معرفی مسجد تاریخی کوفه بندر بوشهر

جامعه۲۴- مهدی توفیقی: مسجد باستانی کوفه در بندر بوشهر، قدمتی مربوط به دوران سلسله قاجار در ایران دارد، این مسجد با بنای ساده و زیبای خود، نامش در فهرست آثار ملی کشور ایران به ثبت رسیده است، در این مقاله با جامعه ۲۴ همراه باشید تا با یکی از قدیمی‌ترین جاذبه‌های گردشگری بندر بوشهر بیشتر آشنا شوید.

به گزارش جامعه ۲۴، در قرون دوازده و سیزده هجری قمری، بازرگانان مشهور به منظور تجارت از شهر بهبهان به بندر بوشهر نقل مکان کردند و در این شهر ساکن شدند. از آن زمان محله مسکونی این بازرگانان، به محله بهبهانی‌ها در میان مردم شهر شهرت یافته است. این محله اهمیت تاریخی فراوانی برای شهر بوشهر دارد؛ به دلیل آنکه جاذبه‌های گردشگری و تاریخی بسیاری در آن واقع شده است، که هرکدام به نوبه خود گوشه‌ای از تاریخ شهر را روایت می‌کنند. مسجد کوفه یکی از جاذبه‌های تاریخی و قدیمی بندر بوشهر است که قدمت آن به دوران سلسله قاجار باز می‌گردد.

مسجد کوفه بوشهر یکی از بنا‌های مذهبی-تاریخی شاخص در بافت قدیم شهر است و در ۲۸ اسفند ماه سال ۱۳۸۵ هجری شمسی، به شماره ۱۸۷۱۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

تاریخچه مسجد کوفه بوشهر

مسجد تاریخی کوفه در بندر بوشهر در زمان حکومت ناصرالدین قاجار احداث شده است، این مسجد در کنار منزل آیت الله سید مهدی علم الهدی بوشهری قرار گرفته است. مردم محلی و قدیمی‌های محله ادعا می‌کنند که مسجد کوفی یکی از مساجدی بود که آیت الله علم الهدی بوشهری در گذشته در آن نماز جماعت برگزار می‌کرد.

پس از جنگ جهانی اول، منطقه قدیمی نشین و بافت تاریخی بندر بوشهر دیگر رونق و شور گذشته را نداشت. برخی از مصالحی که از هند و آفریقا وارد می‌شدند و در ساخت بنا‌های بافت قدیمی از آن‌ها استفاده می‌کردند، کمیاب شدند. این موضوع ادامه پیدا کرد تا اینکه در هیاهو جنگ جهانی دوم کمبود مصالح و مهاجرت مردم از منطقه قدیمی نشین به نقطه‌ای جدید، شدت یافت و پس از پیروزی انقلاب اسلامی، اداره بندر بخشی از بافت تاریخی را تخریب کرد. البته مسجد کوفه همچنان پابرجاست و به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین و کهنسال‌ترین ساکنین محله بهبهانی بوشهر آغوش خود را به روی مردم گشوده است.

موقعیت مسجد تاریخی بندر بوشهر

مسجد تاریخی کوفه یکی از بناهای قدیمی و ارزشمند بندر بوشهر است که در جنوب ایران قرار دارد. این مسجد در محله‌ای قدیمی و اصیل واقع شده و به دلیل معماری خاص و پیشینه تاریخی خود اهمیت بسیاری دارد. بندر بوشهر، که در کرانه خلیج فارس واقع شده، از دیرباز به‌عنوان یکی از مراکز مهم تجاری و فرهنگی جنوب ایران شناخته می‌شود و مسجد کوفه نیز بخشی از هویت تاریخی این منطقه را تشکیل می‌دهد. 

