ورود به پیک پنجم کرونا محتمل یا محتوم؟

جامعه ۲۴ - وزارت بهداشت با انتشار رنگ بندی جدید کرونایی کشور اعلام کرد که سویه‌های کرونای هندی و آفریقای جنوبی در حال انتشار است و خواستار مراقبت جدی و پرهیز از اجتماعات به خصوص در فضای بسته شد. این رنگ بندی جدید کرونایی در حالی ارائه شد که در روز‌های گذشته برخی از مسئولان وزارت بهداشت با اشاره به شکنندگی وضعیت کنونی، نسبت به احتمال ورود به پیک پنجم کرونا و انتشار ویروس‌های جهش یافته هشدار دادند اگرچه برخی از آن‌ها بر این اعتقاد هستند که هنوز کشور در پیک چهارم بوده و تنها روند نزولی خود را طی می‌کند. علیرضا رئیسی سخنگوی ستاد ملی کرونا، در این رابطه اظهار کرد: «برای مقابله با ویروس‌های جهش‌یافته به جای اینکه ذهنمان را به اسامی مانند کرونای انگلیسی، برزیلی، آفریقای جنوبی و هندی معطوف کنیم باید بدانیم راه مقابله با همه ویروس‌ها، پرهیز از تجمع، ماسک زدن، فاصله‌گذاری اجتماعی، تردد و تهویه مناسب است و هر جا اصول زیر پا گذاشته شود ما ضرر می‌کنیم. ما روزانه حدود ٢ هزار بستری داریم، در شاخه نزولی موج چهارم هستیم و از قله عبور کرده‌ایم، باید توجه داشت که ١٠ درصد افراد بستری شده جان خود را از دست خواهند داد و اگر منحنی ابتلا را ١٢ روز جلو یا منحنی بستری را ١٢ روز عقب بکشید منحنی‌ها روی هم قرار می‌گیرد لذا ما هنوز از موج چهارم کرونا عبور نکرده‌ایم. به قدری ارتفاع موج بالا بود که هنوز تعداد بستری بالایی داریم.»

چگونگی ورود به پیک پنجم کرونا

علیرضا ناجی، رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی نیز در این رابطه اظهار کرد: «هرچند در افول خیز چهارم بیماری هستیم، اما گردش بالایی از ویروس کرونا در کشور را شاهدیم و روزانه بین ۱۰ تا ۱۲ هزار نفر در کشور به بیماری مبتلا می‌شوند. در حال حاضر جهش‌های دیگری از ویروس کرونا مانند آفریقای جنوبی و هندی در تمام دنیا پخش شده است که از خصوصیات آن‌ها سرایت بیشتر و مقاومت در برابر واکسن است. تعداد زیادی از این ویروس‌های جهش یافته را نیز در برخی از استان‌ها مشاهده کردیم.»

عضو کمیته علمی کشوری کووی ۱۹، بیان کرد: «اگر بدون هیچ گونه کنترل و اعمال محدودیت پیش برویم آنگونه که ویروس جهش یافته انگلیسی در کشور غالب شد، با توجه به خصوصیات ویروس‌های جدید کرونا و به خصوص نوع جهش یافته هندی، ممکن است وارد خیز دیگری از بیماری شویم.»

وی یادآور شد: «اگر اجازه بدهیم انواع ویروس‌های جهش یافته در کشور پخش شوند، کار را سخت می‌کنیم. پایش ژنتیکی ویروس‌های جهش یافته بسیار اهمیت دارد. دامنه کاهش خیز چهارم بیماری بسیار طولانی شده و کمی لغزش می‌تواند ما را وارد خیز پنجم بیماری کند. با وجود خطر پخش شدن ویروس‌های جهش یافته کرونا، باز هم غالب ویروس کرونا موجود در ایران از نوع بریتانیایی است و واکسن‌هایی که استفاده می‌کنیم در مقابل این ویروس تاثیرگذار هستند که در نتیجه باید پوشش واکسیناسیون را سریع‌تر پیش ببریم.»

نگرانی در جنوب کشور

این هشدار‌ها در حالی داده می‌شود که کرونا در برخی از استان‌ها همچون هرمزگان وارد مرحله جدیدی شده و رکورد‌های مختلفی از ابتلای روزانه را ثبت می‌کند. تنها در سوم خردادماه در یک شبانه روز تست کرونای ۷۱۱ شهروند هرمزگانی مثبت شد، یک روز بعد در چهارم خردادماه با ثبت آمار ۴۹۴ بستری در یک روز رکورد بستری شدگان کرونا در ۱۱ ماه اخیر این استان شکسته شد. فاطمه نوروزیان سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی استان هرمزگان در همین رابطه اظهار کرد: «متاسفانه این روز‌ها شاهد افزایش آمار مبتلایان به کرونا هستیم و این موضوع استان را با وضعیت خطرناکی روبرو خواهد کرد. استان هرمزگان یک استان ترانزیتی است و خواه یا ناخواه از استان‌های دیگر به این استان مراجعه می‌شود و از طرفی رفت و آمد‌های خانوادگی نیز مزید بر علت شده است تا شاهد افزایش سرعت اپیدمی کرونا باشیم.»

