افشاگری زالی و ظریف، نوشدارو بعد از مرگ سهراب / کرمانپور: ارادهای برای مدیریت یکپارچه کرونا وجود ندارد
در حالی که کرونا روز به روز جانهای بیشتری را میبلعد و میزان نارضایتی مردم از علمکرد وزارت بهداشت و ستاد ملی کرونا در کنار سایر نهادهای ذیربط به اوج خود رسیده است شاهد درگیری میان نهادهایی هستیم که هریک سعی میکنند مقصر این وضعیت را دیگری معرفی کنند. سخنان دیروز فرمانده عملیات کرونا در تهران و واکنش وزیر امور خارجه از همین دست رفتارها بود که البته نکاتی را برای مردم روشن کرد. جامعه ۲۴ مدیریت کرونا در کشور را مورد بررسی قرار داده است.
جامعه ۲۴، شادی مکی: آمار مرگ و میرهای کرونایی به روزانه بیش از ۵۰۰ نفر رسیده است؛ همین اوائل هفته جاری بود که این مرگ و میرها طی رکوردی بیسابقه به عدد ۵۸۸ نفر رسید. متخصصان میگویند آمار واقعی، اما چند برابر آمار اعلامی است.
حالا و در گیرودار رکوردشکنیهای کرونایی و جولان سویهای از این ویروس که فاصله مرگ و زندگی را به چند ثانیه رسانده است و در شرایطی که روحانی جایگاه ریاستجمهوری را به رئیسی واگذار کرده است علیرضا زالی فرمانده عملیات کرونا در تهران دست به افشاگریهایی زده است، گلایههایی که البته به گفته برخی از خبرنگاران همواره به صورت درگوشی از سوی او عنوان میشده است.
او روز گذشته طی سخنانی گلایهآمیز گفته بود: «وقتی اولین مورد کرونا در قم مشاهده شد خواهان قرنطینه قم شدم و گفتم انتخابات شهر قم تعطیل شود، اما بعضیها مرا مسخره کردند و گفتند این بیماری را به راحتی کنترل میکنیم. وقتی کارشناسان سازمان جهانی بهداشت به ایران آمدند ما به جای مشورت با آنها مدام از آنها میخواستیم در رسانهها از نظام سلامت ایران تعریف کنند. ما آمارهای مرگ و میر را از سازمان جهانی بهداشت پنهان کردیم.»
زالی همچنین گفت: «کمکهای جهانی و پزشکان بدون مرز را از فرودگاه برگرداندیم در حالی که اطلاعات چندانی درباره ویروس نداشتیم و از مشاورههای بین المللی استفاده نکردیم. چرا چین که دوست صمیمی ما است به ما واکسن کافی نمیدهد؟ ما ۷۲۰ میلیون یورو خرج رمدسیویر کردیم و این پول را باید خرج واکسن میکردیم.»
او در نهایت عنوان میکند: «سفیران ما در کشورهای خارجی به دنبال تأمین واکسن نبودند، با سفیر ژاپن صحبت کردم گفت اصلا سفیر ایران دنبال واکسن نیامده است، این چه دیپلماسی است؟»
سخنان فرمانده عملیات کرونا در تهران که بخشی گلایه از تصمیمگیریها و رفتارهای ستاد مدیریت کرونا و وزارت بهداشت بود و بخشی انتقاد از نقش دستگاه دیپلماسی کشور در تامین واکسن با واکنش محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه مواجه شد. او در صفحه اینستاگرامی خود نوشت: «متأسفانه حمله و توهین و افترا به دستگاه دیپلماسی از مستحب مؤکد هم عبور کرده و تبدیل به واجب عینی، و نه حتی واجب کفائی، شده است. توهین و افترا به دستگاه دیپلماسی به جایی رسیده که سکوت را غیرممکن کرده است. آقایانی که به دستگاه دیپلماسی در مورد واکسن توهین میکنند فقط به یک سوال پاسخ دهند: بیش از ۲۴ میلیون واکسن وارداتی تاکنون و بیشتر نیازهای تولید داخلی را کدام دستگاه علیرغم تحریم و همه کارشکنیها و... وارد کشور کرده است؟»
او در ادامه در دفاعی تمام قد از دستگاه دیپلماسی نوک پیکان حملات خود را متوجه افرادی میکند که به نوعی با سخنان یا تصمیمگیریهای خود در وضعیت امروز کشور و عدم واکسیناسیون به موقع نقش داشتهاند، اما از آنها نام نمیبرد.
