آرامگاه نادر شاه افشار، آخرین جهانگشای شرق

جامعه ۲۴-مهدی توفیقی: شهر مشهد یکی از مهم‌ترین مقاصد گردشگری مذهبی در ایران و جهان است و از همین رو سفر به مشهد از پرطرفدارترین سفر‌های زیارتی در میان ایرانیان و شیعیان به حساب می‌آید. اما جاذبه‌های گردشگری شهر مشهد علاوه بر حرم مطهر امام رضا، گستره وسیع و متنوعی را در بر می‌گیرد. یکی از مهم‌ترین اماکن تاریخی و گردشگری مشهد، آرامگاه تاریخی نادر شاه افشار، جهانگشای شرق است.

معرفی آرامگاه نادر شاه افشار

به گزارش جامعه ۲۴ ، معماری باشکوه آرامگاه نادرشاه از یک سو و موزه نادری از سمت دیگر، این مجموعه را به یکی از جاذبه‌های گردشگری شهر مشهد تبدیل کرده است. ساختمان موزه، معماری جالبی دارد و در موزه اشیای تاریخی و ارزشمندی نظیر سلاح و جنگ‌افزار‌های دوران نادر شاه به نمایش گذاشته شده است.

آرامگاه نادر شاه افشار کجاست؟

آرامگاه نادر شاه افشار از جا‌های دیدنی استان خراسان رضوی در شهرمشهد است که در خیابان شیرازی، ضلع شمال غربی چهارراه شهدا (نادری سابق) واقع شده است و در فاصله کمی از حرم مطهر قرار دارد. با استفاده از اتوبوس و تاکسی به‌راحتی می‌توانید از حرم به آرامگاه نادر شاه افشار دسترسی داشته باشید.

تاریخچه آرامگاه نادر شاه افشار

به گزارش جامعه ۲۴، پس از انقراض سلسله صفویه و تسلط اشرف افغان و محمود افغان بر ایران، نادرشاه افشار (۱۱۰۰ تا ۱۱۶۰ هجری قمری) که به او در اروپا لقب «آخرین جهانگشای شرق»، «ناپلئون ایران» و «اسکندر دوم» نیز داده بودند، از منطقه خراسان قیام خود را آغاز کرد و توانست مدعیان محلی، افغان‌ها و امپراتوری عثمانی را شکست دهد. سپس در سال ۱۱۴۸ در دشت مغان مجلسی ترتیب داد و خود را پادشاه ایران معرفی کرد.

نادرشاه افشار که برای اولین بار شهر مشهد را به‌عنوان پایتخت ایران برگزید، اولین مقبره خود را در این شهر در سال ۱۱۴۳ قمری احداث کرد. او بعد از اینکه در سال ۱۱۴۸ قمری رسما پادشاه ایران شد، بلافاصله در صدد فتح هند برآمد، زمانی که از این سفر پر‌غنیمت بازگشت تصمیم گرفت تا مقبره دیگری برای خود در این شهر بنا کند.

ازاین‌رو، دستور داد تا سنگ‌های مرمر سیاه بزرگی را از دهخوار قان آذربایجان به خراسان انتقال دهند. بعضی از این سنگ‌ها بین ۲۰ تا شصت خروار، وزن داشتند و حمل و نقل‌شان هزینه بسیار سنگینی برای دولت داشت. به همین دلیل سه قطعه از این سنگ‌های حجیم را «ایران خراب»، «عالم خراب» و «خراج عالم» نام گذاری کردند.

نادر شاه سرانجام در سال‌های پایانی عمرش، بنای دیگری به‌عنوان مقبره خانوادگی ساخت که عمارت خورشید نام گرفت، ولی جسدش در هیچ‌کدام از این سه مقبره دفن نشد. سر نادرشاه افشار را پس از قتل در سال ۱۱۶۰، از قوچان به هرات فرستادند. جسد بی‌سر او نیز به‌طور موقت در یکی از این مقبره‌ها به خاک سپرده شد، اما بعد‌ها آغا محمد خان قاجار آن را به تهران انتقال داد.

به همین دلیل نادرشاه تا مدت‌ها در شهر مشهد آرامگاهی نداشت تا اینکه قوام السلطنه در اواخر سلسله قاجار، یعنی در سال ۱۲۹۶ در محل یکی از همان سه مقبره ویران شده نادری، یک مقبره جدید برای وی احداث کرد و استخوان‌هایش را از تهران به آنجا منتقل کرد. این بنا تا مدت‌ها پابرجا بود و سر انجام در سال ۱۳۳۵، انجمن آثار ملی ایران تصمیم گرفت تا آرامگاهی در شان نام نادرشاه افشار در آنجا بنا کند که این کار از سال ۱۳۳۶ آغاز شد و در سال ۱۳۴۲ به اتمام رسید.
قسمت‌های دیدنی موزه نادر شاه افشار

بیشتر بخوانید: روستای وردیج، منطقه‌ای بکر با کمترین فاصله از تهران

موزه نادری از دو تالار تشکیل شده است

تالار شماره یک

تالار شماره یک به انواع سلاح‌های دوره افشاریه، وسایل سوارکاری مانند زین و برگ اسب از دوره افشاریه تا قاجاریه، چند نسخه خطی از جمله تاریخ جهان‌گشای نادری و دو شمشیر متعلق به نادر اختصاص دارد و دیوار‌های آن با تابلو‌هایی از صحنه‌های نبرد نادر در جنگ کرنال اثر استاد سیدحسین میر مصور، مزین شده است.

تالار شماره دو

تالار شماره دو، این تالار در سال ۱۳۷۳ به مجموعه نادری اضافه شده است و در آن انواع سکه، اشیای باستانی و مردم‌شناسی، ظروف و دیگر اشیای اهدایی از دوره صفویه تا معاصر به نمایش گذاشته شده است. علاوه بر اشیای داخل موزه، مدخل ورودی سالن اصلی نیز با عراده‌های توپ جنگی تزیین شده.
از ویژگی‌های خاص این بنا می‌توان به طراحی حوض‌ها، آبریز‌ها و جویبار‌ها که همه بر پایه باغ ایرانی طراحی شده‌اند و نیز دیوار‌هایی با سنگ گرانیت و با تلفیق نرده‌های آهنی به نقش تبرزین همچنین طراحی ساختمان بر اساس دو شکل اصلی هندسی یعنی مربع و مثلث از سنگ خارای مشهد با قطعات بزرگ که نمادصلابت و عظمت نادر شاه افشار دارد، اشاره کرد.