خرید کردن باعث احساس آرامش می شود!

جامعه ۲۴ بسیاری از مردم به دلیل مشکلات ناشی از زندگی شخصی و اجتماعی خود احساس تنهایی می‌کنند. این گروه عموما شامل کسانی می‌شوند که دوست دارند دایره دوستی وسیع تری داشته باشند، اما به دلایلی مانند اعتماد به نفس کم، کمبود وقت، ترس از طرد شدن، درون گرایی یا خجالتی بودن و ... موفق به رسیدن به هدف خود نمی‌شوند.

در این میان بسیاری از مردم به طور ناخودآگاه با پیروی از برخی الگو‌های رفتاری سعی می‌کنند بر مشکل تنهایی خود غلبه کنند.
مطالعات اخیر دکتر فوماگالی و همکارانش نشان می‌دهد در برخی موارد این افراد از طریق رفتار‌هایی مانند خرید محصولات و بازارگردی بر مشکل خود غلبه می‌کنند. در حقیقت یکی از دلایل علاقه انسان‌ها به خرید کردن، غلبه بر تنهایی است.
تنهایی چیست؟ تنهایی به تجربه ذهنی کمبود‌ها در روابط اجتماعی فرد اشاره دارد، این احساس که روابط فرد فاقد کیفیت بوده یا از جنبه‌های مهم رضایت بخش نیستند، باعث ایجاد حس تنها بودن می‌شود.

همانطور که این تعریف نشان می‌دهد، بین تنهایی و انزوای عینی اجتماعی تفاوت وجود دارد. ممکن است یک فرد علیرغم حضور در جمع یا داشتن دوستان زیاد، احساس تنهایی کند. در مقابل، فرد دیگری که از نظر اجتماعی منزوی است، ممکن است از داشتن ارتباطات اجتماعی محدود یا گذراندن مدت زمان طولانی در تنهایی احساس رضایت کند.

تحقیقات نشان می‌دهد که تنهایی با انواع رفتار‌های ناسالم، از جمله راهبرد‌های تنظیم هیجانی ناسازگار یا دشواری در انجام خود کنترلی مرتبط بوده و پیش بینی کننده قوی بسیاری از پیامد‌های منفی مانند اضطراب و افسردگی بیشتر، افزایش درد است.

بیشتر بخوانید:چرا ناهنجاری اجتماعی مد شده؟

از منظر روانی یکی از راه‌های مقابله با تنهایی، تجربه مصرف گرایی یا مصرف جبرانی است. از نظر روان شناسی، مصرف جبرانی به استفاده از محصولات برای ارضای نیاز روانی اشاره دارد. به عنوان مثال، فردی که از طرد شدن توسط دیگران می‌ترسد، ممکن است تمایل بیشتری به خرید محصولی داشته باشد که از آن متنفر است.

البته باید در نظر داشت تجارب مصرف جبرانی می‌تواند خنثی یا حتی مثبت باشد (به عنوان مثال، کمک به سازمان‌های خیریه) از سوی دیگر این رفتارهامی توانند مضر باشند، مانند زمانی که فرد مایل به مصرف بیش از حد مشروبات الکلی یا سوء مصرف مواد مخدر است تا بتواند بر احساس تنهایی خود سرپوش بگذارد.

در این میان ممکن است تصور شود رسانه‌های اجتماعی که به طور خاص برای ایجاد ارتباط بین مردم طراحی شده اند برای افراد تنها مفید بوده و به آن‌ها اجازه دهند دوباره با دوستان خود ارتباط برقرار کنند. متاسفانه یافته‌های علمی نشان می‌دهد این فناوری نتوانسته است تنهایی را کاهش دهد. در واقع، استفاده از رسانه‌های اجتماعی با افزایش تنهایی همراه است.

خرید کردن برای کاهش احساس تنهایی

مطالعات روان شناسان نشان می‌دهد: برخی از محصولات ارتباط غیرمستقیم یا نمادینی را با دیگران ایجاد می‌کنند. به عنوان مثال خرید اقلام دست دوم (مانند کتاب مصور، بازی یا ساعت) استفاده شده یا خرید محصولات نوستالژیک مانند ماشین‌های کلاسیک می‌تواند به نوعی ذهن را در مورد تنها بودن فریب دهد.

در واقع، تحقیقات نشان می‌دهد که افراد طرد شده یا تنها ترجیح بیشتری برای خرید محصولات نشان می‌دهند. این رفتار می‌تواند به شکل جمع آوری دارایی و مادی گرایی بیشتر باشد و تحقیقات نشان می‌دهد که مادی گرایی تأثیر منفی بر شادی و رفاه دارد.

در واقع این رفتار ذهنی باعث بدتر شدن شرایط افراد افسرده و تنها شده و مادی گرایی به منظور کاهش تنهایی می‌تواند به طور قابل توجهی منجر به افزایش تنهایی شود، زیرا در این چرخه رفتاری، خرید کردن و جمع اوری دارایی ها، جایگزین تعاملات اجتماعی می‌شوند.

پژوهشگران خاطرنشان می‌کنند، افراد تنها در مقایسه با مصرف کنندگان عادی، ترجیحات کمتری برای خدمات مرتبط با مصرف کننده مانند ماساژ، کلاس‌های ورزش و رقص و مراکز خدماتی نشان می‌دهند.

در حقیقت عوامل مختلف فردی و اجتماعی مانند خجالتی بودن، درونگرایی، قلدری و طرد شدن، تجربه جنسیت گرایی یا نژادپرستی، نوع ارتباط اجتماعی، پذیرش و تعلق افراد را تهدید و به طور جدی خطر تنهایی را افزایش می‌دهند.

در خاتمه باید خاطر نشان کرد: خرید کردن و تمایل به حضور در بازار‌ها برای همه افراد خوشایند است، اما این عادت برای افراد تنها و افسرده بیشتر بوده و اگرچه به طور موقت حال آن‌ها را خوب می‌کند، اما در نهایت باعث بدتر شدن شرایط شده و این افراد را در چرخه تنهایی بیشتری فرو می‌برد.

شرح کامل این پژوهش در نسخه در دست چاپ مجله تخصصی Current Opinion in Psychology که در تابستان پیش رو منتشر می‌شود، ارائه خواهد شد.