ظریف مینویسد: «اولین بار چه کسی در دولت بحث کرونا را مطرح کرد؟ چه پاسخی به او داده شد؟ کدام دستگاه پیشنهاد تمهید واردات واکسن از چین را در شهریور گذشته مطرح کرد؟ دقیقا همان کاری که بعد از آن تاریخ امارات (برای سینوفارم) و ترکیه (برای سینوواک) انجام دادند؟ چه کسانی گفتند مردم ما موش آزمایشگاهی نیستند؟ کدام وزیر واکسن اسپوتنیک را در سفرش از روسیه گرفت؟ چه کسانی به او حمله کردند و او سکوت کرد و کار را ادامه داد؟ کدام دستگاه به مهمترین تامین کننده خارجی واکسن کشور هر روز حمله میکند؟ چه وزیری مجبور است از حیثیت خودش هزینه کند و برای مصالح مردم عزیز ایران حرفهای دوستان را رفع و رجوع نماید؟»
سخنان ظریف البته نه به دلیل صیانت از جان مردم و نگرانی هایی از این دست بود که تنها علت آن دفاع از دستگاه دیپلماسی و پاسخ به سخنانی بود که از نگاه او توهین به این دستگاه تلقی شده است اما ماجرا فراتر از اینهاست.
به گزارش جامعه ۲۴ ، نکته جالب ماجرا این است زالی و ظریف حالا و با به پایان رسیدن دولت روحانی و در شرایطی که جایگاههایشان به زودی نصیب دیگری خواهد شد تازه مهر سکوت را شکسته و با گلایه پرده از وقایعی بر میدارند که باید خیلی زودتر بیان میشد تا شاید با یک تصمیمگیری به موقع و حتی جابهجایی افراد تصمیمگیر و تصمیمساز در حوزه کرونا از تعداد قربانیان کرونا کاسته میشد. با اینحال این افراد و به ویژه شخص زالی بسیار دیر به وظیفه انسانی و پزشکی خود عمل کرد.
با این حال، اما این دعواهای سیاسی واکنشهایی را نیز به دنبال داشت. عباس عبدی روزنامهنگار در حساب توییتری خود این باره مینویسد: «لبه تیز سخنان زالی در اصل متوجه وزارت بهداشت بود، فقط یک نکته علیه وزارت خارجه داشت که با پاسخ ظریف مواجه شد که او هم اخبار مهمی را علیه وزارت بهداشت افشا کرد. هر دو علیه نمکی بودند.»
رئیس اتاق بازرگانی تهران هم در اینباره نوشت: «فروردین ماه امسال همه مقدمات واردات شش میلیون دوز واکسن را با موافقت رئیس جمهور و ستاد کرونای تهران طی کردیم. اما به دلایلی که تاکنون برای ما مشخص نگردیده، وزارت بهداشت مانع از انجام این کار شد. این توییتهایی است که فروردین در مورد واردات واکسن منتشر کردم.»
سعید شریعتی روزنامهنگار هم با اشاره به سخنان زالی مبنی بر واردات رمدسیور نوشت: «لعنت بر مافیای دارو که برای این بیزینس کثیف مانع واردات ۵۰ میلیون دوز واکسن با صرف همین مقدار ارز شد.»
مهدی یکی دیگر از کاربران توئیتر نوشت: «براساس اعترافات زالی قربانیان کرونا نمردند به قتل رسیدند.»
محمد داسمه حقوقدان هم مینویسد: «با اظهارات امشب دکتر زالی و آقای ظریف به نظر میرسد لازم است مدعیالعموم در خصوص تمامی موارد بیان شده تحقیقات مقدماتی و قضایی را آغاز کند.»
بیشتر بخوانید: بهرام عیناللهی وزیر پیشنهادی بهداشت کیست؟ / چشم پزشکی که مخالف واردات واکسن خارجی کرونا است
با وجود تمام این واکنشها، اما نه دستگاه قضایی کشور و نه هیچ یک از نهادهای متولی تاکنون در خصوص این گفتارها اظهار نظری نکردهاند. گرچه که شاید نهادهایی که گزینه سکوت را در برابر این اعترافات انتخاب کردهاند نیز در افزایش آمار قربانیان کرونا بیتقصیر نباشد.
