افزایش مستمری بازنشستگان چند درصد است؟

جامعه ۲۴- مجلس افزایش مستمری بازنشستگی تامین اجتماعی را از محدودیت‌های قانون بودجه ۱۴۰۱ مستثنی کرد. پیش از این میرهاشم موسوی، مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی زمان تقریبی افزایش مستمری بازنشستگی سال ۱۴۰۱ را اردیبهشت ماه اعلام کرده‌بود.

برای مستمری بگیران تامین اجتماعی، شنیدن چنین صبحت‌هایی به خودی خود باید خبری خوب تلقی شود. با این حال در روز‌های گذشته نحوه افزایش حقوق دغدغه کارگران بازنشسته بود.

علت این دغدغه انشاء بخشی از قانون بودجه سال ۱۴۰۱ بود. تبصره چهارم از بند دوازده قانون بودجه امسال راجع به نحوه افزایش مستمری و حقوق شاغلان و بازنشستگان می‌گوید: کف این افزایش ۵ میلیون تومان است و سقف افزایش‌ها نباید بیش از ۱۰ درصد حقوق سال قبل باشد.

اشتباه مجلس و نگرانی بازنشستگان

در زمان تصویب این قانون اثری از سازمان تامین اجتماعی نبود. بعد از انتشار متن نهایی و مصوب قانون بودجه، سازمان تامین اجتماعی هم در کنار دستگاه‌های مشمول این افزایش قرار گرفت.

این اتفاق برای بازنشستگان سایر سطوح موجب تولید نگرانی شد. سایر سطوح بگیران کسانی هستند که بیش از حداقل قانونی حقوق بازنشستگی می‌گیرند. مطابق قانون تامین اجتماعی سقف افزایش مستمری بازنشستگی معادل هفت برابر حداقل مزد کارگر ساده است. در ماده ۱۱۱ این قانون، حداقل مستمری با حداقل مزد مصوب شورای عالی کار برابر است. در ماده ۹۶ این قانون، اما شرط افزایش مستمری سایر سطوح قرار دارد.

به موجب این بخش از قانون، مستمری بازنشستگی مشمولان باید تابعی از واقعیت‌های اقتصادی و هزینه‌های یک زندگی باشد.

افزایش حقوق بازنشستگان ۱۰ درصد است؟

به صورت مشخص شیوه نگارش بخش مربوط به افزایش حقوق قانون بودجه ۱۴۰۱ با ماده ۹۶ قانون تامین اجتماعی در تعارض بود. به صورت عرفی سایر مستمری سطوح با نیم نگاهی به مصوبه شورای عالی کار در مورد افزایش دستمزد سایر سطوح تعیین می‌شود.

دستمزد سایر سطوح به کارگرانی تعلق می‌گیرد که درآمد ثابتی بیش از حداقل مزد مصوب داردند. برای سال ۱۴۰۱ شورای عالی کار با افزایش ۵۷ درصدی حداقل مزد و افزایش ۳۸ درصدی سایر سطوح موافقت کرد.

واضح است که اگر برای افزایش مستمری سال ۱۴۰۱، شرط قانون بودجه جایگزین ماده ۹۶ می‌شد. حقوق بازنشستگان بالای حداقل در سقف ۱۰ درصد زیاد می‌شد و احتمال نزدیک شدن آن به رشد ۳۸ درصدی دستمزد سایر سطوح وجود نداشت.

مجلس اشتباهش را تصحیح کرد

در این اوضاع و احوال، اما گویا علیرضا حیدری، نائب رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری خبر جدیدی در این رابطه دارد.

در رابطه با محدودیت‌های قانون بودجه سال ۱۴۰۱ برای افزایش حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی، علیرضا حیدری گفت: سقف ۱۰ درصدی افزایش مستمری شامل حال سازمان تامین اجتماعی نمی‌شود. وی افزود: البته این محدودیت به نفع سازمان و به زیان مستمری بگیران بود. اداره تنقیح و مقررات مجلس در پاسخ به مدیرعامل سازمان تامین اجتماعی، این سازمان را از شمول محدودیت خارج کرد.

