یارانه دارو روی لبه تیغ

جامعه ۲۴- تصمیمات جدید دولت برای یارانه اخبار پر بازدید ساعت‌های گذشته در ایران بوده است. دولت سرانجام ارز ۴۲۰۰ تومانی کالا‌های اساسی را حذف کرد و وعده داد که به جای آن کوپن را برگرداند. در این میان یارانه دارو و نان فعلا بلاتکلیف است و بهرام دارایی، وزیر بهداشت گفته است که تا ایجاد زیرساخت‌های لازم برای آن، خبری از حذف یارانه دارو نیست.

حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی کلید خورد

سرانجام بعد از ماه‌ها کشمکش ارز ۴۲۰۰ تومانی واردات کالا‌های اساسی حذف شد. هرچند که دولت همچنان تلاش دارد که بگوید ارز ۴۲۰۰ تومانی حذف نشده و یارانه آن به مصرف‌کننده منتقل شده است، اما برای این ادعا هم حرف و حدیث فراوان است.

بیشتر بخوانید: تصمیم دولت برای داروسازان در سال ۱۴۰۰ چه خواهد بود؟

ابراهیم رییسی، رییس‌جمهوری در یک برنامه شبانه تلویریونی اعلام کرد که ارز ۴۲۰۰ تومانی دیگر به واردکننده پرداخت نمی‌شود و به جای آن یارانه‌ای معادل ۳۰۰ هزار میلیارد تومان به مصرف‌کنندگان تعلق می‌گیرد.
این عدد درشت رقمی حدود یک چهارم بودجه کشور است و همین مساله بسیاری از کارشناسان را نگران آثار تورمی اقدام تازه دولت کرده است.

به هرحال اکنون دولت خبر داده که دیگر از یارانه نقدی و معیشتی خبری نیست و به جای آن دولت برای دهک اول تا سوم درآمدی برای هر نفر ۴۰۰ هزار تومان و برای دهک سوم تا نهم به ازای هر نفر ۳۰۰ هزار تومان به حساب سرپرستان خانوار واریز می‌کند.

البته وزارت اقتصاد خبر داد که بلافاصله بعد از سخنرانی تلویزیونی رییسی واریز شبانه یارانه‌ها آغاز شده است.
هرچند در این میان افراد زیادی اعلام کردند که یارانه به حساب آن‌ها نیامده است. از سمت دیگر دولت اعلام کرد که یارانه‌های واریز شده قابل برداشت نیست تا در دو ماه آینده کوپن الکترونیک طراحی شود.
برخی رسانه‌ها گمانه‌زنی کردند که دولت بنا دارد کلا یارانه نقدی را قطع کند و آن را به کوپن دریافت اغذیه تبدیل کند.

یارانه دارو و نان حذف نمی‌شود

هنوز جزییات این ماجرا مشخص نیست و در این میان وضعیت یارانه دارو نامشخص است.
در این زمینه ابراهیم رییسی، رییس‌جمهوری تاکید کرد که یارانه دارو و نان حذف نمی‌شود و برخلاف یارانه‌های نقدی جدید، به تمامی مردم یارانه نان و دارو تعلق می‌گیرد.

پیش از این بهرام دارایی، وزیر بهداشت هم گفته بود که فعلاً یارانه مستقیم به مصرف‌کننده دارو پرداخت نمی‌شود و با توجه به نبود زیرساخت‌های کافی و آماده نبودن بیمه‌ها، یارانه دارو مانند گذشته اعمال می‌شود.

او در حاشیه نشست هیات دولت در جمع خبرنگاران درباره آخرین وضعیت توزیع یارانه دارو با توجه به حذف ارز ترجیحی و اینکه یارانه مستقیم به مصرف کننده دارو می‌رسد، گفت: فعلاً با توجه با به اینکه بیمه‌ها آمادگی ندارند و زیرساخت‌ها کافی نیست، طبق روال گذشته انجام می‌شود تا بیمه‌ها منابع کافی پیدا کنند و ارز را ترجیحی گرفتیم و مواد اولیه و دارو را تهیه می‌کنیم.

آغاز پوشش بیمه بیش از پنج میلیون نفرش

با این حال گویا دولت بی‌خیال ارز ترجیحی دارو هم نشده و در حال فراهم کردن زیرساخت‌های ارز ۴۲۰۰ تومانی دارو است. وزارت بهداشت پیش از این اعلام کرده بود که ما به ازای حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی دارو تقویت پوشش بیمه‌ای افراد است.

بر اساس اعلام وزارت کار چیزی نزدیک به ۸ میلیون ایرانی هیچگونه پوشش بیمه‌ای ندارند و حالا دولت از شروع بیمه این افراد می‌گوید.

حجت‌الله عبدالملکی، وزیر کار اخیرا در سفر به فیروزکوه از آغاز بیمه درمانی پنج میلیون و ۴۰۰ هزار ایرانی فاقد بیمه خبر داده است. او گفته است که این افراد فاقد بیمه پایه یا بیمه سلامت هستند.

وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در این زمینه توضیح داد: اطلاعات خانوار‌های ایرانی در پایگاه رفاه ایرانیان ثبت شده است بیش از ۷۷ میلیون نفر در این سامانه شناسایی شده‌اند.

حجت‌الله عبدالملکی افزود: لیست پنج میلیون و ۴۰۰ هزار نفر که بدون بیمه پایه و بدون بیمه سلامت هستند برای بیمه سلامت ارسال شده است.

عبدالملکی با اشاره به ثبت‌نام دوباره از جاماندگان یارانه افزود: در صورت تغییر وضعیت، این افراد در پایگاه رفاه ایرانیان دهک‌بندی می‌شوند و در صورت نداشتن بیمه سلامت اسامی آن‌ها به بیمه سلامت ارسال می‌شود.

خطر حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی دارو

با این حال جلیل کاربخش‌راوری، نایب رییس کمیسیون مالیات، کار و تامین اجتماعی اتاق بازرگانی ایران پیش از این به ایلنا گفته بود که بهتر است که دولت حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی برای دارو را نگه دارد و یا پلکانی افزایش دهد و اینکه بخواهد به صورت یک دفعه‌ای این کار را انجام شود آسیب سنگینی به بیمه‌ها خواهد زد و بیمه‌ها هم توانایی اینکه تعهدات خود نسبت به بیمه‌شدگان را انجام دهند، نخواهند داشت.

او در این زمینه توضیح داد: از اول نباید نرخ ۴۲۰۰ تومانی اعمال می‌شد چراکه قیمت غیرواقعی بود، بعد از آن هم باید به صورت پلکانی و به تدریج حذف می‌شد نه امروز که فاصله بین نرخ ترجیحی با نرخ بازار حدود ۲۴ هزار تومان است. اگر قرار باشد در این شرایط ارز ۴۲۰۰ تومانی حذف شود آسیب سنگینی وارد می‌شود و بیمه‌های خصوصی، تامین اجتماعی و بیمه خدمات کشوری وضعیت به شدت نامطلوبی دارند. او تاکید کرد: از آنجا که دولت بدهی خود به این بیمه‌ها را پرداخت نکرد، وضعیت جاری آن‌ها مناسب نیست و عملا فشار به بیمه‌ها افزایش می‌کند و نمی‌توانند به تعهدات خود نسبت به بیمه‌شدگان عمل کند پس قطعا آسیب خواهد زد.

نایب رییس کمیسیون مالیات، کار و تامین اجتماعی اتاق بازرگانی ایران تصریح کرد: بدهی دولت به صندوق بیمه تامین اجتماعی حدود ۳۰۰ هزار میلیارد تومان است. بخش بزرگی از هزینه‌های درمان مربوط به دارو است، اگر قرار باشد که حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و تورم در مورد دارو اعمال شود و نرخ ارزی که با آن دارو وارد می‌شود پنج برابر شود؛ طبیعتا بیمه‌ها نمی‌توانند آن را پوشش دهند.

کاربخش با تاکید بر لزوم تقویت بیمه‌ها برای این شرایط گفت: دولت قطعا باید از ما به التفاوتی که از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی به دست می‌آورد به صندوق‌های بیمه‌ای کمک کند، اما نه به اندازه‌ای که در لایحه بودجه دیده شده چراکه این میزان کافی نیست. میزانی که نیاز است حدود یک سوم بودجه سازمان تامین اجتماعی تنها برای این سازمان است.

او افزوده است که اگر دولت همه ما به التفاوت به دست آمده را هم به بیمه اختصاص دهد باز هم کفایت نخواهد کرد و اثرات تورمی که در دارو ایجاد می‌شود بسیار بیشتر از رقمی است که ما فکر می‌کنیم و بهتر است که دولت حذف ارز ۴۲۰۰ را برای دارو نگه دارد و پلکانی افزایش دهد. اینکه بخواهد به صورت یک دفعه‌ای این کار را انجام دهد آسیب سنگینی به بیمه‌ها خواهد زد و بیمه‌ها هم توانایی اینکه تعهدات خود نسبت به بیمه‌شدگان انجام دهند را نخواهند داشت و عملا آسیب آن را بیمه‌شوندگان و اقشار کم‌درآمد جامعه که عمدتا کارگران و کارمندان هستند خواهند دید.

البته پیش از او هم وزارت بهداشت بدون اشاره به بدهی سنگین دولت به بیمه‌ها گفته بود که بودجه دارو برای جایگزینی ارز ۴۲۰۰ تومانی کافی نیست و بیمه‌ها برای پوشش اثرات حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی حداقل به ۱۰۰ هزار میلیارد تومان نیاز دارند، اما دولت تنها رقمی حدود ۴۰ هزار میلیارد تومان برای این کار در نظر گرفته است.