ستاد تولید دستورالعمل داریم، نظارتی نیست
دکتر حسین کرمانپور، رئیس اورژانس بیمارستان سینا درباره نواقص مدیریت کرونا در کشور به جامعه ۲۴ میگوید: «از اولین روز اپیدمی کرونا ما پزشکان به این نتیجه رسیدیم که سطح تصمیمگیریها در این شرایط باید در سطح سران قوا باشد نه قوه مجریه به تنهایی. روزهای اول که تصمیمگیریها در سطح وزارت بهداشت بود و نه کل قوه مجریه، بعد از مدتی رئیسجمهور هم به مساله ورود کرد و ستاد مدیریت کرونا تشکیل شد بعد هم نمایندگانی از قوه مقننه و قضائیه در جلسات ستاد حضور پیدا کردند. از قوه مقننه آقای قاضی زاده هاشمی و از دستگاه قضا دادستان آقای منتظری.»
«این سطح بهتر شد، اما باز هم یک سطح پایینتر از سران قوا بود، زیرا مثلا برای قرنطینه و لاک داون در کشور وزارت بهداشت نمیتواند به تنهایی کاری از پیش ببرد و نیاز به ورود نیروهای مسلح است که در ستاد هم حضور دارند، اما این نیروها از رهبری تبعیت میکنند و با وجود حضور در ستاد باید از مقام مافوق خود دستور بگیرند. شب گذشته یک دستور رهبری باعث شد که نیروهای مسلح اعلام حضور کنند این موضوع نشان میدهد که تاکنون ستاد ملی کرونا در سطح عالی تشکیل نمیشده است که به تازگی همه میگویند ما پای کار میآییم بنابراین وقتی میگوییم تصمیمگیریها باید در سطح سران قوا باشد به این معنی است که رهبری هم حضور داشته باشند این موضوع باعث میشود که مدیریت یکپارچه شود. یعنی برای برخورد با متخلفان، قوه قهریه؛ برای وضع قوانین، قوه مقننه و برای آموزش و درمان، دولت در بخش وزارت بهداشت باید حضور داشته باشند. اما از ابتدای شیوع، این مساله به صورت یکپارچه رعایت نشده و پراکنده بوده است.»
«اپیدمی کرونا همزمان با ایران در انگلستان هم رخ داد. نخست وزیر این کشور به کرونا مبتلا شد، وقتی در بیمارستان بستری شد و وضعیت بیمارستانها را مشاهده کرد متوجه شد که مقابله با کرونا تنها از طریق صحبت در تلویزیون و اینکه به مردم هشدار بدهند حل نمیشود بلکه هر چیزی اصولی دارد، قرنطینه و تعطیلی هم اصولی دارد و حمایتهای خاصی را میطلبد بنابراین تمام سازمانهای مربوطه وارد میدان شدند و در نهایت توانستند در کشوری که آمار مبتلایان روزانه ۶۵ هزار نفر در روز و تعداد کشتهشدگان ۳ هزار نفر در ۲۴ ساعت بود را به صفر برساند. درحال حاضر در کشورهای مختلف کسی بیش از شعاع ۵۰۰ متری محیط زندگیاش را نمیتواند طی کند آنهم برای کارهای ضروری. سیستم مالیاتی هم وارد میدان شده و به کسبه عنوان میکند که از آنها حمایت مالی میکند، اما در صورت فعالیت چند برابر آنها را جریمه میکند. یعنی در این کشورها از یک سو حمایت میکنند و هم در صورت تخلف جریمه میکنند.»
«در کشور ما نه حمایت واقعی داریم و نه جریمه واقعی، هیچ قانون متقنی هم نداریم. بعد از چند شب که هیاتها در سطح شهر راه افتادهاند تازه شب گذشته مصوب شد که هیاتها در خیابان راه نیفتند. پیشگیری از این مساله اصلا سخت نبود و ما از قبل بر آن تاکید کرده بودیم. درحالیکه تازهترین مصوبه ستاد کرونا با همراهی یک رئیسجمهور تازه نفس آن است که هیاتها در خیابان حضور پیدا نکنند. با اینحال قطعا هیاتها باز هم در خیابان راه میافتند به این دلیل که ما تنها در ستاد ملی تولید دستورالعمل داریم و این ستاد در بعد نظارت و برخورد و جریمه هیچ کاری نمیکند.»