مسجد تاریخی کوفه به سبک معماری سنتی بوشهر ساخته شده است و نمای آن تلفیقی از مصالح بومی مانند سنگ‌های مرجانی، گچ و چوب است که با شرایط آب‌وهوایی گرم و مرطوب این منطقه سازگار است. طراحی ساده اما زیبا و روح‌نواز این مسجد نشان‌دهنده اعتقادات عمیق دینی مردم این منطقه در طول تاریخ است. این مسجد در مرکز محله‌ای قرار دارد که همچنان حس و حال قدیمی خود را حفظ کرده است و با کوچه‌های باریک و خانه‌های تاریخی احاطه شده است. 

مسجد کوفه در گذشته مکانی برای تجمعات اجتماعی و دینی بوده و به‌عنوان یکی از نقاط اصلی ارتباطات مردمی نقش مهمی ایفا کرده است. امروزه نیز این مسجد نه تنها از نظر مذهبی بلکه به‌عنوان یک اثر تاریخی مورد توجه گردشگران و محققان قرار دارد. این مسجد نمادی از پیوند عمیق فرهنگ و مذهب در بوشهر است و بازدید از آن فرصتی ارزشمند برای شناخت تاریخ و هویت این منطقه می‌باشد.

معماری مسجد کوفه بندر بوشهر

مسجد کوفه را معماران به سبک طراحی شبستانی طراحی و ساخته اند و برعکس بسیاری از مساجد ایران، فاقد گنبد، دارای سقف مسطح و بدون گلدسته است.

به گزارش جامعه ۲۴، در ساخت مسجد تاریخی کوفه از مصالحی نظیر سنگ خلخال، گچ و چوب ساج استفاده کرده‌اند. چوب ساج از موادی است که در آن هنگام به طور مستقیم از کشور هند به ایران وارد می‌شده است. معماری بنا چندان پیچیده نیست و در نهایت سادگی بسیار جذاب و دیدنی ساخته شده است و اثری از تزیینات خاص در آن دیده نمی‌شود. این سادگی در معماری بنا می‌تواند نمادی برای تمام مساجد ساخته شده در قرون اولیه هجری باشد.

حیاط و محوطه بیرونی مسجد کوفه بندر بوشهر به شکل مربع و چهار ضلعی ساخته شده است و شبستان‌های این بنای تاریخی دارای هشت عدد ستون هستند، که به‌صورت هفت و پنج ابرویی ساخته شده‌اند، تا در برابر حوادث طبیعی و غیر طبیعی استحکام و مقاومت خوبی داشته باشد. مسجد کوفه دارای حدود ۲۲ متر طول، ۱۴ متر عرض و ۵ متر ارتفاع بنا است.

بیشتر بخوانید: معرفی بهترین هتل‌های بندر بوشهر

همچنین اگر به بندر بوشهر سفر کردید و قصد بازدید از مسجد تاریخی کوفه را داشتید، اگر با دقت به بنای این مسجد نگاه کنید، نکته‌ای توجه شما را به خود جلب خواهد کرد و آن وجود تعداد فراوان در و پنجره در این بناست که دلیل آن را می‌توان به شرایط اقلیمی و آب‌و‌هوای گرم شهر بوشهر مرتبط دانست.

پنجره‌های بنا، بزرگ و طاق مانند هستند و جنس آن‌ها از نوع خاص چوب است که هوا بیرون را به خوبی به داخل منتقل کند. همچنین این پنجره‌ها توسط حفاظ‌های فلزی عمودی، محافظت می‌شوند.

مسجد کوفه شهر بوشهر کجاست؟

مسجد تاریخی کوفه بندر بوشهر در بلوار خلیج فارس، نسیم ۲۳ واقع شده است.

جاذبه‌های گردشگری نزدیک به مسجد کوفه بوشهر

تعدادی از جاذبه‌های گردشگری و تاریخی بندر بوشهر در فاصله اندکی از مسجد باستانی کوفه واقع شده اند، که با برنامه‌ریزی می‌توانید در یک روز از آن‌ها بازدید کنید:

عمارت گلشن: ۷۶ متر

عمارت طاهری (موزه مردم‌شناسی بوشهر): ۲۱۰ متر

موزه رئیس علی دلواری: ۴۰۰ متر

عمارت دهدشتی: ۶۰۰ متر

بازار قدیم بوشهر: ۶۰۰ متر