاب رسانه و قلم به آگاهی‌رسانی و برجسته کردن توجه به سلامت مردان است.»
مردانی با تاکید بر اینکه مردان بالای ۵۰ سال باید سالی یکبار آزمایش «پی اس آ» دهند که مشخص کننده سرطان پروستات در آنان است، خاطرنشان کرد: «در همه دنیا، این آزمایش به صورت سالانه انجام می‌شود، اما شاهدیم که در ایران بیمار ۷۵ ساله اصلا نمی‌داند این آزمایش چیست یا در طول زندگی خود این آزمایش را انجام نداده است. با برجسته‌سازی سلامت مردان در این هفته، می‌توان ضمن آگاه‌سازی بیشتر مردان، آنان را به سمت داشتن سلامت بیشتر سوق داد.»
او با تاکید بر اینکه در دوران کرونا، آسیب‌پذیری مردان نسبت به زنان بیشتر است، توضیح داد: «مردان منبع درآمد خانواده محسوب می‌شوند و به همین دلیل ساعات بیشتری خارج از منزل و در معرض خطر قرار دارند. همچنین مردان بیش از زنان، دخانیات و سیگار استعمال می‌کنند و بیماری‌های قلبی، عروقی و فشار خون در آنان شایع‌تر است. به همین دلیل نسبت به بیماری کرونا بیشتر آسیب‌پذیر هستند.»
این متخصص بیماری‌های عفونی درباره سرطان‌های رایج در میان مردان هم یادآور شد: «سرطان شایع در میان مردان، سرطان پروستات، سرطان معده و روده است که مردان با آن دست به گریبان هستند.»
منبع: روزنامه سپید
دیدگاه کاربران
گوناگون
آخرین اخبار
پربحث ترین
پربازدید ترین