«اگر از فردا هزار بیمارستان راهاندازی کنیم، نیروهای مسلح هم براساس فرامین رهبری وارد میدان شده و در بخش دارو و درمان کمک کنند، اما یک نکته باقی میماند هر قدر کار درمانی انجام شود، اما چه کسی باید جلوی آلوده شدن سرچشمه و شیوع را بگیرد. جایگاه این مساله کجاست و چه کسی باید در خصوص آن تصمیمگیری کند. وقتی تصاویر لخت مردان عزادار که در صفوف در هم تنیده سینهزنی میکنند در فضای مجازی منتشر میشود چه کسی با آن برخورد میکند؟ آیا این هیات امشب همین کار را تکرار نمیکند؟ جریمه این نوع اقدامات چیست؟ فلان مداح معروف که در هیات فعالیت میکند آیا مراسمش تعطیل میشود؟ آیا فرد روحانی که در چنین هیاتهایی که پروتکلها را میشکنند شرکت میکند و خطبه میگوید به دادگاه ویژه روحانیت معرفی میشود؟»
«این مواردی است که باید در یکپارچهسازی مدیریت کرونا به آن پرداخته شود وگرنه کسی به آن توجه نمیکند. دستورالعملها صادر میشود اما بدون رعایت اصول، درست مانند آن است که در یک جاده پرخطر کاری با شرایط جاده و خودروهایی که بدون رعایت قوانین تردد کرده و با یکدیگر برخورد میکنند نداشته باشیم و در انتهای جاده با آمبولانس منتظر باشیم و بگوییم هرگاه کسی را مصدوم کردید یا کشتید تماس بگیرید که ما بیاییم و مصدومان یا اجساد را جمع کنیم.»
«هر وزیر بهداشتی سر کار بیاید اگر قوا کنارش نباشند کاری نمیتواند بکند. برای وزارت بهداشت تنها مسئولیت آموزش و درمان تعریف شده است؛ بنابراین آن اراده قوی برای مدیریت یکپارچه کرونا وجود ندارد. تا این اراده نباشد فایدهای ندارد. من به عنوان یک شخص مطلع مشکلات را گفتهام، اما کسی گوش نمیکند. تنها وزارت بهداشت وسط میدان است و افرادی که زخمیها و مردهها را جمع کرده و به داخل بیمارستانهایی میآورند که به دلیل ازدحام جمعیت خود به قتلگاه تبدیل شده است.»
بیشتر بخوانید: چرا در رتبههای اول کرونا در دنیا قرار گرفتیم؟/ از مقصران ساکت تا شهری با هزار داروغه!
تورق روزهای کرونایی و عملکرد ستادی که ساکت بود
به گزارش جامعه ۲۴ با توجه به انتقاداتی که بر عملکرد حاکمیت در دوران کرونا وارد است شاید نگاهی به شیوه برخورد ستاد کرونا از ابتدای شیوع این ویروس در کشور بد نباشد، نگاهی که نتایج امروز آن و مرگ هزاران هموطن نشان از آن دارد که دیگر متهم کردن یکدیگر و شانه خالی کردن از زیربار مسئولیت در پیشگاه مردم فایده ندارد و همه مسئولان کم و بیش در این افزایش روز افزون قربانیان مقصرند.
حقیقت آن است که از ابتدای اپیدمی کرونا تصمیمات وزارت بهداشت و بعدها ستاد کرونا از صلابت کافی برخوردار نبود. در ابتدای شیوع کرونا در کشور تنها بخت و اقبال یارمان بود که با تعطیلات دو هفتهای عید مواجه شدیم و تعطیلی عمومی باعث فروکش کردن آتش کرونا در کشور شد، آرامشی که دیری نپایید و چند هفته بعد به دنبال بازگشایی زودهنگام مشاغل، بار دیگر آتش را شعلهور کرد. علت این اقدام هم عدم توانایی دولت در حمایت مالی از شهروندان بود.
اما این تنها قسمت تلخ ماجرا نبود، تصمیمات این ستاد هربار با وتوی برخی اشخاص و نهادها مواجه میشد و از آنجاییکه در این ستاد زدوبندهای سیاسی بیش از جان مردم ارزش داشت تسلیم و رضای تصمیمگیرندگان آن در برابر فشار گروههای حداقلی هر بار کاملا قابل پیشبینی بود.
به تدریج کار به جایی رسید که حتی هشدار نمایندگان شهروندان تهرانی در شورای شهر نسبت به افزایش مرگ و میرها تنها در کلانشهر تهران با بدترین برخوردها از سوی این ستاد و سخنگوی وقت آن کیانوش جهانپور مواجه میشد، درحالیکه با وجود هشدار کارشناسان تمام آنچه که خط قرمز شرایط کرونایی بود توسط آنانی که قدرت بیشتری داشتند رد میشد.
برگزاری آزمونها و کنکورهای مختلف، برگزاری امتحانات حضوری برای دانشآموزان سال نهم و دوازدهم، برگزاری مراسم تشییع استاد شجریان و البته چند نفر دیگر از شخصیتهای بهنام سیاسی و نظامی به صورت گسترده و... نیز همگی حکایت از عدم صلابت و استحکام کافی در آرای ستاد ملی کرونا داشتند.