بیشتر بخوانید: چرا حقوق بازنشستگان کشوری کامل واریز نشد؟

حیدری گفت: گویا مجلس وجود اشتباه نگارشی در بخش مربوط به افزایش حقوق سال ۱۴۰۱ را قبول دارد. در تصحیح، این موضوع به سازمان تامین اجتماعی یادآوری می‌شود. نائب رئیس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری گفت: این اتفاق هفته گذشته رخ داد. سازمان تامین اجتماعی حالا می‌داند که ملاک افزایش حقوق ۱۴۰۱ همان ماده ۹۶ قانون تامین اجتماعی است و نگارش نادرست متن قانون بودجه در رابطه با افزایش مستمری بازنشستگی اعتباری ندارد.

احتمال کاهش حقوق کارگران و تاثیر آن بر افزایش مستمری‌ها

تصحیح اشتباه موجود در متن قانون بودجه می‌تواند برای کارگران بازنشسته خبر خوبی باشد. اما این اتفاق به معنی راحت شدن خیال حقوق بگیران تامین اجتماعی از بابت افزایش حقوق ۱۴۰۱ است؟

در روز‌های گذشته خبر ناخوشایند دیگری منتشر شد. احتمال بازبینی مصوبه دستمزد‌های شورای عالی کار و کاهش حقوق کارگران، خبریست که اگر محقق شود می‌تواند بر حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی تاثیر بگذارد.

به صورت مشخص زمزمه کاهش افزایش ۳۸ درصدی دستمزد سایر سطوح مطرح است. به دلیل تبعیت عرفی افزایش حقوق بازنشستگی سایر سطوح از افزایش مزد سایر سطوح، بازبینی دستمزد‌های سال ۱۴۰۱ می‌تواند بر حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی تاثیر بگذارد.

در بهترین حالت ممکن است پرونده افزایش مستمری‌های سازمان تامین اجتماعی به بعد از قطعی شدن تغییرات احتمالی افزایش مزد کارگران منوط شود. این اتفاق به معنی آن است که سازمان تامین اجتماعی همچنان حقوق بازنشستگان خود را تا روشن شدن قضیه به صورت علی الحسابی پرداخت کند.

از طرف دیگر اگر فشار کارفرمایان برای کاهش افزایش مربوط به دستمزد سایر سطوح ادامه یابد. احتمال تبعیت سازمان تامین اجتماعی از شرایط جدید باهم وجود دارد.

اگر مصوبه شورای عالی کار تغییر کند چه خواهد شد؟

علیرضا حیدری در این باره می‌گوید: همه چیز به نفوذ و قدرت اراده‌های حاکم در شورای عالی کار دارد. تا به الآن احتمال تغییر دستمزد‌های ۱۴۰۱ منتفی است، اما وقوع یا کشدار شدن این احتمال می‌تواند روی وضعیت درآمدی بازنشستگان سایر سطوح تاثیر بگذارد.

وی ادامه داد: البته مسئله پیش بینی برای افزایش هزینه در بودجه سال جدید سازمان تامین اجتماعی وجود دارد. مشکلی بابت منابع مالی نیست. این یعنی می‌توان نگران نبود، اما تشریفات اداری و فرآیند‌های آن، می‌تواند تا زمان قطعی شدن افزایش مزد جلوی اعمال افزایش حقوق کارگران بازنشسته را بگیرد.

وی افزود: سازمان ممکن است از حاشیه‌های احتمال تغییر دستمزد استفاده کند و به نام صیانت از منافع بیمه شدگان پرونده افزایش مستمری را به تاخیر بیندازد. این به معنی طولانی‌تر شدن پرداخت‌های علی الحسابی مستمری است.

حیدری در رابطه با اینکه از بابت مشکل تامین منابع مالی برای پرداخت مستمری‌های جدید، جدی نیست. گفت: قانون برنامه ششم توسعه برای یک سال دیگر تمدید شد. این یعنی برای یک سال دیگر باید متناسب سازی مستمر یها اجرا شود. اجرای متناسب سازی بدون تامین منابع ممکن نیست. پس سازمان نباید با مشکل خاصی روبروباشد.