بیشتر بخوانید: آیا محدودیت‌های کرونایی سفر‌های بین شهری و شبانه همچنان اجرا می‌شود؟

سخنگوی دانشگاه علوم پزشکی استان هرمزگان به تسنیم گفت: «در استان هرمزگان روزانه در حدود ۴۰ پرواز انجام می‌شود که این موضوع نیز می‌تواند از علت‌های افزایش آمار کرونا باشد. افزایش دما در استان و شرجی بالا و همسو با آن استفاه از کولر‌ها و بسته بودن در و پنجره منازل که موجب عدم وجود تهویه مناسب می‌شود از دیگر علت‌های این افزایش آمار ابتلایان به کرونا است.»
وی تاکید کرد: «آغاز واکسیناسیون و دریافت واکسن توسط برخی از مردم موجب شده است اعتماد به نفس کاذب در برابر ویروس کرونا ایجاد شود و استفاده از ماسک توسط مردم کاهش پیدا کند که لازم است رسانه‌ها به این موضوع ورود کنند و این اطلاع رسانی به مردم انجام شود که در صورت واکسینه شدن هم بایستی از ماسک استفاده کنند.»

واریانت‌های جدید و نگرانی از پیک پنجم

حمید سوری رئیس کمیته اپیدمیولوژی کشوری نیز در مورد وضعیت کنونی کرونا و احتمال ورود به پیک پنجم کرونا اظهار کرد: «متاسفانه واریانت‌های جدیدی که وارد کشور شده است این نگرانی را تشدید می‌کند که ما باید منتظر پیک‌های بعدی اپیدمی باشیم. اگرچه این پیک یک سرنوشت محتوم برای مردم کشور نبوده و همه چیز به واکنش‌های عمومی، عمل و اقدامات ما بستگی دارد.»

وی با اشاره به سفر خود به شهرستان عسلویه که محل تلاقی سه استان بوشهر، فارس و هرمزگان است، گفت: «در این شهرستان واریانت‌های جدیدی از ویروس که عمدتا آفریقایی هستند مشاهده شده و احتمال گسترش آن در کشور بسیار زیاد است. توصیه‌های ما به عنوان تیم واکنش سریع این بود که هرچه زودتر این شهرستان را تحت پوشش سراسری واکسیناسیون قرار دهند و بیماریابی فعال نیز باید بیشتر شود و تردد‌ها کاملا کنترل شود چرا که خطر متاستاز اپیدمی به غرب هرمزگان، جنوب فارس و دیگر نقاط استان بوشهر وجود دارد.»

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با تاکید بر اینکه آغاز پیک پنجم تحت تاثیر رفتار‌های ما قرار دارد، گفت: «امیدوارم موضوع اپیدمی کرونا زیر سایه انتخابات قرار نگیرد، اپیدمی تابع رفتار است، در حال حاضر ۳.۱ درصد از مردم واکسینه شده‌اند و این واکسیناسیون برای رسیدن بر مرحله قطع زنجیره ابتلا کافی نیست، سرعت واکسیناسیون در کشور ما بسیار پایین است و به طور متوسط نیازمند تزریق ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار دوز واکسن هستیم تا بتوانیم طی دوره‌ای که واکسن ایمنی می‌دهد به مرحله قطع زنجیره ابتلا برسیم امیدواریم با وعده‌هایی که شرکت‌های تولید کننده واکسن داده‌اند جبران مافات کنیم در غیر این صورت تنها ممکن است از واکسیناسیون انجام شده بهره فردی برده و از تاثیر جمعی آن بی‌بهره بمانیم.»

سوری یادآور شد: «چالش‌هایی وجود دارد که موید همدلی و همکاری بیشتری است و اینکه در این شرایط اپیدمی قرار داریم بهترین نتیجه در دستورالعمل‌ها قرار دهیم. الان هم اینگونه است، اما برخی مشکلات در لایه‌های میانی مدیریت نظام سلامت وجود دارد و متاسفانه به درس‌هایی که می‌بایست بر اساس تجربه یکسال گذشته برای مقابله بهتر با اپیدمی به کار گرفته می‌شد، وقعی نهاده نمی‌شود یعنی در واقع افرادی که اندیشه‌ای برای کنترل اپیدمی دارند نقش و جایگاهی برای تصمیم‌گیری ندارند و تصمیم‌گیران هم چندان توجهی به نظرات علمی افراد متخصص نشان نمی‌دهند. یکی از راهکار‌ها برای کنترل اپیدمی و عدم ورود به پیک پنجم این است که از این افراد بیشتر استفاده شود.»

ورود به پیک پنجم کرونا قطعی است

مسعود مردانی عضو کمیته علمی ستاد ملی کرونا نیز وقوع پیک پنجم کرونا را قطعی دانست و گفت: «روند روبه کاهش بیماری در اکثر قریب به اتفاق استان‌های کشور نشان می‌دهد که بیماری در حال کنترل است. پیش‌بینی می‌کنیم اگر میزان رعایت پروتکل‌ها افزایش یابد و روند روبه کاهش ادامه داشته باشد، موارد بستری و مرگ و میر نیز کمتر شود. البته مرگ و میر با فاصله بیشتری کاهش می‌یابد، اما این امکان هم وجود دارد. ضمن اینکه عدم رعایت پروتکل‌ها و شکل‌گیری تجمعات در آستانه انتخابات می‌تواند سبب گسترش بیماری و افزایش ریسک انتقال شود.»

وی با بیان اینکه منع مسافرت تا زمانی که واکسیناسیون ۷۰ درصدی مردم تامین نشود از تاکیدات است، اظهار کرد: «موج پنجم در هر صورت به وقوع خواهد پیوست، ولی اپیدمیولوژیست‌ها اتفاق نظر دارند که شاید تا آخر تابستان رخ ندهد. احتمال دارد موج بعدی با ویروس آفریقایی یا هندی در کشور شکل بگیرد.»

با توجه به این اظهار نظر‌ها می‌توان گفت که ورود به پیک پنجم کرونا بسیار زیاد است بر همین اساس باید تصمیمات عاجلی گرفته شود تا اشتباه عید نوروز که موجب پیک چهارم کرونا شد تکرار نشود.