از سوی دیگر هربار آمار قربانیان به عدد ۵۰۰ نزدیک شد، ستاد کرونا در یک تصمیمگیری کاملا صوری اعلام محدودیت میکرد به این معنی که ادامه کار برخی مشاغل را محدود و برخی دیگر را ممنوع اعلام میکرد، پاساژها و بازارها تعطیل و سفر هم ممنوع میشد و تنها مجازات لغو این تعطیلیها هم جرائم نقدی بود. نکته آنکه بعد از هر بار اعلام محدودیتهای کرونایی آنچه در عمل مشاهده میشد شهری شلوغ، ادامه کار همه مشاغل و پرداخت جرائم نقدی از سوی افراد مرفه برای سفر و گشت و گذار بود.
همین چند روز پیش هم پیشنهاد وزارت بهداشت مبنی بر تعطیلی دو هفتهای کامل کشور برای کاهش مرگ و میر و مبتلایان به کرونا درحالی از سوی این ستاد رد شد که روحالله جمعهای مشاور وزیر کشور به رسانهها اعلام کرد شخص وزیر بهداشت هم روی پیشنهاد خود پافشاری نکرد و اعضای این ستاد بدون حتی یک رای مخالف عدم تعطیلی را تصویب کردند. تعطیلی که اگر رخ میداد آنهم در شرایطی که گرانی و تورم جان مردم را به لب رسانده و دولت هم دست خالی خود را به شهروندان نشان میدهد قطعا نارضایتی بیش از پیش مردم را به دنبال داشت.
از سوی دیگر تاخیر در واکسیناسیون عمومی کار را جایی رساند که مردم سال گذشته این ابتداییترین حق خود را فریاد زدند و هشتگ «واکسن بخرید» تا مدتها در توییتر مشاهده میشد. با این حال، اما این درخواست به شدت دیر پاسخ داده شد. درحالیکه ماهها بود کشورهای دیگر کار واکسیناسیون را آغاز کرده بودند در ایران هر روز نسبت به خرید واکسن رویکردی جدید اتخاذ میشد. گاهی بهانه تحریم بود، گاه ناکارآمد بودن واکسنهایی که اتفاقا دارای تاییدیه جهانی بودند مورد تاکید قرار گرفته و خرید آنها متوقف میشد. واکسیناسیونی که البته با تاخیر بسیار زیاد شروع و با کندی و مدیریتی فشل در حال انجام است.
در سایه این تعللها و تسلیم شدنهای ستاد در برابر گروههای مختلف کار به جایی رسید که امروز کرونای دلتا به عنوان خطرناکترین نوع این ویروس ماشین کشتار خود را به راه انداخته است و تاسفآور آنکه در همین شرایط هم برپایی هیئات حسینی به همت سازمان تبلیغات اسلامی در جریان است و متخصصان پیشبینی میکنند که دو هفته بعد از این مراسم پیک ششم کرونا از راه میرسد تا جمعیت بیشتری را به سینه قبرستان بفرستد. شکستن پروتکلها در این هیاتها هم ظاهرا هیچ مجازاتی به دنبال ندارد.
کمبود دارو در داروخانهها و وجود همان داروها در بازار سیاه، ازدحام جمعیت در مراکز واکسیناسیون که میتواند به انتشار ویروس دامن بزند، عدم تصمیمگیری به موقع مسئولان بهداشتی کشور، التماس و عجز و لابه و سخنرانی و وعده و وعید دادن به جای کارهای عملی، از مدیریت جهانی کرونا سخن گفتن و تعریفهای پوچ و توخالی از مدیریت نظام سلامت کشور در شرایط کرونایی، برخورد خارج از عرف و خشمگینانه سعید نمکی با نماینده مردم مصیبتزده سیستان و بلوچستان و لاپوشانی مشکلات بیمارستانها و کمبود تخت در بیمارستانهای این استان که وضعیت کرونایی آن به رنگ سیاه درآمده بود به جای پذیرش حقیقت و چارهجویی، در کنار آنچه که پیشتر گفته شد، همگی مواردی هستند که سعید نمکی را به عنوان وزیر بهداشتی ناکارآمد و ستاد مدیریت کرونا را به عنوان نهادی منفعل و صوری معرفی میکند که بیتوجه به اولویت جان و سلامت مردم در میان زد و بندهای سیاسی دست و پا میزنند.